Geleceğimiz yollara savruldu derelerde boğuldu

İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi (İSİG Meclisi) 12 Haziran Dünya Çocuk İşçiliğiyle Mücadele Günü kapsamında ölümle sonuçlanan çocuk işçiler raporu yayımladı. Rapora göre, 2013-2024 yılları arasında en az 695 çocuk işçi hayatını kaybetti. Öte yandan Türkiye’de çocuk işçiliği 4-8 yaş aralığında başlıyor.

2006 yılında uygulanmaya başlayan MESEM programlarına ilişkin “sermaye projesi” eleştirilerinin yer aldığı raporda şunlar kaydedildi:

MESEM, emek piyasasını uzun vadeli biçimlendirmenin araçlarından birisidir. Düşük ücretlerin ve uzun çalışma sürelerinin hakim olduğu emek yoğun sektörleri ayakta tutmaya hizmet eden MESEM programları, öğrenci-işçi konsepti eşliğinde ekonomik üretim birimi haline gelmiştir. Nisan 2023 tarihi itibarıyla mesleki teknik eğitim çerçevesinde döner sermaye kapsamındaki üretim gelirleri 2 milyar liraya yükselirken, bu gelirden öğrenci ve öğretmenlere düşen pay sadece 300 milyon liradır.

MESEM aracılığıyla mesleki eğitim yaşının 12-13’lere indirildiğine dikkat çekilen raporda dar gelirli ailelerin çocuklarının MESEM tercihine zorunlu bırakıldığı ifade edildi.

TARIM BAŞI ÇEKTİ

Ölümler iş kollarına göre incelendiğinde tarım-orman işkolunda 383 çocuk (252 işçi ve 131 çiftçi); inşaat-yolda 75; metalde 52; konaklamada 49; gıdada 24; ticarette 23; genel işlerde 21; tekstil-deride 17; taşımacılıkta 16; ağaç-kağıtta 12; kimya, lastikte 7; enerjide 4; çimento,toprak-camda 3; madencilikte 1; iletişimde 1; sağlıkta 1 ve işkolu belirlenemeyen 6 çocuk işçi yaşamını yitirdi.

ÜCRETLİLER ARTTI

Çocuk işçi ölümlerinin yüzde 78’inin ücretlilerden oluştuğu belirtilen raporda “Geçmiş yıllarda çocuk işçilerde ücretli çalışanların oranı daha düşüktü. Ancak giderek ücretlilerin oranı artıyor. Bu durum işçileştirmenin 18 yaş altına doğru hızla genişlediğinin bir göstergesidir.” değerlendirmesi yapıldı.

ÖLÜM NEDENLERİ

Ölüm nedenleri incelendiğinde ise trafik-servis kazaları başı çekti. Bunu zehirlenme, boğulma; ezilme-göçük, yüksekten düşme ve şiddet takip etti. Raporda şunlar yer aldı:

“Trafik ve servis kazaları en çok çocuk işçi ölüm nedenidir. Çünkü mevsimlik tarım işçisi olan çocuklar tıka basa dolu minibüslerde, traktör kasalarında veya açık kasa kamyonetlerin yaptıkları kazalarda yollara savrulmaktalar. Buna ek olarak son dönemde zaman baskısı altında sipariş götürürken kaybettiğimiz motokurye çocukları eklemek gerekmektedir. Önemli bir neden de boğulmalardır. Mevsimlik tarım işçisi çocuklar içme suyu veya genel kullanım için ihtiyaç olan suları derelerden ve su kanallarından sağlamaktadır. Ayrıca yazın 50 dereceyi aşan sıcaktan korunmak ve yine yıkanma ihtiyacı için girilen bu derelerde ve su kanallarında çocuklar boğulmaktadır.”