Haiti Başbakanı görevinden istifa etti

Guyana Devlet Başkanı ve Karayip Topluluğu (CARICOM) Dönem Başkanı Irfaan Ali, açıklamasında "Geçici olarak başkanlık konseyinin kurulması ve geçici bir başbakanın atanması konusunda mutabakata varılmasının ardından Başbakan Ariel Henry'nin istifasını kabul ettik." ifadesini kullandı.

Haiti'de çetelerin yol açtığı şiddet olayları ve yoğun protestolar sonucu hükümet düştü. Başbakan Ariel Henry salı sabahı erken saatlerde yayınladığı bir video açıklamasında "Ülkemiz için, hiçbir fedakârlık çok büyük değildir.” diyerek istifasını sundu. Guyana Devlet Başkanı ve Karayip Topluluğu (CARICOM) Dönem Başkanı Irfaan Ali, açıklamasında "Geçici olarak başkanlık konseyinin kurulması ve geçici bir başbakanın atanması konusunda mutabakata varılmasının ardından Başbakan Ariel Henry'nin istifasını kabul ettik." ifadelerini kullandı. Yerel basında çıkan haberde, şiddet olaylarının devam ettiği ülkede, çete mensuplarının 2 karakol ile İçişleri Bakanlığına baskın yaptığı ancak polisler tarafından geri püskürtüldüğü belirtildi.

25 DEVLET BAŞKANI TOPLANDI

CARICOM üyesi 25 ülkenin devlet başkanları, Jamaika'nın başkenti Kingston'da, Haiti'deki güvenlik krizini tartışmak üzere olağanüstü toplandı. Toplantının ardından 5 Mart'tan bu yana güvenlik gerekçesiyle Porto Riko'da bekleyişini sürdüren Henry'nin CARICOM'a istifa kararını ilettiği bildirildi. Görüşmelere Brezilya, Kanada, Fransa ve Meksika'dan üst düzey yetkililer katıldı.

GEÇİCİ BAŞKANLIK KONSEYİ NASIL OLACAK?

CARICOM, ortakları ve Birleşmiş Milletler ile birlikte yaptığı açıklamada, Haiti'nin yeni Geçici Başkanlık Konseyi'nin, kararları oy çokluğuyla alan yedi oy hakkına sahip üyeden oluşacağını belirtti. Bu yedi kişi arasında büyük siyasi partilerin, özel sektörün ve Başkan Jovenel Moise'nin öldürülmesinin ardından 2021 yılında geçici bir hükümet öneren sivil toplum koalisyonu Montana Grubu'nun temsilcileri yer alacak. Konseyde ayrıca biri sivil toplum diğeri de kilise için olmak üzere oy hakkı olmayan iki koltuk bulunacak.

ABD: TOPRAKLARIMIZDA KALABİLİR

ABD Dışişleri Bakanı Antoni Blinken ile birlikte seyahat eden ABD'li bir yetkili, Henry'nin cuma günü istifa etmeyi kabul ettiğini ancak geçiş sürecinin ayrıntılarını çözmek için Kingston konferansını beklediğini söyledi. Yetkili ayrıca Henry ve müttefiklerine karşı misillemelerin önlenmesinin yollarının da gündeme geldiğini ve ABD'nin, giden başbakanın Haiti'de kendini güvende hissetmemesi halinde ABD topraklarında kalabileceğini kabul ettiğini söyledi.

NE OLMUŞTU?

Hapishaneden binlerce mahkumun kaçmasına yol açan çete elebaşı Barbecue" lakaplı Jimmy Cherizier, 6 Mart'taki açıklamasında, Başbakan Henry'nin istifa etmemesi durumunda, "Haiti, ya herkes için cennet ya da herkes için cehennem olur." ifadesini kullanmıştı.

Henry'nin istifasını talep eden silahlı çeteler, Port-au Prince ile Croix des Bouquets bölgesi yakınlarında bulunan 2 hapishaneye 2 ve 3 Mart'ta silahlı saldırı düzenleyerek güvenlik güçleriyle çatışmıştı. Çatışmalar esnasında yaklaşık 4 bin mahkum hapishaneden firar etmiş, 12 kişi yaşamını yitirmişti.

Hükümet, 4 Mart'ta, hapishaneden kaçan suçluların yakalanması için 72 saatlik olağanüstü hal ilan edildiğini ve belirli saatlerde sokağa çıkma yasağı uygulanacağını duyurmuştu.

Cherizier'in çetesi, birçok kez Başbakan Henry'nin ülkeye dönmesini engellemek için başkentteki havalimanını ele geçirmeye çalışmıştı.

Henry, söz konusu çete saldırıları sırasında, Haiti'ye Kenya liderliğinde çok uluslu bir güvenlik gücü gönderilmesini değerlendirmek için Nairobi'de bulunuyordu.

Haiti'de hapishaneden kaçan mahkumların yakalanması için 4 Mart'ta ilan edilen 72 saatlik olağanüstü halin süresi 7 Mart'ta 1 ay uzatılmıştı.

ÇİN’E YAKINLAŞTI SUİKASTA UĞRADI

Karayipler'deki en eski bağımsız cumhuriyet olan Haiti, 19. yüzyılın başlarında Fransız sömürgeciliğine ve köleliğe karşı gerçekleşen siyah devriminin ürünü. Yoksulluk, dış müdahaleler, darbeler ve 2010 depremi nedeniyle kırılgan devlet kurumlarına sahip olan Haiti'de işler, yabancı paralı askerlerin dönemin Devlet Başkanı Jovenel Moïse'ye suikast düzenlediği 2021'den bu yana daha da karışık. Haiti'nin daimi bir ordusu yok ve eski şefi Moïse komplosunda suçlanan yetersiz finansmanlı Ulusal Polisi, Haiti'nin başkenti Port-au-Prince'in büyük bölümünün kontrolünü ele geçiren silahlı çetelerle savaşmak için yeterli donanıma sahip değil. Henry, 2021 yılında Cumhurbaşkanı Jovenel Moise'nin suikast sonucu öldürülmesinin ardından başbakan ve ülkenin fiili lideri oldu. Seçilmemiş olmasına rağmen, şiddet yanlısı çetelerin ülkenin başkenti Port-au-Prince üzerindeki kontrollerini genişlettiği çalkantılı bir dönem olan 32 aylık görev süresinin çoğunda ABD'nin desteğini aldı. Suikaste uğrayan Moise’nin 7 Temmuz 2021’de öldürülmesini soruşturan davada aralarında ABD, Kolombiya’nin yanı sıra Tayvan'ın da adı geçiyor. Şüphelilerden bazılarının Haiti'nin başkenti Port-au-Prince'deki Tayvan Büyükelçiliğinde saklandığı hatırlatıldı. Tayvan Büyükelçiliği yaptığı basın açıklamasında, şüphelileri tuttuklarını doğrulamıştı. Operasyona aktif olarak katılan yirmiden fazla kişi (ikisi Amerikan vatandaşı olmak üzere 18 Kolombiyalı ve üç Haitili dahil) yerel polis tarafından tutuklandı.