Hekimime Soruyorum: Erbezi yangısı
Epididimit (erbezi yangısı) genellikle kademeli bir başlangıç gösterir. Tipik bulgular kızarıklık, sıcaklık ve skrotumun şişmesi, testisin arkasında, ortada olmayan bir hassasiyettir. Bu vakaların çoğu tedavi edilmezse sonunda hastanın sisteminin ‘tükeneceğine’ inanılır
Epididimit, testisin arkasındaki kavisli bir yapı olan epididimin iltihaplanmasıyla karakterize bir tıbbi durumdur. Ağrının başlangıcı genellikle bir veya iki gün sürer. Ağrı, testisin kaldırılmasıyla iyileşebilir. Diğer semptomlar arasında testisin şişmesi, idrara çıkma sırasında yanma veya sık idrara çıkma yer alabilir. Testisin iltihabı da genellikle mevcuttur.
Genç ve cinsel olarak aktif olanlarda, gonore ve klamidya sıklıkla altta yatan nedendir. Yaşlı erkeklerde ve anal seks yapan erkeklerde, enterik bakteriler yaygın bir nedendir. Tanı genellikle semptomlara dayanır. Benzer semptomlara yol açabilen durumlar arasında testis torsiyonu, kasık fıtığı ve testis kanseri bulunur.
Tanı belirsizse ultrason yararlı olabilir.
Tedaviye ağrı kesiciler, anti inflamatuarlar dahil olabilir. Genç ve cinsel olarak aktif olanlarda önerilen antibiyotikler seftriakson ve doksisiklindir. Yaşlılarda ofloksasin kullanılabilir. Komplikasyonlar arasında kısırlık ve kronik ağrı bulunur. 15 ila 35 yaş arasındaki kişiler en sık etkilenenlerdir.
ATEŞ YAYGIN BİR SEMPTOM
15 ila 35 yaş arasındaki kişiler en sık etkilenenlerdir. Akut form genellikle birkaç gün içinde gelişir ve ağrı ve şişlik sıklıkla sadece bir testiste olur ve bu da skrotumda aşağıda asılı kalır. Genellikle yakın zamanda disüri veya üretra akıntısı öyküsü olur. Ateş de yaygın bir semptomdur.
Kronik versiyonda, hastada ağrılı nokta hassasiyeti olabilir ancak palpasyonda düzensiz bir epididim olabilir veya olmayabilir, ancak palpasyon sertleşmiş bir epididimi ortaya çıkarabilir. Skrotal ultrason, epididimde sorunlar ortaya çıkarabilir, ancak böyle bir ultrason olağandışı hiçbir şey göstermeyebilir.
Kronik epididimit ile gelen hastaların çoğunda beş yıldan uzun süredir semptomlar vardır.
Tedavi edilmeyen akut epididimitin başlıca komplikasyonları apse oluşumu ve testis enfarktüsüdür.
Kronik epididimit, epididim ve testiste kalıcı hasara veya hatta yıkıma (kısırlık ve/veya hipogonadizme yol açar) yol açabilir ve enfeksiyon vücudun herhangi bir organına veya sistemine yayılabilir. Kronik ağrı da tedavi edilmeyen kronik epididimit için ilişkili bir komplikasyondur.
Erkeklerde idrar yolu enfeksiyonları nadir görülse de, bakteriyel enfeksiyon akut epididimitin en yaygın nedenidir. Üretradaki bakteriler idrar ve üreme yapıları aracılığıyla epididime geri döner. Nadir durumlarda enfeksiyon kan dolaşımı yoluyla epididime ulaşır.
AKUT VAKALARIN ÜÇTE İKİSİ…
Cinsel olarak aktif erkeklerde, akut vakaların üçte ikisinden Chlamydia trachomatis sorumludur, bunu Neisseria gonorrhoeae ve E. coli (veya idrar yolu enfeksiyonuna neden olan diğer bakteriler) takip eder. Özellikle nedeni E. coli olan 35 yaş üstü erkeklerde epididimit genellikle idrar yolu tıkanıklığından kaynaklanır.
Daha az yaygın mikroplar arasında Ureaplasma, Mycobacterium ve sitomegalovirüs veya HIV enfeksiyonlu hastalarda Cryptococcus bulunur. E. coli ergenlik öncesi erkek çocuklarında, yaşlılarda ve erkeklerle seks yapan erkeklerde daha yaygındır. Bakterilerin neden olduğu vakaların çoğunda, ağrı odağı skrotumun yalnızca bir tarafı veya diğeridir.
Enfeksiyöz olmayan nedenler de mümkündür. Boşalma kanallarından steril idrarın (bakteri içermeyen idrar) reflüsü tıkanıklıkla birlikte iltihaplanmaya neden olabilir. Çocuklarda enterovirüs, adenovirüs veya Mycoplasma pneumoniae enfeksiyonundan sonra bir yanıt olabilir. Kronik epididimitin nadir görülen enfeksiyöz olmayan nedenleri arasında sarkoidoz (siyah erkeklerde daha yaygındır) ve Behçet hastalığı bulunur.
Herhangi bir epididimit türü, prostatektomi ve idrar kateterizasyonu dahil olmak üzere genitoüriner cerrahi nedeniyle oluşabilir. Konjestif epididimit, vazektominin uzun vadeli bir komplikasyonudur. Kimyasal epididimit, amiodaron gibi ilaçlardan da kaynaklanabilir.
Tanı genellikle semptomlara dayanır. Benzer semptomlara yol açabilen durumlar arasında testis torsiyonu, kasık fıtığı ve testis kanseri bulunur. Tanı belirsizse ultrason yararlı olabilir.
KADEMELİ BAŞLANGIÇ
Epididimit genellikle kademeli bir başlangıç gösterir. Tipik bulgular kızarıklık, sıcaklık ve skrotumun şişmesi, testisin arkasında, ortada olmayan bir hassasiyettir (bu, epididimin testise göre normal pozisyonudur). Kremasterik refleks (üst iç uyluğun okşanmasına yanıt olarak testisin yükselmesi) normal kalır.
Bu, testis torsiyonundan ayırt etmek için yararlı bir işarettir. Testisin yükselmesiyle ağrı giderilirse buna Preh denir n'nin işareti, ancak spesifik değildir ve tanı için yararlı değildir. Gelişmiş tıbbi görüntüleme tekniklerinin ortaya çıkmasından önce, cerrahi keşif bakım standardıydı.
Günümüzde, Doppler ultrasonu yaygın bir testtir: kan akışı alanlarını gösterebilir ve epididimit ile torsiyon arasında net bir şekilde ayrım yapabilir.
Ancak, torsiyon ve testis ağrısının diğer kaynakları genellikle sadece palpasyonla belirlenebildiğinden, bazı çalışmalar ultrasonun tek gerçek faydasının kişiye testis kanseri olmadığından emin olmak olduğunu ileri sürmüştür. 237 nükleer testis kan akışı testi nadiren kullanılır.
Altta yatan nedenleri belirlemek için ek testler gerekebilir. Daha küçük çocuklarda, sıklıkla idrar yolu anomalisi bulunur. Cinsel olarak aktif erkeklerde, cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar için testler yapılabilir.
Bunlar arasında mikroskopi ve ilk idrar örneğinin kültürü, Gram boyama ve üretradan alınan sıvı veya sürüntü kültürü, nükleik asit amplifikasyon testleri (mikrobiyal DNA'yı veya diğer nükleik asitleri çoğaltmak ve tespit etmek için) veya sifiliz ve HIV testleri yer alabilir. İltihaplı epididim ve testisin histopatoloji görüntüsü Epididimit, semptomların süresine bağlı olarak akut, subakut ve kronik olarak sınıflandırılabilir.
KRONİK EPİDİDİMİT
Kronik epididimit, 3 aydan uzun süredir mevcut olan epididimittir. Kronik epididimit, enfeksiyon mevcut olmasa bile iltihaplanma ile karakterizedir. Kronik epididimiti, testis kanseri (genellikle ağrısız olsa da), genişlemiş skrotal damarlar (varikosel), kalsifikasyonlar ve epididim içinde olası bir kist dahil olmak üzere sürekli skrotal ağrıya neden olabilen bir dizi diğer bozukluktan ayırt etmek için testler gerekir.
Bazı araştırmalar, skrotal ağrı nedeniyle üroloğa yapılan ziyaretlerin %80'inin kronik epididimit nedeniyle olduğunu bulmuştur. Başka bir komplikasyon olarak, skrotal bölgedeki sinirler karın bölgesindeki sinirlere yakından bağlıdır ve bazen fıtığa benzer karın ağrısına neden olur (bkz. yansıyan ağrı).
Kronik epididimit en sık alt sırt ağrısıyla ilişkilidir ve ağrının başlangıcı genellikle alt sırtı zorlayan aktiviteyle birlikte görülür (yani ağır kaldırma, uzun süreli araba kullanma, otururken kötü duruş veya lomber lordoz bölgesinin normal eğrisine müdahale eden herhangi bir aktivite). Hem akut hem de kronik formlarda, enfeksiyondan şüpheleniliyorsa antibiyotikler kullanılır.
Tercih edilen tedavi genellikle hem gonore hem de klamidyayı kapsayacak şekilde azitromisin ve sefiksimdir. Florokinolonlar, gonorelerin bu sınıfa karşı yaygın direnci nedeniyle artık önerilmemektedir. Doksisiklin, azitromisine alternatif olarak kullanılabilir.
Kronik epididimitte, olası herhangi bir bakteriyel nedenin, özellikle çeşitli klamidyaların tamamen ortadan kaldırılmasını sağlamak için dört ila altı haftalık bir antibiyotik kürü reçete edilebilir.
Enterik organizmaların (E. coli gibi) neden olduğu vakalarda, ofloksasin veya levofloksasin önerilir.
Çocuklarda, florokinolonlar ve doksisiklinden kaçınılması en iyisidir. İdrar yolu enfeksiyonlarına neden olan bakteriler genellikle çocuklarda epididimitin nedeni olduğundan, ko-trimoksazol veya uygun penisilinler (örneğin, sefaleksin) kullanılabilir.
Skrotumun yükseltilmesi ve skrotuma düzenli olarak uygulanan soğuk kompresler gibi ev ilaçları, akut vakalarda ağrıyı hafifletebilir. Ağrı kesiciler veya iltihap giderici ilaçlar genellikle hem kronik hem de akut formların tedavisinde kullanılır. Şiddetli vakalarda hastaneye yatış endikedir ve kontroller enfeksiyonun temizlendiğinden emin olabilir.
Epididimin cerrahi olarak çıkarılması nadiren gereklidir, kısırlığa neden olur ve yalnızca vakaların yaklaşık %50'sinde ağrıyı hafifletir.
Bununla birlikte, akut iltihaplı epididimit (irin akıntısı olan akut epididimit) durumunda, epididimotomi önerilebilir; dirençli vakalarda, tam bir epididimektomi gerekebilir. Testis ağrısının devam ettiği vakalarda, tüm testisin çıkarılması (orşiektomi) da gerekebilir.
Genel olarak, kronik epididimit vakalarının çoğunun tedavi edilmezse sonunda hastanın sisteminin "tükeneceğine" inanılır, ancak bu yıllar hatta on yıllar alabilir. Bununla birlikte, doksazosin de dahil olmak üzere bazı prostatla ilgili ilaçların kronik epididimit tedavisinde etkili olduğu kanıtlanmıştır.