Gribe antibiyotik kullanılmaz

Okurumuza sorusu için teşekkür ederiz. Bu soru vesilesiyle de antibiyotik kullanımı üzerine birkaç şey söyleyelim. Acil servis ve polikliniklere başvuran hastaların istisnasız yüzde ellisi antibiyotik talep ediyor. “Hocam antibiyotik yazdıracaktık da…”, “Çocuğum antibiyotik kullanmadan mümkünatı yok iyileşmez”, “Ağırlaşmadan antibiyotik kullansa iyi olur”… Dikkat ederseniz hep bir antibiyotik talep etme var. Ama “antibiyotik gerekli mi" sorusunu soran çok az hasta ve hasta yakını var. Sorunumuz da burada sanırım. Grip, nezle gibi şikayetleri olan hastalar antibiyotik kullanması gerektiğini düşünüyor. Bazı hastalar da ağrı kesici, ateş düşürücü olarak aldığını söylüyor. O zaman birkaç cümleyle antibiyotik nedir ve hangi durumlarda kullanılır konuşalım.

Antibiyotikler, bakteriyel enfeksiyon hastalıklarında kullanılan ve insan sağlığı açısından büyük öneme sahip ilaçlardır. Kelime anlamı ile antibiyotik terimi “hayata karşı” demektir. 1829’da İskoçyalı bilim insanı Sir Aleksander Fleming mucizevi olarak penisilini keşfeder ve 1940’da penisilin saflaştırılarak bakteriyel hastalıkların tedavisinde kullanılmaya başlanır. Bunun dışında günümüzde kanserde, mantar enfeksiyonlarında da kullanılır. Antibiyotiklerle ilgili doğru bilinen en büyük yanlış ise virüs kökenli hastalıkların tedavisinde kullanılmasıdır. Virüs kaynaklı nezle, grip, soğuk algınlığı gibi hastalıklara antibiyotik içeren ilaçların hiçbir etkisi yoktur. Sanıldığının aksine ateş düşürücü etkiye sahip değildir. Antibiyotik bakteriyel enfeksiyon hastalığını tedavi ettikçe ateş düşer.

MİKROPLARA DİRENÇ GELİŞEBİLİR

Hasta ve toplum sağlığı için yegane yapılacak şey akılcı antibiyotik kullanımıdır. Peki antibiyotikleri gereksiz kullandığımızda neler olur? Basit mide ağrısı, bulantısı gibi ilaç yan etkisinden tutun da anaflaksiye, karaciğer, böbrek yetersizliğine kadar birçok hayati sağlık sorununa yol açabilir. Bir hastadaki etkisi bu iken ülkedeki birçok hastanın gereksiz antibiyotik kullandığını düşünürsek ne olur? Antibiyotik direnci dediğimiz vahim tablo oluşuyor. Yani normalde antibiyotik kullanıp fayda göreceğiniz bir enfeksiyon durumunda; antibiyotiğe dirençli mikroplar ölmüyor. Bu durumda hastanın durumu ağırlaşabiliyor. Hastayı tedavi etmek için daha ağır antibiyotikler tedaviye eklenebiliyor. Bu da vücut üzerinde daha çok ilaç yan etkisi anlamına geliyor. OECD (Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü) üyesi ülkelerde Türkiye yüzde 38.8 antibiyotik direnci ile 1.sırada. OECD üyesi olmayan ülkelere antibiyotik direnci en yüksek olan ülke ise yüzde 57.1 oranı ile Hindistan. Yani gereksiz antibiyotik kullanımı ülkemizde toplum sağlığı açısından önemli bir sorun hâline gelmiş durumda.

HEKİMİN ÖNERİSİNE UYUN

Bir anne/baba olarak çocuğunuzun sağlığı konusunda endişelenmek, en doğru ve hızlı tedaviye ulaşmayı istemek en doğal hakkınız. Ama grip ve nezle dediğimiz üst solunum yolu enfeksiyonlarının en önemli kaynağı virüslerdir. Virüslere antibiyotikler fayda etmez. Herhangi bir ilaç kullanılmasa dahi 5-7 gün içinde kişi kendiliğinden iyileşir. Bu dönemde destek tedavisi temel tedavi prensibidir. Bol sıvı tüketimi, istirahat, iyi beslenme ve gerektiğinde ateş düşürücülerle destek yeterlidir. Eğer destek tedavisine rağmen hasta ağırlaşıyorsa, öksürük, balgam, kulakta ağrı veya akıntı, düşmeyen ateş, ciddi beslenme bozukluğu vs. gibi şikayetler gelişiyorsa ileri tetkik ve tedavi amaçlı mutlaka hekiminize başvurun. Hekiminiz gerek görüyorsa antibiyotik reçete edecektir. Yazılan antibiyotikleri de hekiminizin belirttiği süre kapsamında düzenli ve yeterli alın. Tedavi süresini tamamlamayan hastalar enfeksiyonlara daha yatkın hale gelir, sık hastalanır ve antibiyotiklere karşı dirençli hale gelir.

Peki çocuğunuz neden sık hastalanır? Çevre koşulları, beslenme, yanlış ilaç kullanımı, bağışıklık problemleri, alerjik yatkınlık vs.den kaynaklı olabilir. Altta yatan problemin tespiti için hekiminize başvurun ve yanlış antibiyotik kullanmamaya özen gösterin. Sağlıkla kalın.