Rekor yılında oteller boş kaldı

Turizmin başkenti Antalya’ya bu yılın başından itibaren hava yolu ile gelen yabancı sayısının 8 milyona ulaştığı açıklandı. Ancak sektörün sezon verileri bu sayıları doğrulamıyor. Çünkü uçaktan inen her yabancı, ‘artı bir turist’ anlamına gelmiyor.

Sezon başında oteller, bayramla birlikte iç pazarın da desteğiyle belli bir doluluğa ulaşsa da 2023 sezonu için beklenti çok daha yüksekti. Antalya’da yüksek sezonda yüzde 90-100 arasında olması gereken doluluk, bu sezon yüzde 40 ile 60 arasında kaldı. Kemer Turizmci ve İş adamları Derneği eski Başkanı Ali Nail Kılıç, Aydınlık’a konuştu.

‘TURİZM VERİLERİ SAYAÇ İLE ÖLÇÜLMEZ’

Ali Nail Kılıç, “Haziran ayı, seçim gündemi ile geldi geçti. Ardından gelen zamlarla sektörün maliyetleri yükseldi. Biz otelciler aynı oranda olmasa da fiyatlarımıza artan maliyetleri yansıtmak zorunda kaldık. Ancak turizm pazarı konaklamayla sınırlı değil. Örneğin, en düşük öğle yemeği menüsü Antalya’da 7 euro, Amsterdam’da da 7 euro. Kitle turizminin en önemli dayanaklarından biri olan uygun tatil avantajının ortadan kalktığı bir tablo çıkıyor karşımıza. Kitle turizmini göz ardı etmeyelim, evet ama turizm verileri sayaç ile ölçülmez. Şehrin tümüne katkı yapan nitelikli ve sürdürülebilir turizm modelini geliştirmek zorundayız.” dedi.

‘KAYNAK PAZAR RUSYA’NIN YERİ DOLDURULAMAZ’

Kılıç, kaynak pazar Rusya’nın fiyat pahalılığından dolayı Tayland, Mısır gibi daha uygun tatil olanağı sunan ülkelere yöneldiğini belirterek, “Antalya tüm hizmet modelini Rus turiste göre geliştirdi. Rus turistin azalması yüzünden bazı otellerde doluluk oranı yüzde 40’lara kadar düştü. Rus misafirin yerini başka bir ülke ile dolduramazsınız. Bu gerçek kendisini her krizde yeniden kanıtladı.” diye konuştu.

‘ON BİNLERCE YATAK BOŞ’

Kılıç, turizmde yaşanan sorunların otel sayısındaki plansız artışla da bağlantılı olduğunu ifade etti. Kılıç şöyle konuştu: “Arz talep dengesi bozuluyor. Otel sayısı arttıkça nitelikli turizm hizmeti düşüyor. Bununla birlikte kalifiye çalışanlarımızı da kaybediyoruz. Sektörde ciddi bir personel boşluğu var.”

Otellerde on binlerce yatak boş ama yüksek maliyetler nedeniyle otelci fiyatta fark yaratacak bir esneme yapamıyor. Genel duruma düşük ücret, sahil bölgelerindeki 7 ayla sınırlı mevsimlik çalışma koşulları, askı gibi uygulamalar eklendiğinde personel sorunu daha da büyüyor. Turizm çalışanları sektörden kaçıyor.

En büyük turizm pazarı Rusya’da süreç beklenenin ve planlananın çok gerisinde seyrediyor. Uçuşlarda yeniden planlama hatta bazı uçuşların iptal edilmesi bile gündeme geldi.

‘FİYATLAR YÜZDE 47 ARTTI’

Rusya Turizm Endüstrisi Birliği (RST) Başkanı İlya Umanskiy, yaz turları fiyatlarının yüzde 47 artması nedeniyle Rusya'dan Türkiye'ye turist akışının, 7 milyona çıkacağı yönündeki tahminlerin altında kalındığını açıkladı. Umanskiy, “5.2 milyon Rusya vatandaşının Türkiye'ye gittiği geçen yıla göre bu yıl bu sayının 7 milyon olmasını bekliyorduk. Ancak ne yazık ki Türkiye tatili fiyatlarında ve ulusal para birimimizin kurunda meydana gelen değişiklikler nedeniyle şimdilik bu tahminler gerçekleşmiyor. Türkiye tatili fiyatındaki artış yüzde 47’ye ulaştı. Geçen yıl Türkiye turları için ortalama fatura tutarı yaklaşık 170 bin ruble (yaklaşık 50.500 TL) iken bu yıl 250 bin ruble (yaklaşık 74.200 TL)” diye konuştu.

Rusya merkezli acentelere göre de sezon sonunda geçen yılki rakamların altında kalınacak.

‘RUSYA İLE İLGİLİ DEMEÇ VERMEYİ BIRAKIN!’

Rusya’nın Ukrayna’ya operasyonlarını izleyen süreçte devlet bankalarının Mir Ödeme Sistemini askıya alması Rus turist akışını önemli ölçüde etkilemişti. Aydınlık’a bazı turizmcilerin verdiği bilgiye göre 2022 sezonunun sonunda Rusya pazarına karşı seçenek yaratmak üzere yeni arayışlara girişen Bakanlık, sektör temsilcilerini, Rusya pazarının önemini vurgulayan konuşmalar yapmamaları konusunda uyardı. Onlara aynı zamanda yeni pazar yaratma çalışmalarında olduklarını söyledi.

Kaynak pazar Rusya’ya karşı düşünülen seçenek Ortadoğu pazarı mıydı? Ancak beklenen verim sağlanamadı. Türkiye genelinde kaçak konaklama hizmetleri aldı başını gitti.

Konuyla ilgili Turizm Güncel’e konuşan Heysem Turizm Yönetim Kurulu Başkanı Ayman Maslamani, Ortadoğu ve Körfez ülkelerinden gelen turistlere Airbnb ve diğer sistemler üzerinden hem o ülkelerin vatandaşlarından hem de Türk vatandaşlarından kaçak konaklama hizmeti verildiğini duyurdu. Maslamani yasal olmayan bu kiralamaların Ortadoğu turizmini bitme noktasına getirdiğini açıkladı. Kaçak turizm faaliyetleri, Akdeniz ve Ege bölgesi dışında, Doğu Karadeniz Bölgesinde de etkin şekilde sürdürülüyor.

TURİZMDE PLANLAMA ÇAĞRISI

Titreyen Göl Sorgun Turizm Yatırımcılar Birliği Başkanı Hüseyin Aydoğan da yüksek sezonun konaklama sektörünün beklentilerini karşılamadığını vurguladı. Aydoğan yatak sayısının her geçen gün arttığına dikkat çekti. Bu durumun hizmet kalitesine de turizm akışına da etki ettiğini belirten Aydoğan, “Sorunların başında plansızlık geliyor. Devlet turizmin her alanında planlamaya gitmeli.” dedi.

Aydoğan, sektördeki çalışan sorununun ise içinden çıkılamaz bir hal aldığını vurguladı. Aydoğan şöyle konuştu: “Salgın döneminde kentimizde 25 bin turizm çalışanı işsiz kaldığı için göç etmek zorunda kaldı. 15-20 yıllık kalifiye turizm elemanlarını kaybettik. Artık gençler sektörü bir iş kolu olarak görmüyor. Primlerinin yılın sadece 6-7 ayı yatırıldığı bir iş kolundan emekli olunamayacağını biliyor. Devlet yeni yetişen gençleri sektörde tutmanın çarelerini bulmalı. Eğer yılın yarısıyla sınırlı turizm hareketliliği 365 güne yayılmaz, çeşitlendirilmezse nitelikli turizm şartlarını da oluşturamayız, kalifiye eleman sorununu da çözemeyiz.”