Liderlik 5'li komitede

Kahire, Gazze'deki durumla ilgili görüşmeler açısından hareketliliğe sahne oluyor. Bir gün önce İsrail iç istihbarat kurumu Şin Bet'in başkanı Ronen Bar Kahire'deydi. Bar, Mısır İstihbarat Servisi’nin yeni başkanı Tümgeneral Hasan Raşad ile bir araya geldi.

Kahire'nin Washington ile eşgüdüm içinde olduğu ve öncelikle tıkanan müzakereleri ilerletmekle ilgilendiği kaydediliyor. Mısırlı yetkililerin Gazze'de ateşkes dosyasını ilerletmek için “İsrail'in nispeten uzun bir süre içinde kademeli olarak çekilmesini içeren” bir vizyon önerdiği ifade edildi.

Yeni teklif, İsrail'in Gazze'den çekilmesini öngörüyor fakat zaman çizelgesi önceki müzakerlerde tartışılanlara göre daha uzun. Öneriye göre çekilme Gazze'nin güneyinden kuzeyine doğru başlayacak.

Buna karşılık HAMAS liderliğinin, önerilen zaman çizelgesine ve İsrail'in gelecekteki herhangi bir anlaşmaya bağlılığına dair garantiler olmaması nedeniyle teklifi prensipte reddettiği bildirildi. Hareketin yanıtı “Gazze'den tamamen çekilme ve 7 Ekim 2023 öncesi duruma geri dönmek” oldu.

Liderlik, “Gazze'nin yaptığı fedakârlıkların boyutunun, geriye götürecek bir anlaşmayı kabul etmeyi imkânsız kıldığını” vurguladı.

'BOŞ VAATLER' SUNMAK İÇİN GELDİ

ABD Dışişleri Bakanı Anthony Blinken pazartesi akşamı 7 Ekim 2023'den beri 11. kez Batı Asya'ya geldi. Blinken çarşambaya kadar İsrail'de olacak oradan da Ürdün'e geçecek. Dışişleri Bakanı'nın turu cuma gününe kadar devam edecek.

Eski Mısır Dışişleri Bakan Yardımcısı ve Dış İlişkiler Konseyi Üyesi Hüseyin Haridi el-Arabi el-Cedid'e yaptığı açıklamada, “Blinken bölgeye gelecek çünkü Başkan Joe Biden'ın görev süresi bitmeden tüm rehinelerin serbest bırakılmasını istiyor. Karşılığında ise tekrarlanan boş vaatler dışında hiçbir şey sunmayacak, ne daha fazlası ne de daha azı.” diye vurguladı.

LİDER ADAYLARI BİR ARADA

Öte yandan HAMAS'tan iki kaynak, hareketin merhum Yahya Sinvar'ın halefini belirlemek yerine, Doha merkezli bir yönetim komitesi atamayı planladığını söyledi. Kaynaklar Agence France Press'e "HAMAS liderliğinin yaklaşımı, koşullar izin verirse Mart ayında yapılması planlanan bir sonraki seçimlere kadar şehit lider Yahya Sinvar'ın yerine birini atamayı öngörmüyor.” dedi.

Ağustos ayında Tahran'da meydana gelen İsmail Heniyye suikastının ardından oluşturulan beş üyeli komitenin "grubun liderliğini devralacağını" da sözlerine ekledi. Yahya Sinvar'ın HAMAS'a kendi şehadetinden sonraki geçiş dönemini yönetmek üzere bir liderlik konseyi atamasını tavsiye ettiği biliniyor.

Komitede Batı Şeria, Gazze ve Filistin diasporasının temsilcilerinden oluşuyor. Gazze adına Halil el-Hayya, Batı Şeria adına Zaher Caberin, yurtdışındaki Filistinlileri temsil eden Halid Meşal ve Şura Danışma Kurulu Başkanı Muhammed Derviş ve güvenlik nedeniyle ismi açıklanmayan Siyasi Büro Sekreteri de yer alıyor. Bu kişilerin adları Siyasi Büro Başkanlığı için de geçiyor. Komitenin şu anki üyelerinin tamamı Katar'da bulunuyor.

HENİYYE DE REDDETMİŞ

Suudi yayını Şarkul Avsat'a konuşan HAMAS kaynakları, “geçen aylarda hareketin liderliğinin arabulucular aracılığıyla Tel Aviv'den birçok teklif aldığını, üst düzey siyasi ve askeri liderlerin yanı sıra ikinci, üçüncü ve daha alt kademelerdeki liderlerin Gazze'den güvenli olarak ayrılmasını içerdiğini” söyledi.

Kaynaklar, tekliflerin “İsrail güçlerinin aşamalı olarak Gazze'den çekilmesi ve ardından savaşın ertesi günü meselesinin Filistin, Arap ve uluslararası düzeyde mutabakatla ele alınması şartıyla İsrail tarafından belirlenen sayıda esir değişimini içeren bir anlaşma karşılığında yapıldığını” ifade etti.

Suudi gazetesine göre “tüm sınır dışı teklifleri sadece merhum Sinvar tarafından değil, hareketin liderliği tarafından bir bütün olarak reddedildi. Bu önerilerden bazıları İsmail Heniyye'nin hareketin liderliğinin başında olduğu dönemde yapılmış ve o da böyle bir seçeneği reddetmişti.” Wall Street Journal önceki gün Sinvar'ın Arap arabulucuların sunduğu “Gazze'den çıkma fırsatını”, “Kuşatma altında değilim, Filistin topraklarındayım” diyerek reddettiğini bildirmişti.