Hanehalkının varlıkları borcundan 3.6 kat fazla
Türkiye'nin finansal tablosu oluşturuldu. Merkez Bankası raporuna göre, toplam ekonomi finansal bakımdan borçlu pozisyonunda. Hanehalkı ve dünyanın geri kalanı yurt içi sektörlerden alacaklı durumda
Merkez Bankası Finansal Hesaplar Raporu'nda hanehalkının varlık ve yükümlülülük düzeylerine dikkat çekti. Hanehalkının finansal yükümlülüğü 1 trilyon 181 milyar TL iken varlıkları 4 trilyon 255 milyar TL olarak ölçüldü. Buna göre hanehalkı nette 3.6 kat fazla verdi. Sektörlere ilişkin finansal bilançolara göre, 2021 yılı dördüncü çeyreğinde Türkiye ekonomisinin net finansal değerinde bir önceki döneme göre gayri safi yurt içi hasılaya (GSYİH) oranla 3.6 puan gerileme kaydedildi. Dönem sonu itibarıyla sektörlerin toplam finansal varlıkları 32 trilyon TL, yükümlülükleri ise 35.3 trilyon TL düzeyinde gerçekleşti. Buna göre 3.3 trilyon TL finansal açığımız bulunuyor. Bu dönemde, hanehalkı borçlarının GSYİH’ye oranı yüzde 15 seviyesinde yatay seyrederken, finansal olmayan kuruluşların borçlarının GSYİH’ye oranı ise yüzde 74 seviyesinde hesaplandı. Bu oranlara göre Türkiye, hem hanehalkı hem de şirketler kategorisinde borçluluk düzeyi düşük ülkeler arasında yer aldı.
DÖVİZ YÜKSELDİ VARLIKLAR ARTTI
Rapordaki değerlendirmeye göre, “2021 yılı dördüncü çeyreği itibarıyla, yurt içi ekonominin sektörel finansal bilançoları incelendiğinde, toplam ekonominin finansal borçlu pozisyonunda olduğu, hanehalkı ve dünyanın geri kalanının yurt içi sektörlerden alacaklı, finansal olmayan kuruluşlar ve genel yönetimin ise diğer sektörlere borçlu pozisyonda olduğu gözlenmiştir. Finansal kuruluşlar sektörü ise finansal aracılık rolü gereği dengeye yakın bir net finansal değer yaratmıştır.” denildi.
Hanehalkı finansal varlıkları; 2021 yılı dördüncü çeyreklik döneminde bir önceki döneme göre 869 milyar TL arttı. Bu artışın 773 milyar TL’si değerleme, 96 milyar TL’si ise işlem kaynaklı olarak gerçekleşti. Hanehalkı yükümlülükleri aynı dönemde bir önceki döneme göre 71 milyar TL artış gösterdi. Bu artışın tamamına yakını işlem kaynaklı oldu.
EN ÇOK PARA MEVDUATLARDA
2021 yılı dördüncü çeyrek itibarıyla, hanehalkının finansal araç dağılımında önemli bir değişiklik gözlenmemiştir. Finansal varlıklarında en temel araç yüzde 73 dolayındaki payı ile para ve mevduat olup, bunu hisse senetleri ve özkaynaklar izlemektedir. Hanehalkı yükümlülükleri incelendiğinde; tamamına yakınının kredilerden oluştuğu görülmektedir Hanehalkı net finansal değeri 2021 yılı dördüncü çeyreğinde 798 milyar TL artış göstermiştir. Hanehalkı borçluluğuna ilişkin göstergelere bakıldığında; hanehalkı borcunun toplam finansal varlıklara oranı ile borcun harcanabilir gelire oranı bir önceki döneme göre azalış göstererek sırasıyla yüzde 25 ve yüzde 43 olarak gerçekleşti, borcun GSYİH’ye oranı ise yüzde 15 seviyelerinde yatay seyretti.
BOÇLARI DA DÖVİZ ARTIRDI
Finansal olmayan kuruluşların finansal varlıkları 2021 yılı dördüncü çeyreklik döneminde bir önceki döneme göre 2 trilyon 780 milyar TL artış göstermiştir. Söz konusu artışa; diğer alacaklar kalemindeki artışın etkisiyle 675 milyar TL işlem artışı ile diğer taraftan 2 trilyon 105 milyar TL değerleme artışı pozitif yönde katkı yaptı. Finansal olmayan kuruluşların yükümlülükleri ise aynı dönemde 3 trilyon 552 milyar TL artış gösterti. Bu artışta 801 milyar TL’lik işlem artışı ile 2 trilyon 751 milyar TL değerleme artışı etkili oldu.
Yurt içinde yerleşik sektörlerin kullandıkları krediler ve ihraç ettikleri borçlanma senetlerinin toplamından oluşan finansal hesaplar tanımlı toplam borcun GSYİH’ye oranı, 2021 yılı dördüncü çeyreğinde yüzde 168 seviyesinde hesaplandı. Hanehalkı yükümlülüklerinin GSYİH’ye oranına bakıldığında ise; 2021 yılının dördüncü çeyreğinde Türkiye’nin karşılaştırma yapılan ülkeler arasında borçluluk düzeyi en düşük ülke olduğu görüldü.
