‘Gemiler Kızıldeniz’den geçmek için Çinli gözüküyor’

Bloomberg’de çıkan bir habere göre, Kızıldeniz'den geçiş yapan en az beş gemi, Kızıldeniz'den geçerken sinyallerini Çin Halk Cumhuriyeti'yle bağlantılı olduğunu belirtmek için kullandı.

Gemilerin her biri normalde varış noktasını içeren bir alanda "tüm Çinli mürettebat" ya da benzer bir işaret veriyor. Haberde 11 Ocak günü yaşananlar “Gemilerden ikisi şu anda Kızıldeniz'de, diğer ikisi ise riskli su yolunu aşarak Asya'ya doğru yol alıyor. Beşinci bir gemi ise Aden Körfezi'ne doğru ilerliyor gibi görünüyor.” diye aktarıldı.

PEKİN’İN KIZILDENİZ TUTUMU

Gemilerin ve mürettebatlarının Çinli gösterilmesinin sebebi, Çin’in Yemen ve Kızıldeniz tutumundan kaynaklanıyor. Çin Komünist Partisi'nin yayın organı Global Times'ın 19 Aralık tarihli başyazısında Kızıldeniz'deki "krizin" Gazze'deki savaşın bir "kelebek etkisi" olduğu ve asıl sorunun Yemen ordusu değil, acil ateşkesi kabul etmeyen İsrail ve ABD olduğu vurgulandı. Yazıda şu ifadelere yer verildi: "Bunun temel nedeni, ABD'nin hiçbir zaman adil bir duruş sergilememesi ve Orta Doğu ülkelerinin çıkarlarını dikkate almaması, aksine Ortadoğu meselesine kendi hegemonik ihtiyaçları doğrultusunda yaklaşmasıdır."

İSRAİL’E UYGULANAN GÖRÜNMEZ YAPTIRIM

Çin 7 Ekim’den sonra net bir şekilde Filistin’den yana aldı tutum aldı. Çözüm için işgalin bitmesi ve başkenti Doğu Kudüs olan bağımsız Filistin’in kurulmasını gösterdi. İşgal süresinde ise İsrail’e görünmez bir yaptırım uyguladı. İsrailli ithalatçılar teknolojik ürün ithalatında Çinli tedarikçilerin İsrail’e yönelik herhangi bir yaptırım beyan etmediği ya da duyurmadığı halde “gerçekte ortada bir tür bürokratik engel var gibi göründüğünü” belirtti. İsrail gazetesi Yedioth Ahronoth’a konuşan İsrail Ekonomi Bakanlığı’ndan bir yetkili, “Son haftalarda yüksek teknoloji sektöründeki şirketler, çift kullanımlı bileşenlerin Çin’den sevkiyatında yaşanan gecikmelerden şikâyetçi oldular. Resmi makamlarla yaptığımız tüm kontrollerde, düzenlemelerde bir değişiklik olmadığı, daha ziyade geçmişte uygulanmayan bir uygulama olduğu görülüyor. Bu tür teknik talepler bürokratik engeller yaratıyor.” ifadelerini kullandı.

İRAN VE SUUDİ ARABİSTAN DENGESİ

Çin yönetimi Yemen ordusunun Kızıldeniz’de yaptığı eylemlerde sessiz kalmayı ya da kınamamayı tercih etti. Burada durum sadece Kızıldeniz’deki seyrüsefer güvenliği değil. Çin İran ile Suudi Arabistan arasındaki diplomatik ilişkilerin yeniden tesis edilmesinde başrol oynadı. İran ile Suudi Arabistan arasındaki krizlerden birisi de Yemen’deki iç savaş. İran Ensarullah’ı desteklerken Suudi Arabistan Ensarullah’a karşı savaşan koalisyonun üyesi. Çin iki ülke arasında diplomatik ilişkilerde önemli bir başarı yakalamışken aynısı Suudi Arabistan ve Ensarullah arasında da yapmak istiyor. Çin'in Yemen Büyükelçiliği Maslahatgüzarı Shao Zheng, 21 Haziran 2023’te Şarkul Avsat’a verdiği röportajda Yemen krizinin aynı anda birçok fırsat ve zorlukla dolu hassas ve önemli bir aşamadan geçtiğini söyledi. Çinli yetkiliye göre Suudi Arabistan ile Husiler arasında yürütülen ve bazı alanlarda sonuç alınan müzakereler bir fırsat oluşturuyor. Shao, Gelecekte barış için sağlam bir temel atılması amacıyla müzakerelerin daha fazla fayda ve ilerleme getirmesini umduğunu ifade etti.