Geniş tanımlı işsiz 2,7 milyon kişi arttı
Dar ve geniş işsizlik arasındaki fark açılıyor. TÜİK'e göre Eylül 2022'den bu yana dar tanımlı işsizlik yüzde 10,1'den yüzde 8,6'ya düştü; ancak geniş tanımlı işsiz sayısı 2,7 milyon kişi artarak 10,3 milyona yükseldi
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Hanehalkı İşgücü Araştırması sonuçlarını açıkladı. TÜİK'e göre Eylül 2022'den bu yana dar tanımlı işsizlik yüzde 10,1'den yüzde 8,6'ya düşerken geniş tanımlı işsizlik yüzde 20,3'ten yüzde 25,6'ya çıktı.
TÜİK’e göre; 15 ve daha yukarı yaştaki kişilerde işsiz sayısı 2024 yılı Eylül ayında bir önceki aya göre 35 bin kişi artarak 3 milyon 100 bin kişi oldu. İşsizlik oranı ise değişim göstermeyerek yüzde 8,6 seviyesinde kaldı. İşsizlik oranı erkeklerde yüzde 6,7 iken kadınlarda yüzde 12,3 olarak tahmin edildi.
Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Merkezi (DİSK-AR)’nin TÜİK verilerinden yararlanarak yaptığı hesaplamaya göre geniş tanımlı işsiz sayısı ise 10 milyon 271 bin kişi oldu.
İstihdam oranı ise 0,1 puan artarak yüzde 49,7 oldu. Bu oran erkeklerde yüzde 67,3 iken kadınlarda yüzde 32,5 olarak hesaplandı. İşgücü de 131 bin kişi artarak 35 milyon 923 bin kişi, işgücüne katılma oranı ise 0,2 puan artarak yüzde 54,4 oldu. İşgücüne katılma oranı erkeklerde yüzde 72,1 iken kadınlarda yüzde 37 oldu.
2 YILDA 2,7 MİLYON İŞSİZ DAHA
Zamana bağlı eksik istihdam, potansiyel işgücü ve işsizlerden oluşan geniş tanımlı işsizlik (atıl işgücü) oranı aynı dönemde 1,7 puan azalarak yüzde 25,6 oldu. Bununla beraber DİSK-AR raporunda, dar tanımlı işsizlik ile geniş tanımlı işsizlik arasında açılan makasa dikkat çekildi:
“2022, 2023 ve 2024 Eylül dönemlerinde dar ve geniş tanımlı işsizlik arasındaki makas genişlemeye devam ediyor. 2022 Eylül’de dar tanımlı işsizlik oranı yüzde 10,1 ve işsiz sayısı 3 milyon 470 bin iken geniş tanımlı işsizlik oranı yüzde 20,3 ve işsiz sayısı 7 milyon 549 bindi. Eylül 2023’te dar tanımlı işsizlik oranı yüzde 9,2 ve işsiz sayısı 3 milyon 157 bin, geniş tanımlı işsizlik oranı yüzde 21,8 ve işsiz sayısı yüzde 8 milyon 285 bin oldu.
"Eylül 2024’te ise dar tanımlı işsizlik oranı yüzde 8,6 ve işsiz sayısı 3 milyon 100 bin iken geniş tanımlı işsizlik oranı yüzde 25,6 ve işsiz sayısı 10 milyon 271 bin oldu (Grafikte.). Son iki yılda dar tanımlı işsiz sayısı 370 bin kişi azalmış gibi görünse de geniş tanımlı işsiz sayısı 2,7 milyon kişi arttı.”
GEÇİM DERDİ ARTTIKÇA DAHA ÇOK ÇALIŞMAK İSTİYORUZ
DİSK-AR raporunda geniş tanımlı işsiz sayısındaki artışın sebebi “zamana bağlı eksik istihdam ve ümitsiz işsizler ile iş aramayıp çalışmaya hazır olanları, iş arayan ancak hemen çalışmaya başlayamayacak olanları kapsayan potansiyel işgücü sayısındaki artış” olarak açıklandı.
Raporda, “Âtıl işgücündeki yükselişin temel sebebi ise zamana bağlı eksik istihdam edilenlerin sayısında ciddi artıştır. Zamana bağlı eksik istihdam kapsamındaki artış çok çarpıcı. Haftalık 40 saatten daha az çalışan ve imkânı olması durumunda daha çok çalışmayı isteyenleri kapsayan zamana bağlı eksik istihdam edilenlerin sayısı son bir yılda 1,9 milyondan 3,1 milyona yükselerek 1 milyon 184 bin kişi arttı. Zamana bağlı eksik istihdamdaki artış geçim sıkıntısının sonucu olarak ortaya çıkıyor. Potansiyel işgücü sayısı son bir yılda 859 bin kişi artarak 3,2 milyondan 4,1 milyona yükseldi.” denildi.
ÇALIŞMA SÜRESİ DEĞİŞMEDİ
İstihdam edilenlerden referans döneminde işbaşında olanların, mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış haftalık ortalama fiili çalışma süresi 2024 yılı Eylül ayında bir önceki aya göre aynı seviyede kalarak 42,7 saat oldu.
GENÇ İŞSİZLİK ARTTI
TÜİK’e göre 15-24 yaş grubunu kapsayan genç nüfusta işsizlik oranı Eylül 2024’te bir önceki aya göre 0,3 puan artarak yüzde 17,1 oldu. Bu yaş grubunda işsizlik oranı; erkeklerde yüzde 13,5, kadınlarda ise yüzde 24 olarak tahmin edildi.
İŞSİZLİK ÖDENEĞİ HAYAL
TÜİK’in resmi dar tanımlı işsizlerinin ezici çoğunluğu, işsizlik ödeneğinden yararlanamıyor. DİSK-AR raporunda “Eylül 2024’te TÜİK toplam dar tanımlı işsiz sayısını 3 milyon 100 bin kişi olarak açıkladı. İŞKUR’un Eylül 2024 İşsizlik Sigortası Bültenleri verilerine göre ise bu ayda işsizlik ödeneği alabilenlerin sayısı 425 bin 550’dir.
"Böylece Eylül 2024’te resmi işsizlerin sadece yüzde 13,7’si işsizlik ödeneği alabildi. Yaklaşık 2,7 milyon işsiz işsizlik ödeneğinden yoksun kaldı. Bu da işsizlerin yüzde 86,3’ü işsizlik ödeneği alamadığı anlamına geliyor.” denildi.