Giyimde ‘tarihin en büyük durağanlığı’

Türkiye Giyim Sanayicileri Derneği (TGSD) Müşterek Başkanları Sanem Dikmen ve Ramazan Kaya 16 ve 17 Ekim'de düzenlenecek olan 17. İstanbul Hazır Giyim Konferansı öncesi gazetecilerle bir araya gelerek sektörün ilk 9 ayı ve gelecek dönem öngörülerini açıkladı.

TGSD Müşterek Başkanı Ramazan Kaya sektörün tarihindeki en büyük durağanlığı yaşadığını söyleyerek istihdamın yüzde 15, üretimin yüzde 17 düştüğünü, kapasite kullanım oranının yüzde 65’lere gerilediğini aktardı.

Salgın döneminde bile bu denli uzun süreli daralma yaşamadıklarını vurgulayan Ramazan Kaya, "İhracatımız Eylül 2022'de 1,9 milyar dolar, Eylül 2023'te ise 1,6 milyar dolar iken, bu yıl da eylüldeki ihracatımız 1,65 milyar dolar olarak gerçekleşecek. Yılın ilk 9 ayında, bir önceki yıla göre ihracatımız yüzde 8 civarında düşüşle karşı karşıya.

"Yılın son çeyreğindeki siparişlerle birlikte kısmen de olsa bir iyileşme bekliyoruz. Bu yılı yaklaşık yüzde 6-7 düşüşle kapatacağımızı öngörüyoruz. Bu yılki hazır giyim ihracatımızın 18 milyar dolar civarında olacağına inanıyoruz." diye konuştu.

‘İHRACAT PAHALI DEĞİL ÇOK PAHALI’

2022'den bu yana sektörün üretim maliyetlerinin önemli ölçüde arttığına işaret eden Kaya, "Buna karşın Türk lirasının değerlenmesi, kurun üzerindeki baskı ve iç pazarın sıkılaşma politikalarıyla daraltılması sonucu Türk hazır giyim sektörü ihracat pazarlarında artık sadece pahalı değil, çok pahalı hale geldi. Bu da rekabet gücümüzü ve karlılığımızı hızlıca düşürdü." ifadelerini kullandı.

KAYIPLAR YURT İÇİ KAYNAKLI

Ramazan Kaya sektördeki daralmanın geçmiş deneyimlerden farklı olarak yurt içi sebeplerden kaynaklandığını belirtti. Kaya, kayıpların sektörle ilişkili olmadığını; hükümetin yüksek faiz, sıkılaştırma politikalarına ek olarak maliyet düşürücü politikalar ve orta-uzun vadeli finansman kaynağı sunması gerektiği mesajı verdi.

Türkiye'nin, önceki yıllarda rekabet edilen Bangladeş, Vietnam, Hindistan gibi ülkelerden yaklaşık yüzde 20 daha pahalı olduğunu dile getiren Kaya, kalite, tedarik gücü ve ürün çeşitliliği gibi avantajlar sayesinde alım gruplarının bu farkı kısmen de olsa tolere edip ödediğini ancak bugün farkın neredeyse yüzde 60'lar civarında olduğunu bildirdi.

Geçen yıla göre birim fiyatlarının yüzde 3 civarında düştüğünü belirten Kaya, "Bizim sorunlarımız maliyet artışı, kur baskısı ve rekabet ettiğimiz ülkelerle artık rekabet edemememiz. Maliyet düşürücü programlara, orta-uzun vadeli finansal desteklere ihtiyacımız var. Kurun enflasyon derecesinde artmasını bekliyoruz.

"Bizim için en önemli konulardan biri de asgari ücretin Orta Vadeli Program'daki (OVP) yeni dönem enflasyon hedefiyle belirlenmesi. Maliyetlerimizi ancak bu şekilde dengeleyebiliriz." dedi.

YÜZDE 5 KÜÇÜLME İHTİMALİ

Kaya, 2025 ile ilgili öngörülerini şöyle anlattı:

"İhracata dayalı büyüme başarılı olursa, dezenflasyon programının da başarılı olacağına inanıyoruz. Ülkemizin en çok ihracat yapan üçüncü sektörü olan hazır giyimin desteklenmesi hedeflerle de örtüşüyor. Bu sektör aynı zamanda en çok istihdam sağlayan sektörlerden bir tanesi.

"Parasal ve mali önlemlere sanayi ve üretimi destekleyen unsurların da eklenmesi gerektiğini düşünüyoruz. Bu dengeyi sağlayabilirsek bir toparlanma sürecinden bahsedebiliriz. 2025'te sektörümüzün yüzde 5 küçülme ihtimali de bulunuyor. Aynı kalmak veya daha sınırlı bir düşüş bile sektörümüzün geleceği açısından çok önemli."

TGSD Müşterek Başkanı Sanem Dikmen, toplantıda, konferansın bu yılki temasının "Redefine, Realign, Refashion (Yeniden Tanımla, Hizalan, Şekillendir)" olarak belirlendiğini söyledi. 17. İstanbul Hazır Giyim Konferansı'nda dünyanın dört bir yanından alım grupları ve sektör profesyonellerini İstanbul'da buluşturacaklarını belirtti.

YATIRIMLARDAN VAZGEÇİLDİ

Küresel olarak sektörün gündeminde sürdürülebilirlik ve yeşil dönüşüm olduğuna dikkati çeken Dikmen, şunları kaydetti:

"Alım grupları artık üreticileri enerjiden suya, iş güvenliğinden deprem yönetmeliklerine kadar birçok alanda skorluyor. Tedarik tercihlerini bu skora göre yapıyorlar. İyi skorlara ulaşamayanların oyunun dışında kalacağı bir sürece doğru hızla ilerliyoruz.

"Bunun yanında ürünün ilk aşamasından itibaren izlenebilirliği sağlayan dijital ürün pasaportu da sektörün gündemindeki diğer önemli konu. Aslında biz de Türk hazır giyim sektörü olarak son 1,5 yıla kadar yeşil dönüşüme en hazır sektörlerden biriydik.

"Bu konuda çok ciddi yatırımlar yapılıyordu. Ancak şu anda mevcudiyetimizi korumaya odaklandığımız için bu alana yatırım yapamıyoruz."

Toplantıya, TGSD Başkan Yardımcısı ve Uluslararası Hazır Giyim Federasyonu (IAF) Başkanı Cem Altan, TGSD Yönetim Kurulu Üyesi Serkan Eyüboğlu ve TGSD Ekonomi Danışmanı Can Fuat Gürlesel de katıldı.