Her şeyi kolay mı unutuyorsunuz? Bunamaktan mı endişelisiniz? İşte beyninizi koruyacak 9 tavsiye
Profesör Paul Matthews, aşırı içkiden iyi bir gece uykusuna kadar, beynimizi bunamanın tahribatından korumak için neler yapmamız ve yapmamamız gerektiğine dair ipuçlarını paylaştı.
Dünya'da ve demans hastalığıyla yaşayan insan sayısının önümüzdeki yıllarda hızla artması bekleniyor.
İngiltere'de şu anda yaklaşık bir milyon kişi bu zayıflatıcı beyin rahatsızlığından muzdarip ve bu rakamın 2050 yılına kadar 1,6 milyona çıkması bekleniyor. Ancak umut var. Tıp bilimindeki ilerlemeler, hastalığın ve Alzheimer ve Parkinson gibi ilişkili durumların daha erken tespit edilmesine yol açıyor.
HER ŞEYİ KOLAY MI UNUTUYORSUNUZ?
Uzmanlar demans riski altındaki insanların beyinlerini korumak için yapabilecekleri şeyler olduğunu söylüyor. Imperial College'da beyin bilimleri başkanı ve Birleşik Krallık Demans Enstitüsü direktörü olan Profesör Paul Matthews, hastalığa yakalanmada tek risk faktörünün miras aldığımız genler olmadığını söylüyor.
Doktor, "Yaşam tarzı tüm vakaların yaklaşık üçte birini oluşturuyor" diyor.
Profesör Paul Matthews, demans riskini nasıl azaltabileceğimize dair bazı yararlı yapılması ve yapılmaması gerekenleri paylaştı.
İŞTE BEYNİNİZİ KORUYACAK 9 TAVSİYE
1. KAHVE İÇMEK YARARLI OLABİLİR
Her şey polifenollerle ilgili. Yaban mersini gibi bazı gıdalarda ve çay ve kahve gibi içeceklerde bulunan bu kimyasal vücuda faydalı olabilir ve iltihaplanmayı azaltabilir. Matthews, her gün mutlaka birkaç sert fincan içtiğini söylüyor, bu yüzden su ısıtıcısını açın ve mümkün olduğunda bir demlik polifenolün tadını çıkarın.
2. TEMİZ HAVANIN TADINI ÇIKARIN
Beyin kirli havadan ve zararlı gazlardan nefret eder. Prof Matthews, "Havadaki kirleticilerin, özellikle de otomobil ve kamyonlardan kaynaklanan küçük partiküllerin, belki de vücudun enflamatuar tepkilerini artırarak bunama riskini artırabileceğine dair kanıtlar var" diyor.
Bilim insanları, şehirlerde daha yüksek düzeyde kirleticiye maruz kalan insanların bunama olasılığının daha yüksek olduğunu tespit etti.
Tabii bu, insanların bavullarını toplayıp şehri terk etmeleri gerektiği anlamına gelmiyor. "Bu, kentsel bölgelerdeki tüm insanların daha yüksek bunama oranına sahip olduğu kadar basit değil. Her bir kişiyi birbirinden ayıran çeşitli faktörler vardır."
3. AŞIRI ALKOL KÖTÜDÜR
Hepimiz çok fazla alkol almanın iyi bir şey olmadığını biliyoruz ama yine de çoğumuz bunu yapıyoruz. Doktorların her zaman söylediği gibi, işin püf noktası her şeyde ölçülü olmaktır, özellikle de içkide. Hafta içinde kendisi de bir kadeh şarap içen Matthews, alkolün beyindeki hücrelerin işlevlerini önemli ölçüde değiştirmesine neden olabileceğini açıklıyor.
"Alkol tüketimi daha küçük beyin boyutuyla ilişkilidir ve ortalama alkol alımı arttıkça beynin boyutu giderek küçülür" diyor.
Acı gerçek şu ki, beynin boyutunu etkilemeyen güvenli bir alkol tüketimi seviyesi yoktur. Doktorun tavsiyesi toksin tüketiminde aşırıya kaçılmaması, ancak arada sırada birkaç kadeh şarabın da sorun yaratmamasıdır.
4. HAFTADA İKİ KEZ EGZERSİZ YAPIN
Yaşlandığımızda doğal olarak yaptığımız aktivitelerimizi ve sosyalleşmemizi azaltmak gibi birçok şey zayıflığı artırıyor ve artan riske katkıda bulunuyor.
Kaslardan ve bağışıklık sisteminden gelen sinyallerin beyni etkilediğine dair kanıtlar artmaktadır. Matthews haftada iki kez spor salonuna gidiyormuş ve ayrıca hafta sonları uzun yürüyüşler yapıyormuş.
5. KASKSIZ BİSİKLETE BİNMEYİN
Kazalar sonucu meydana gelen kafa yaralanmaları, yaşamın ilerleyen dönemlerinde bunama ile doğrudan bağlantılıdır. Birkaç yıl önce Amerikan futbolu oyuncularının bunama riskinin yüksek olduğu tespit edilmiştir. Boksun, kafaya tekrarlanan yumrukların neden olduğu sendromun tıbbi bir adı bile vardır: dementia pugilistica. Daha yakın zamanlarda, topa kafa atan futbolcular için riskler vurgulanmıştır...
Profesör Matthews kasksız asla bisiklete binmeyeceğini söylüyor. Kırılan bir uzuv iyileşebilir ancak beynin hasar görmesi ömür boyu sürecek sorunlara neden olabilir.
6. GRİ MADDEYİ ÇALIŞTIRMAK İÇİN BULMACALAR VE ÇAPRAZ BULMACALAR YAPIN
Beyninize meydan okuyun, o da karşılık verecektir. Bulmacalar denemek ve entelektüel kapasitenizi test etmek her zaman faydalıdır. Yaşlanmayı önlemek için beynin direncini artırır. Uzmanımız aktif bir işi olduğu için her gün daha büyük bulmacalarla uğraştığını söylüyor. Onun tavsiyesi: Beyninizi kullanın, onu kaybetmeyin.
7. İYİ BİR GECE UYKUSU ALIN
Dinlendirici bir gece uykusunun faydaları iyi bilinmektedir. Sadece vücut değil beyin de kendini toparlama şansı bulur. Ancak çoğu kişi için uykuyu bırakmak her zaman kolay değildir.
İşte Matthews'dan bir ipucu. Uyumaya niyetlenmeden 30 dakika önce yatağa gidin. Yanınıza bir kitap ve bir fincan bitki çayı alın. Bu aktivite beyne kapanmaya hazır olduğunuz sinyalini verir.
Kötü uykunun bunamayı teşvik ettiğine dair kanıtlar net değildir, ancak iyi bir uyku düzenini sürdürmek yemek iştahımızı azaltmaya yardımcı olur. Enflamasyonu tetikleyen yiyeceklerdeki yağdır. İyi bir uyku sağlıklı bir dengeyi destekler.
8. OMEGA-3 VE LİFLİ GIDALAR TÜKETİN
Matthews'un evinde her gün kahvaltıda meyve (taze ve kuru) ve yulaftan oluşan bir menü vardır. Bunların hepsi vücuttaki glikozu kontrol eden yüksek lif oranına sahiptir. Bu da beyin iltihabını önlemeye yardımcı olur.
Beyni besleyen diğer gıdalar arasında yüksek omega-3 içeren balık da yer alıyor. Bu, doktorlar tarafından iyi bir yağ olarak görülmektedir. Öte yandan çok fazla et, her türlü sağlık sorununa neden olan yüksek düzeyde kötü yağ içerir.
9. SİGARA İÇMEK YAPABİLECEĞİNİZ EN KÖTÜ ŞEYDİR
Bu listedeki diğer tüm yaşam tarzı faktörlerinin yarattığı tehlike, sigaraya kıyasla oldukça küçüktür. Sigara dumanında o kadar çok toksin vardır ki, uzmanlar bile bunların vücuda ne yaptığını tam olarak anlayamamaktadır.
Sigara içmenin kanda 'yapışkanlık' yarattığı ve bunun da kan pıhtılarına, beyinle ilgili hastalıklara ve felce yol açtığı açıktır. Eğer tek bir kötü alışkanlığınızı bırakmak istiyorsanız, bunu sigara içmek olarak belirleyin.
Kaynak: The Mirror
Çeviri-Derleme: Aydinlik.com.tr / Samet Can Kocagür