Hekimime soruyorum! Uyuz Hastalığı! Tercihi: Hatalı bağışıklık sistemi

Uyuzun en sık görülen belirtileri yoğun kaşıntı ve deri döküntüsüdür. Dünya çapında yaygın olarak görülen uyuz hastalığı en sık tropik bölgelerde ve insanların çok kalabalık bir şekilde bulunduğu yerlerde görülür. Aynı zamanda sarkoptik uyuz olarak da bilinen uyuz hastalığı, hayvanlarda da saptanabilir ancak oradaki akarlar biraz farklıdır. Genellikle evcil hayvanları etkileyen uyuz böcekleri, insanlar üzerinde yaşamaya uyum sağlayamaz. Bununla birlikte, evcil hayvan üzerindeki akarlara karşı reaksiyon göstermek de mümkün olabilir.

KAŞINTI KAŞINTI KAŞINTI

Cildin üst tabakasına yuva yapan mikroskobik boyutlardaki sarcoptes scabiei von hominis adlı akarın (uyuz böceği) deriyi istila edince ortaya çıkar. Akarlar yuvalandığı deri bölgesinde yumurtlayarak çoğalırlar. Yoğun kaşıntı (geceleri daha şiddetlidir) ve sivilce benzeri bir döküntüye neden olurlar, uyuzun bu belirtileri bilekler, dirsekler, cinsel organ çevresi, parmak araları gibi belirli alanlarda yoğunlaşsa da tüm vücutta görülebilir. Kaşımaya bağlı olarak yaralarda meydana gelir. Bu tip genellikle hatalı bağışıklık sistemi olan kişilerde görülür. Geniş bir cilt alanını kaplayan kabuklu alanlar oluşturma eğilimindedir. Kabuklu uyuzunuz varsa, klasik uyuzlarda yaygın olan 10 ila 15 akar yerine milyonlarca akara sahip olabilirsiniz.

BU ÇEŞİTLERİNE DİKKAT

Nodüler: Bu uyuz çeşidi çocuklarda daha yaygın olarak görülür. Kahverengi-kırmızı nodüller, akarlar gittikten çok sonra bile hala deride kalabilir.

Büllöz: Bu uyuz çeşidi yetişkinlerde genellikle cilt kabarcıklarını içeren başka bir durum olan büllöz pemfigoid ile karıştırılabilir.

Saç Derisi: Saç derisi uyuzu, kafa derisinde meydana gelir ve sedef hastalığına benzeyen pul semptomları gösterir.

HAYVANLAR BULAŞTIRMAZ

Yakın ten teması, uyuz olan bir kişiyle giysi veya yatak takımı paylaşmak gibi durumlar uyuz hastalığına neden olan akarların artmasına ve bulaşmasına neden olur. Özellikle sonbahar ve kış mevsimlerinde artış gösteren uyuz hastalığı; kalabalık olan okul, hastane ve askeri kışla gibi bölgelerde daha çok görülür. Ayrıca merak edilen konulardan biri de evcil hayvanlardan uyuz bulaşıp bulaşmadığı konusudur. Evcil hayvanlar insanlara uyuz bulaştırmaz. Hayvanları etkileyen uyuz akarları insanlarda hayatta kalmayıp bir çoğalma gerçekleştirmez. Bununla birlikte, uyuz olan bir hayvanla temas etmek, akar derinin altına girerse kısa süreli kaşıntıya neden olabilir ancak birkaç gün içinde akar ölür ve tedaviye gerek kalmaz. Uyuz hastalığı en az 15 -20 dakika süre ile doğrudan veya yakın temas ile bulaşır. Özellikle yatak, çarşaf, yastık ve havlu gibi kişisel eşyalar, aynı evde, okulda, iş yerinde bulunmak ya da toplu taşıma araçları gibi kalabalık ve yakın bulunulmak zorunda kalınan insan gruplarının olduğu yerlerde çok kolay bir şekilde bulaşabilirler.

KENDİNİ NASIL GÖSTERİR

Uyuz böceği vücuda yerleştiğinde ortaya çıkan uyuz belirtileri; özellikle geceleri şiddetlenen yoğun kaşıntı, ciltte iz gibi grimsi beyaz ya da ten rengi kabarık çizgiler ve parmak aralarında başlayıp yayılan sivilce benzeri döküntülerdir. Kaşıntılar daha çok el ve ayak parmakları arası, bilekler, koltuk altı, göbek deliği çevresi, bel, meme ucu ve kasık bölgesi gibi deri kıvrımlarında meydana gelir. Uyuz ilk defa bulaştıysa 2-6 hafta içinde, daha önce de uyuz hastalığı geçirildiyse 1-4 gün içinde ortaya çıkabilecek uyuz belirtileri şunları içerir:

• Geceleri şiddeti artan yoğun kaşıntı: En yaygın, ayırt edici ve erken belirtisidir. Vücut ısısında ki artış kaşıntının daha şiddetlenmesine neden olur ve geceleri pijama, kalın çarşaf ve battaniye gibi kullanımlar vücut ısısındaki artışın nedeni olabilir.

• Cilt yüzeyinde grimsi beyaz veya ten renginde kabarık çizgi şeklinde tüneller: Ciltte fazla sayıda uyuz yuvalandıysa, dişi uyuz akarının derinin hemen altında açtığı tüneller grimsi beyaz veya ten renginde kabarık çizgi şeklinde görülür.

• Kıvrımlı bölgelerde sivilce benzeri döküntüler: Vücut, yuvalanan uyuz akarlarına karşı reaksiyon geliştirir ve bu da döküntülere neden olur. Bu döküntüler daha çok bilekler, parmak araları, koltuk altı ve dirsek kıvrımları, kasık bölgesi ve popo kıvrımlarıdır. Döküntüler, kurdeşen, sivilce, ısırık ve pul şeklinde cilt lekesi şeklinde bir görüntü verir.

• Sıcak banyo ile daha da artan kaşıntı: Sıcak banyo ile uyuzun tipik belirtisi olan kaşıntı daha da artmaya başlar. Bu nedenle uyuz hastaları tuzu bir suyun içinde eriterek bu su ile banyo yapmalıdır.

• Kaşıma sonucu enfekte olan şişlik ve yaralar: Şiddeti artan kaşıntıyla birlikte kaşınan bölgenin enfekte olmaya başlar. Oluşan enfeksiyon şişlik ve yaralara sebebiyet verir.