GSK Londra merkeze taşınıyor

Bu firma şu aralar merkezini Londra dışından, Londra merkezine taşıma hazırlığında. Bu olayın öncelikli olarak gösterdiği şudur ki; Londra merkezindeki finans firması yoğunluğu azalıyor, ilaç firmalarının yoğunluğu artıyor. Kovid salgını başladıktan sonra Londra'dan civardaki  küçük şehirlere doğru bir kaçış başlamıştı. Brexit etkisi ile özellikle finans sektörü küçülmüştü ve birçok firma merkezini farklı şehirlere ve hatta ülkelere kaydırma kararı almıştı. İlaç denince İngiltere’de akla ilk gelen firma GSK'dır; ikinci gelen firma da Astra Zeneca'dır. Astra Zeneca zaten Cambridge şehri ile özdeşleşmiş bir firma, onun oradan kıpırdaması pek mümkün değil ama merkezinde binlerce çalışan olan GSK'nın merkezini Londra merkezinde tam da yeni açılan Elizabeth Metro hattının yanına, hayli pahalı bir bölgeye taşımasının verdiği bir diğer mesaj "Artık İngiltere'de lokomotif ana sektör ilaç sanayisidir" mesajıdır. Bir diğer mesaj ise Elizabeth hattı gibi İngiltere tarihinin en büyük mühendislik projelerinden birinin Londra'daki en büyük kurumsal firmaların dahi yerini değiştirebilecek kadar büyük etkisinin olmasıdır. Muhtemelen bu değişiklik ile GSK daha kolay ulaşılabilen ve daha çok çalışılmak istenen bir firma olacak.

Bu konuyu geniş kapsamda yorumladığımızda, Türkiye için milli bir ilaç devi (ilintili yan sektörleri yaratacak ve sürükleyecek ana üretici firma) yaratmanın ne derece önemli ve geç kalınmış bir konu olduğu ortaya çıkmaktadır. Yerli, milli savunma firması yaratmamız, milli elektrikli araba firması yaratmamız ne kadar önemli ise, milli ilaç firması yaratmamız da en az bunlar kadar önemlidir. Türkiye'deki mevcut parçalı, jenerikçi özel sektör firmalar ile gelinebilecek yol ancak bu kadardır. Biyoteknoloji araştırmalarında, yeni molekül araştırmalarında çok farklı bir lige acilen çıkılması zaruridir. Bu konunun hem büyük ekonomik getirileri olacaktır hem de Türkiye gibi her alanda iddialı olmak isteyen bir ülkenin bu derece önemli bir alanda bu kadar geride kalması kabul edilebilir değildir. Gelişmiş ülkelerdeki sektörel eğilimlerine baktığımızda yine biyoteknolojiye dayalı ilaç sektörünün ekonomilerde ne derece önemli yer tuttuğu görülecektir. Bu sektörler hem kalifiye ve yüksek gelirli istihdam alanı açarlar, hem de ilintili yan sanayileri hızla oluştururlar. Türkiye kendi nüfus dinamikleri ve etkili olduğu coğrafyalardaki talep ile Dünyada ilk ona girecek bir ilaç firması yaratabilir. İlk ona girmek demek 30 milyar dolar ciro demek, yaklaşık elli bin kalifiye (direk) istihdam, yüz bini aşkın dolaylı istihdam demektir ve Türkiye'nin en büyük firması olmak demektir.