Güney Kıbrıs NATO’ya hazırlanıyor

Rum Milli Muhafız Ordusu (RMMO)'nun resmi internet sitesinden yapılan duyuruya göre, 29 Aralık 2022 Perşembe günü, Amerika Birleşik Devletleri (ABD) ile Güney Kıbrıs Rum Yönetimi (GKRY) orduları arasında Devlet Ortaklığı Programı'na (State Partnership Program) katılım anlaşması imzalandı.

RMMO adına Albay Lukas Hacikonstantas ile ABD’nin Güney Kıbrıs’taki askerî ataşesi Albay Roger Bowman tarafından imzalanan program, iki taraf arasındaki ikili askerî işbirliğini güçlendirmek için gerek Güney Kıbrıs’ta gerek ABD’de düzenlecek bir dizi faaliyeti öngörüyor.

İki taraf, 19 Eylül 2022’de Güney Kıbrıs’ın “Devlet Ortaklığı Programı”na katılımı için ordonat (ordu donatım) konularında karşılıklı destek anlaşması imzalamış, Rum Milli Muhafız Ordusu da New Jersey Eyaleti Milli Muhafızı ile eşleştirmişti. Rumların bu eşleşmeyi 2023'te parlamentolarında onaylamsı bekleniyor.

NATO'YA HAZIRLAMA PROGRAMI

ABD'nin Devlet Ortaklığı Programı (SPP), 1992'de başlatılan Ortak Temas Ekibi Programı (JCTP)'nın devamı niteliği taşıyor. Ortak Temas Ekibi Programı da ABD Avrupa Kuvvetleri tarafından Sovyetler Birliği'nin yıkılmasının ardından eski Varşova Paktı ülkelerinin “kendi ordularını ve demokrasilerini kurmalarına destek olmak” gerekçesiyle oluşturulmuştu. Daha sonra Temas Ekibi faaliyetlerinin büyük kısmı, NATO'nun 1994'te aktif hale getirilen Barış için Ortaklık (PfP) Programı'na dahil edildi. Bu program ile ülkeler doğrudan NATO üyeliğine hazırlanıyor. Yani şu an bir aday ülke için izlenecek yol olarak SPP, PfP ve NATO olarak gösteriliyor. SPP faaliyetleri bir kez başladıktan sonra ev sahibi ülkenin diğer üyeliklerine bakılmaksızın devam ediyor. ABD'ye göre bu program, doğası gereği yakın müttefikler yaratıyor.

JCTP'nin bir uzantısı olan SPP, ilk ortaklıklarını 1993'te Estonya, Letonya ve Litvanya ile; sırasıyla Maryland, Michigan ve Pennysylvania eyaletlerini eşletirerek imzalamıştı. Daha sonra Illıonis Polonya ile, Georgia da Gürcistan ile işbirliği yaptı. Iowa Kosova ile eşleşirken, Kosova'nın ilk yabancı konsolosluğu da bu eyalette açıldı.

Bugün Devlet Ortaklığı Programı 6 kıtada 85 ortalıkla yürütülüyor.

'ARNAVUTLUK'UN NATO ÜYESİ OLMASINDA ETKEN OLDU'

Rum Yönetimi'nin programa dahil olmak için 2022'de yaptığı başvurunun ardından Senato Dış İlişkiler Komitesi Başkanı Bob Menendez ve 7 Kongre üyesi, ABD Ulusal Muhafız Bürosu Stratejik Planlar ve Politika Direktörü Tümgeneral Randolph Staudenraus'a bir mektup yazmıştı. Bu mektupta başvuruya güçlü bir şekilde destek sunduklarını bildirmişlerdi. Mektupta, 20 yıllık ortaklık ile New Jersey Ulusal Muhafız Ordusu'nun Arnavutluk'ta görev yaptığı ve bu işbirliğinin Arnavutluk'un NATO üyesi olmasında önemli bir etken olduğu vurgulanmıştı. ABD'nin Doğu Akdeniz'de güvenlik çabalarını desteklediği de eklenen mektupta, “New Jersey'den Arnavutluk’a rutin olarak KC-135 ve C-32'lerin uçuşu gerçekleşiyor. Arnavutluk’tan da Güney Kıbrıs’a ekstra bir buçuk saatte uçuş gerçekleştirilebilir.” denilmişti.

ABD Ordusu altında özel bir birlik olan Ulusal Muhafız Birlikleri, hem federal hem de eyaletler düzeyinde göreve çağırılabiliyor. Yaklaşık 450 bin civarında olan Ulusal Muhafız askerlerinin eğitimlerini ve rütbe atamasını eyalet yönetimleri yapıyor. Birliklerin bütçesini ise federal hükümet belirliyor. Eyalet valileri, afetler ve kamu güvenliği için, Ulusal Muhafızları göreve çağırabiliyor. Ulusal Muhafız birlikleri daha önce de Irak ve Afganistan'da görev almış, Ukraynalı askerlere eğitim vermişlerdi.

AMBARGONUN TAMAMEN KALDIRILMASI GÖRÜŞÜLDÜ

Diğer yandan Rum Millî Muhafız Ordusu Komutanı Korgeneral Dimokritos Zervakis, 3 Ocak günü ABD'li askeri ateşe Albay Roger Bowman ile karargahta bir görüşme yaptı. Görüşmede Güney Kıbrıs'a yönelik silah ambargosunun tamamen kaldırılmasının ele alındığı öğrenildi.

ABD, 2019 Doğu Akdeniz Güvenlik ve Enerji Ortaklığı Yasası ve 2020 Mali Yılı Ulusal Savunma Yetkilendirme Yasası kapsamında, savunma ürünlerinin Rum Yönetimi'ne ihracatını iki koşula bağlamıştı. Bu iki koşula göre, GKRY'nin kara para aklama ile mücadelede düzenlemeler yapması ve Rus savaş gemilerinin Rum limanlarına girişini yasaklaması gerekiyordu. Bu iki şart yerine getirildiği takdirde ambargo yıllık olarak kaldırılacaktı.

ABD, geçen yıl 17 Eylül'de aldığı bir karar ile Güney Kıbrıs Rum Yönetimi'nin şartlara uyduğunu ve 2023 mali yılı için ambargonun bir yıllığına kaldırdığını duyurmuştu.