Gelişmiş ülkelerde durgunluk ve yüksek enflasyon korkusu

Ticaret savaşları yüzünden tedarik zincirinin bozulması, salgın döneminde basılan paraların ilave talep yaratması, devletlerin altyapı yatırımlarına ağırlık vermeleri, ilave talebi karşılayacak üretim için geçen süreçte yatırım yapılmaması ve son olarak Ukrayna krizinin ardından gelen Rusya yaptırımları enflasyonist süreci hızlandırdı. Yükselen enflasyona karşı FED'in faiz adımlarını hızlandırması bekleniyor. Küresel enerji fiyatlarının getirdiği yükle birlikte büyük merkez bankalarının faiz silahını masaya sürmelerinin, enflasyonist ortamda bir durgunluğa yani stagflasyona neden olacağı endişeleri kuvvetleniyor. Dünya 1970'lerden sonra stagflasyonla yeniden tanışabilir.

SON 40 YILIN EN YÜKSEĞİ

ABD'de şubat ayındaki yüzde 7.9 olan yıllık tüketici enflasyonu martta yüzde 8.5'e çıktı. ABD tüketici fiyatları 1981 sonundan bu yana en yüksek artışını gösterdi. ABD'de üretici fiyatları da martta yıllık yüzde 11.2 ile 2010'dan beri en yüksek düzeye çıktı.

İngiltere'de de yıllık enflasyon martta yüzde 7 ile 1992'den beri en yüksek seviyeye çıktı. Almanya'da şubatta yüzde 5.1 olan yıllık enflasyon martta yüzde 7.3'e çıkarak son 40 yılın en yüksek seviyesine ulaştı. Almanya'da Toptan Eşya Fiyat Endeksi martta şubat ayına kıyasla yüzde 6.9, Mart 2021'e göre de yüzde 22.6 arttı. Alman Toptancılık ve Dış Ticaret Derneği'nin açıklamasında, Ukrayna krizi ile birlikte, depoların boş olması ve bazı durumlarda tedarikçilerin artık çalışmaması nedeniyle fiyatların artmaya devam edeceği endişesi dile getirildi. Enerji fiyatları hariç tutulduğunda ise Almanya'da yıllık enflasyon martta yüzde 3.6 olarak kaydedildi.

Alman sanayi devi Boch'un Yönetim Kurulu Başkanı Stefan Hartung, hafta içinde, Handelsblatt'a yaptığı açıklamada, Rusya'ya yönelik yaptırımların Alman sanayisinin temellerini yok ettiğini, yaptırımların Alman ekonomisine salgından daha çok zarar vereceğini söyledi.

ENERJİ KESİLİRSE ALMANYA DURACAK

Almanya'nın önemli ekonomi ve düşünce kuruluşlarından Ekonomi Araştırma Enstitüsü (Ifo) tarafından martta yayımlanan bir ankete göre, Almanya'nın gıda perakende sektöründeki neredeyse tüm şirketler gelecek üç ayda fiyat artışları planlıyor. Almanya'nın önde gelen beş ekonomik düşünce kuruluşu da, ülkenin bu yıla ilişkin Gayri Safi Yurt içi Hasıla (GSYH) büyüme tahminini, Ukrayna’daki savaşın etkileri dolayısıyla yüzde 4.8’den yüzde 2.7’ye indirirken, Rusya'dan enerji arzının dondurulmasının 2023'te resesyona neden olacağı uyarısı yaptı. Ekonomi Araştırma Enstitüsü’nün (Ifo) de içinde yer aldığı beş ekonomik düşünce kuruluşu ülke ekonomisine ilişkin sonbaharda paylaştığı 2022-2023'ü kapsayan büyüme tahminlerini aşağı yönlü güncelledi. Ortak açıklamada, “Alman ekonomisi sıkıntılı sularda ilerliyor ve birkaç on yılın en yüksek enflasyon oranlarıyla karşı karşıya.” denildi. Kiel Dünya Ekonomisi Enstitüsü Ekonomi Direktörü Stefan Kooths, konuya ilişkin değerlendirmesinde, “(Rusya’dan) Gaz arzı kesilirse, Alman ekonomisi keskin bir resesyona girer.” mesajı verdi. Alman ekonomisine ilişkin rapor, Münih merkezli Ekonomi Araştırma Enstitüsü (Ifo), Berlin merkezli Alman Ekonomik Araştırmalar Enstitüsü (DIW Berlin), Kiel Dünya Ekonomisi Enstitüsü (IfW), Halle Ekonomik Araştırma Enstitüsü (IWH) ve Essen Ekonomik Araştırmalar Enstitüsü'nce (RWI) ortaklaşa hazırlandı.

AB YÖNETİCİLERİ NE DEDİĞİNİ BİLMİYOR

Buna karşın Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, Rusya'nın dünyada kıtlığa neden olduğunu öne sürdü. Ukrayna krizi ve Rusya'ya yönelik yaptırımların Avrupa halklarına faturasını hiçe sayan isimlerden olan Borrell, Lüksemburg’daki toplantısı çıkışısında, “Rusya'nın buğday stoklarını yok ederek, gemilerin Ukrayna'dan ayrılmasını ve buğdayın ihraç edilmesini engellediğini” iddia etti. Borrell, "(Rus güçleri) Kıtlığa neden olan onlar. Ukrayna şehirlerini bombalıyorlar ve dünyada açlığı kışkırtıyorlar." dedi. Borrell, "Moskova'ya yönelik AB yaptırımlarının ise kıtlığa neden olmadığını." öne sürdü.

‘ÇİN MUCİZESİ PLANLAMAYA İNOVASYONA DAYANIYOR’

Kerem Köfteoğlu’nun hazırlayıp sunduğu “Çin İş Kulübü’ne konuk olan Nötron Limited Şirketinin Kurucusu Ahmet Hamamcıoğlu, “Çin bir mucize gerçekleştirdi. Bu başarının temelinde planlama, insana, Ar-Ge’ye ve inovasyona yapılan yatırımlar var” dedi.

ODTÜ Kimya Bölümü’nden mezun olduktan sonra 1991 yılından itibaren Çin’e odaklanan Hamamcıoğlu, 30 yıllık bilgi birikimi ve gözlemlerini "Çin Bolvadin'den Beijing'e" adlı bir kitapta topladı. Hamamcıoğlu, Türkiye pazarına açılmak isteyen Çinli firmalara ve Çin’e açılmak isteyen Türk firmalarına danışmanlık hizmeti veriyor.

Youtube ve Yön Radyo’da yayımlanan programda Hamamcıoğlu, Çin’in teknolojideki atılımlarına dikkat çekti. Çin’in yakaladığı başarının temelinde önemli motivasyonlar yattığını belirten Hamamcıoğlu, birinci motivasyonun çok çalışmak olduğunu söyledi. Çin Halk Cumhuriyeti’nin kuruluştan itibaren bilim ve ticareti geliştirmeye odaklandığını, insana yatırım yaptığını belirten Hamamcıoğlu, “Çin yönetimi, Ar-Ge ve inovasyona yaptığı yatırımları yıldan yıla genişletince başarı da beraberinde geldi.” dedi.

‘ÇİN İŞ KULÜBÜ ÇATISI ALTINDA TOPLANALIM’

Kuşak ve Yol projesinin herkesin kazanacağı bir proje olduğunu vurgulayan Hamamcıoğlu, “Türkiye projenin ‘altın halkası’ konumunda bulunuyor. Ülkemizin kara, hava, siber deniz kuşak yolunun geçtiği yerde olduğunu aklımızdan çıkarmayalım” dedi. Çin'den gelip de Avrupa'ya giden trenlerin kültürel etkileşimi artıracağını ifade eden Ahmet Hamamcıoğlu, şöyle konuştu: “Bize uzatılan bu eli tutalım. Çin’le ilgili çalışmalar yapan kurum ve kuruluşların, enerjilerini bağımsız harcamak yerine, Çin İş Kulübü çatısı altında toplamasının daha iyi olacağına inanıyorum. Bunu yaptığımızda bundan hepimiz kazançlı çıkarız. Ayrıca herkesin uzmanlık alanını doğru değerlendirip, Kuşak ve Yol gibi dev bir projeden ülkemizin daha fazla yararlanabilmesi için uygun yönlendirmeleri de kolayca yapabileceğiz.”