Gazete yöneticilerinden çözüm önerisi: BİK ödemesi kesilmesin

Koronavirüsün en çok etkilediği sektörlerin başında yazılı basın geliyor. Resmi ve özel ilan gelirlerinde ciddi düşme yaşayan gazeteler kapanma tehlikesiyle karşı karşıya geldi. Aydınlık gazete yöneticileri ile süreci konuştu.

Yazılı basının zorlu bir süreçte olduğunu vurgulayan Yeni Akit Gazetesi Yayın Kurulu Üyesi Murat Alan, medyada bir bütünlük olmadığını, savrukluk görüldüğünü söyledi. Yazılı basının döviz ve ithal kağıt krizi döneminde büyük sıkıntı çektiğini hatırlatan Alan, koronavirüsün de en çok yazılı basını vurduğunu belirtti. Krizin aşılması için hükümete görev düştüğünü söyleyen Alan’ın çözüm önerileri şu şekilde:

İLANLAR DEVAM ETSİN, SONRA MAHSUPLAŞALIM

“Çalkantılı dönemlerde okur kaybetmemek için zam yapamıyorsunuz. Haklı olarak evde kal çağrısı yapılınca, gazetesini alamıyor insanlar. Gazetesini alamayınca biz sıkıntı çekiyoruz. BİK’den gelen ilanlar da düştü. Bizim yegane gelir kaynağımız bunlar.

“BİK sanki ilan yayınlanıyormuş gibi bir ödenek çıkartıp, koronavirüs sonrasında küçük parçalar halinde yayınlanacak ilanlarda mahsuplaşılabilinir. Örneğin 3 sayfa ilan yayınlanmış gibi varsayıp ödeme yapılır. Daha sonraki aylarda 1’er 2’şer sayfa halinde kesilebilir. Devlet bankaları kanalıyla faizleri sıfırlanmış, geri ödemesi uzun bir plana yayılmış bir borçlandırma olabilir. Ya da en önemlisi kağıdın kesinlikle sübvanse edilmesi lazım. En azından kur belli miktarda tutulup, ödeme yapılması lazım. Fırıncılarla alakalı kur çalkantısı olduğunda un alımı sabitlendi. Gazetelerin de böyle bir şeye ihtiyacı var. Sosyal medyada gazetecilik yapamazsınız. Açılmış paravan hesapla yalan yanlış, ülkemizi, milletimizi, değerlerimizi, toplumumuzu karalayan haber görünümlü manipülasyonlar yayınlanır. Ama gazeteler hukuki anlamda denetlenebilen hesap verebilen kurumlardır. Gazeteleri yaşatmak lazım. Burada da Hükümete iş düşüyor. Akit, Aydınlık gibi çok az gazetenin arkasında devasa holdingler yok. Bizi ayakta tutan sadece okurlarımız ve kamudan aldığımız ilanlar.”

‘VERGİYE MAHSUP EDİLMESİN’

Sözcü Gazetesi Genel Müdürü Asım Akgül salgın günlerinde gazete tirajlarının düştüğünü belirterek yaşanan sorunlar ve çözümleri konusunda, en azından bu sıkıntılı dönem geçinceye kadar gazete kağıdı ithalatında maliyetlerin bir kısmının devlet tarafından sübvanse edilmesi gerektiğini söyledi. Akgül şunları ifade etti: “Gazetelerin en büyük giderleri kağıt, kalıp ve mürekkeptir. Gazetelerin büyük bir kısmı aldıkları ilan gelirleriyle ayakta durmaya çalışıyorlardı. Şu durumda ilan gelirleri de yok denecek kadar azalmıştır. Biz Sözcü gazetesi olarak hiç bir arkadaşımızı bu süreçte işten çıkarmayı düşünmüyoruz, ancak nereye kadar dayanabiliriz bilemiyoruz. Bu durum ne kadar sürer onu da bilmiyoruz. Bu nedenlerle gazetelerin ayakta kalabilmesi için gerek devlet desteği gerekse de BİK desteğinin devreye girmesi lazımdır. Ayrıca şirket olarak yurt dışı tedarikçilerine olan borçları devlet garanti altına alıp borçları ötelemelidir. Bankalardan daha önce kullandığı kredilerin geri ödemesi ertelenmelidir. Tahakkuk etmiş vergilerini BİK tarafından kesilmeyip ilan gelirinin gazetelere ödenmesi gerekmektedir. Gazetecilerin ücretlerinin hiç değilse bir kısmı devlet tarafından garanti edilip işverenin yükünü hafifletmek gerekmektedir. BİK’in gazetecilere üç, dört ay geri ödemesiz, borcu olup olmadığına bakmasızın yeni avans vermesi gerekmektedir."

KAMU GARANTİ FONUNDAN KREDİ SAĞLANMALI

Yeniçağ Gazetesi İmtiyaz Sahibi Ahmet Çelik kamu garanti fonundan kredi dağıtımının yapılabileceğini vurguladı. Aynı zamanda İyi Parti Milletvekili de olan Çelik bugünlerde infaz kanunun görüşüldüğünü, vekillerin de gelmediğini bu nedenle konunun meclise gelmesinin zor olduğunu söyledi. Çelik’in önerileri de şu şekilde:

Hükümet bütün gazetelere kamu garanti fonundan kredi dağıtımı yapılabilir. Kısa çalışma ödeneği uygulanıyor zaten. Kağıt fiyatlarını sübvanse edebilir. Gazetelere daha makul fiyattan kağıt dağıtabilir. Gazetelerin ödediği vergilerini iptal edebilir. Gazeteler nefes alabilir.”

KAĞITTAN ALINAN VERGİ SIFIRLANMALI

Gazetelerin kağıt ve kur krizi üzerinden zaten büyük bir darbe yediğini belirten Milli Gazete Genel Yayın Yönetmeni Mustafa Kurdaş, gelen fırtınanın çok büyük olduğunu belirtti. Gazetelerin medya içerisindeki önemini vurgulayan Kurdaş çözüm için de şunları söyledi:

“Gazetelerin üretimi üzerinden sosyal medya gündemi belli olur. Bütünüyle medyada istihdamın yükünü gazeteler taşımaktadır aslında. İnsanlar haber alma hakkını gazeteciler üzerinden yapar. Bunun sağlıklı devamı açısından gazetelerin ciddi anlamda desteklenmeye ihtiyacı var. Yazılı basın, yayınevleri gibi birçok faaliyet ciddi anlamda sıkıntı yaşayacak. BİK gelirleri nisan ayında büyük düşüş yaşayacak hatta belki de gazeteler hiç imkanlarından yararlanamayacak. Gazete satışlarında da ciddi sıkıntılar yaşanacak. Abonelik süreçleri de dağıtım sorunları nedeniyle sıkıntı yaşıyor. Gazeteler abone kaybediyor. BİK, ciddi destekler sağlanacak kararlar aldı aslında. Ama fırtına çok büyük. Buna dayanacak gücü gözükmüyor. Uzun seneler BİK gazeteleri ayakta tuttu. Yine gereken adımların atılmasında gazetelere öncü olacağı kanaatim var. Bu niyeti de görüyorum. Hükümetin de BİK’e özel bir ihtimam göstermesi gerekli. Gazetelerin desteklenmesi gerekiyor. En azından 3 ay boyunca tirajlar karantina öncesinde nasılsa yine ödemelerin bu şekilde devam etmesi gerekiyor. Bunu da mücbir sebepler olarak saymak gerekiyor.

“Dağıtım şirketlerinin almış olduğu yüzdelik pay var. Bunun düşürülmesinde fayda var. Ya gazetelere dağıtım desteği verilmeli ya dağıtım şirketine benzer destek verilmeli ya da her ikisine birden destek verilmeli. Okuyucuyla gazetelerin bağının kopmamasını sağlaması lazım. Kağıt girdilerinin daha az maliyetli olması gerekiyor. Devlet vergilerini yeniden düzenlemesi gerekir. 3. hamur gazete kağıdından alınan vergi yüzde 8. Bunun ya sıfırlanması ya da yüzde 1'e indirilmesi farklı bir destek olacaktır. Kültür sanat, dergi yayım alanında kağıt türlerindeki KDV’nin indirilmesinde fayda var”