07 Ocak 2025 Salı
İstanbul 14°
  • Şırnak
  • Çanakkale
  • Çankırı
  • Şanlıurfa
  • Çorum
  • İstanbul
  • İzmir
  • Ağrı
  • Adıyaman
  • Adana
  • Afyon
  • Aksaray
  • Amasya
  • Ankara
  • Antalya
  • Ardahan
  • Artvin
  • Aydın
  • Balıkesir
  • Bartın
  • Batman
  • Bayburt
  • Bilecik
  • Bingöl
  • Bitlis
  • Bolu
  • Burdur
  • Bursa
  • Düzce
  • Denizli
  • Diyarbakır
  • Edirne
  • Elazığ
  • Erzincan
  • Erzurum
  • Eskişehir
  • Gümüşhane
  • Gaziantep
  • Giresun
  • Hakkari
  • Hatay
  • Iğdır
  • Isparta
  • Kırşehir
  • Kırıkkale
  • Kırklareli
  • Kütahya
  • Karabük
  • Karaman
  • Kars
  • Kastamonu
  • Kayseri
  • Kilis
  • Kmaraş
  • Kocaeli
  • Konya
  • Malatya
  • Manisa
  • Mardin
  • Mersin
  • Muş
  • Muğla
  • Nevşehir
  • Niğde
  • Ordu
  • Osmaniye
  • Rize
  • Sakarya
  • Samsun
  • Siirt
  • Sinop
  • Sivas
  • Tekirdağ
  • Tokat
  • Trabzon
  • Tunceli
  • Uşak
  • Van
  • Yalova
  • Yozgat
  • Zonguldak

Hekimime Soruyorum: Dil ve dil hastalıkları-1: Fiziksel sağlığın aynası

Dilin değerlendirilmesi tarihsel olarak tıbbi muayenenin önemli bir parçası olmuştur. Dilin şekli ve rengi geleneksel Çin tıbbında tanısal olarak incelenir ve gözlemlenir. Bazı modern tıbbi kaynaklar dili hâlâ ‘fiziksel sağlığın aynası’ olarak tanımlamaktadır

Hekimime Soruyorum: Dil ve dil hastalıkları-1: Fiziksel sağlığın aynası... İnsan nasıl konuşur? Dil ve sağlık...
A+ A-
PROF. DR. FEHMİ KATIRCIOĞLU

Dil, ağzımızdaki kaslı bir organdır. Sindirim sürecinin bir parçası olarak çiğneme ve yutma için yiyecekleri manipüle eder ve birincil tat organıdır. Dilin üst yüzeyi (dorsum), çok sayıda dil papillasında bulunan tat tomurcuklarıyla kaplıdır. Hassastır ve tükürük tarafından nemli tutulur ve sinirler ve kan damarları ile zengin bir şekilde beslenir.

Dil ayrıca dişleri temizlemenin doğal bir yolu olarak da işlev görür. Dilin önemli bir işlevi, insanlarda konuşmayı ve diğer hayvanlarda seslendirmeyi sağlamaktır. İnsan dili iki bölüme ayrılır, önde oral bölüm ve arkada faringeal bölüm.

Sol ve sağ taraflar ayrıca uzunluğunun çoğu boyunca lifli dokunun dikey bir bölümü ( lingual septum ) tarafından ayrılır ve bu da dilin yüzeyinde median sulkus adı verilen bir oluğa neden olur. İki grup glossal kas vardır. Dört içsel kas dilin şeklini değiştirir ve kemiğe bağlı değildir. Dört çift dışsal kas dilin pozisyonunu değiştirir ve kemiğe bağlıdır.

Tat reseptör hücrelerini uyaran kimyasallara tat vericiler denir. Bir tat verici tükürükte çözündüğünde, tat iletimi yerleri olan tat alma kıllarının plazma zarıyla temas edebilir. Dil, sırt yüzeyinde birçok tat tomurcuğu ile donatılmıştır ve her tat tomurcuğu, belirli tat sınıflarını algılayabilen tat reseptör hücreleri ile donatılmıştır.

Farklı tipteki tat reseptör hücreleri sırasıyla tatlı, acı, tuzlu, ekşi, baharatlı veya umami tadı olan maddeleri algılar. Umami reseptör hücreleri en az anlaşılan ve buna bağlı olarak en yoğun şekilde araştırılan tiptir. Dilin farklı bölümlerinin farklı temel tatlardan münhasıran sorumlu olduğu yönünde yaygın bir yanlış anlama vardır.

Okullarda dil haritası şeklinde yaygın olarak öğretilse de bu yanlıştır; tüm tat duyumları dilin tüm bölgelerinden gelir, ancak belirli bölgeler belirli tatlara daha duyarlıdır. Çiğneme Dil, sindirim sisteminde önemli bir yardımcı organdır.

Dil, çiğneme sırasında ve yutmadan önce yumuşatmak için yiyecekleri sert damağa ezmek için kullanılır. Dilin üst veya dorsal yüzeyindeki epitel keratinizedir. Sonuç olarak, dil kendisi hasar görmeden veya tahriş olmadan sert damağa sürtünebilir.

Hekimime Soruyorum: Dil ve dil hastalıkları-1: Fiziksel sağlığın aynası - Resim : 1

NASIL KONUŞURUZ?

Konuşma: Dil, konuşma üretiminde birincil eklemleyicilerden biridir ve bu, dili hareket ettiren dışsal kaslar ve şeklini değiştiren içsel kaslar tarafından kolaylaştırılır. Özellikle, farklı ünlüler, ses yolunun tınlaşım özelliklerini değiştirmek için dilin yüksekliği ve geri çekilmesi değiştirilerek eklemlenir.

Bu tınlaşım özellikleri, diğer armonikleri zayıflatırken, her ünlü için farklı olan belirli harmonik frekansları (formantlar) yükseltir.

Örneğin, [a] dil alçaltılıp ortalandığında ve [i] dil kaldırılıp öne alındığında üretilir. Ünsüzler, ses yolundan geçen hava akışının kısıtlanmasıyla eklemlenir ve birçok ünsüz, dil ile ses yolunun başka bir kısmı arasında bir daralma özelliğine sahiptir.

Örneğin, [s] ve [n] gibi alveolar ünsüzler dilin alveolar sırtına karşı eklemlenmesiyle oluşurken, [k] ve [g] gibi velar ünsüzler dilin sırtının yumuşak damağa (velum) karşı eklemlenmesiyle oluşur.

Dil şekli, örneğin dilin ucunun geriye doğru kıvrık olduğu retrofleks ünsüzlerde olduğu gibi, konuşma eklemlenmesi için de önemlidir. Samimiyet Dil, fiziksel yakınlık ve cinsellikte rol oynar.

Hipokrat, Galen ve diğerleri dili sağlık " barometresi " olarak değerlendirmiş ve dilin tanısal ve prognoz açısından önemini vurgulamışlardır. Dilin değerlendirilmesi tarihsel olarak tıbbi muayenenin önemli bir parçası olmuştur.

Dilin şekli ve rengi geleneksel Çin tıbbında tanısal olarak incelenir ve gözlemlenir. Bazı modern tıbbi kaynaklar dili hala "fiziksel sağlığın aynası" olarak tanımlamaktadır.

Bu, ağız mukozasının deriye kıyasla yüksek oranda yenilenme oranıyla ilgilidir; bu da sistemik durumların deriden daha erken ağızda ortaya çıkabileceği anlamına gelir. Siyanoz gibi fiziksel görünümler de genellikle ağızda daha kolay fark edilir.

Dil