Bir bakışta Hindistan

Hindistan ve Hint kelimelerine sadece doğduğumuz günden beri değil, belki de yüzyıllar öncesine dayanan bir aşinalığımız söz konusu.

Örneğin “Bulunmaz Hint Kumaşı” deyimi. Hangimiz bunu duymamış olabiliriz. Kültürümüzde farkında olmadan etkisi oldukça çok bulunan bu dev ülkeyi, bu kez sizlere araştırmacı, yazar ve gezgin Dr. Sema Kurtuluş’un gözlemlerinden aktarmaya çalışacağım.

Felsefesi, yüz ölçümü (3 milyon 228 bin kilometrekare), nüfusu ve çok etkili değişik kültürleri ile ilgi çeken Hindistan’ı tek bir başlık altında anlatmak tam bir mucize. Ama burada genel çizgiler, izlenim ve gözlemler aktarılacak.

Hindistan artık çok kısa bir zaman içinde, dünyanın en kalabalık ülkesi olma yolunda hızla ilerliyor. Şu içinde bulunduğumuz dönemde Çin Halk Cumhuriyeti ile nerdeyse başa baş bir nüfusa sahip. Kabaca Hindistan’ın nüfusunu 1 milyar 400 milyar olarak kabul etmek pek de yanıltıcı sayılmaz.

Bu kadar kalabalık ülke toprak bakımından da dünyanın en büyük yedinci ülkesi.

YÜZLERCE DİL KONUŞULUYOR

Kültür, yerleşim, tarih bakımından geçmişi binlerce yıl öncesine dayanan Hindistan yaşayan, canlı, cıvıl cıvıl, kendine özgü yaşam biçimi olan bir ülke. Burada yüzlerce dil konuşuluyor. Ama resmi dil sayısı 22. İngilizce temel anlaşma dili konumunda.

İlk anlamda bana çarpıcı, ürkütücü ve kabul edilemez gelen zengin fakir uçurumu, buranın yerlileri için kabul edilmiş bir gerçek.

İnanış ve sistem bunu kamu vicdanına kabul ettirip, yerleştirmiş. Fakir, fakirliğini baştan kabul etmiş ve bunun kendi alın yazısı ya da kaderinin sonucu olduğunu benimsemiş. Bu nedenle içinde bunu değiştirmek, ya da tersine çevirmek duygusu nerdeyse yok.

Hatta bunu şöyle kalıplaştırmak da mümkün:

Felsefe ve inanışa göre, fakirler ya da yoksullar, daha önceki yaşamlarında işledikleri suç ve günahların, bu dünyada çektiklerinin nedeni olarak görüyorlar. İşte tekrar cezalandırılmamak ve daha ağır yaptırım ile cezaya uğramamak için, var güçleriyle iyi olmaya, çalışmaya, yaşamlarını sürdürmeye çabalıyorlar.

İlk anda bize çok ama çok uzak gibi gelen kendilerinin Bharat olarak isimlendirdikleri bu ülke yani Hindistan ile aramızda sadece iki ülke var, İran ve ardından Pakistan. Sonra Hindistan’a ulaşıyorsunuz. Adını İndus Nehri'nden almış. Bu kelime zamanla Hindu ve Hindistan’a, buralarda yaşayanların tanımlamasıyla da Hintliye dönüşmüş.

GANDHİ'NİN DUASI

Bu dev kültür mozaiğini tanımak göründüğü kadar kolay değil. Yıllarınızı vermeniz gerekir bunun için. Ama ben sizlere kısa ipuçları vermeye çalışacağım.

Bu arada sadece Hindistan’ın değil, tüm  insanlığın  çok saygı duyduğu Mahatma Gandhi’nin duasının beni nasıl derinden etkilediğine değinmek isterim.

Gandhi'nin duasını burada tekrarlamak isterim:

“Tanrım!

Güçlülerin yüzüne gerçeği söylemek için ve zayıfların alkışını ve sevgisini kazanmak için ve yalan söylememek için bana yardım et.

Eğer bana para verirsen mutluluğumu alma ve eğer bana güçler verirsen muhakeme yeteneğimi çıkarma.

Eğer başarı verirsen alçak gönüllüğü çıkarma.

Eğer bana alçak gönüllüğü verirsen saygınlığımı çıkarma.

Görünenin diğer yüzünü tanımama yardım et.

Benim düşüncelerime katılmıyor diye bana karşı olanları hainlikle suçlayarak, onların karşısında suçlu duruma düşmeme izin verme.

Kendimi sever gibi diğerlerini de sevmeyi ve diğerlerini yargılıyormuş gibi kendimi de yargılamayı öğret bana.

Başarılı olduğum zaman sarhoşluğuma izin verme. Ne de başarısız olursam olayım, umutsuzluğa düşmeme izin verme.

Daha ziyade, başarısızlığın başarının öncesindeki bir deneme olduğunu hatırlamamı sağla.

Hoşgörünün, güçlerin en büyüğü olduğunu ve intikam arzusunun zayıflığın ilk görünüşü olduğunu öğret bana.

Eğer paradan yoksun bırakırsan, bana umudu bırak. Ve eğer beni başarıdan yoksun bırakırsan, başarısızlığı yenebilmek için irade gücünü bırak bana.

Eğer beni sağlık bağışından yoksun bırakırsan, inancın lütfunu bana bırak.

Eğer insanlara zarar verirsem, özür dileme gücünü ver bana.

Ve eğer insanlar bana zarar verirse, affetme ve merhamet gücünü ver bana.

Tanrım! Eğer ben seni unutursam, Sen beni unutma.”

YEMEKHANEDE GÖNÜLLÜ ÇALIŞAN SİH'LER

Belirttiğim gibi Hindistan’da dikkatinizi çekecek o kadar çok şey var ki. Bunlardan biri de Sih tapınakları. Sih tapınağında en çok etkilendiğim konu fakirlere her gün dağıtılan yemek.

Sihler Hindistan’da sosyoekonomik seviyesi diğerlerine göre daha yüksek olan bir topluluk.

Teknolojide çok ileri aşamaya ulaşmışlar. Yazılım ve mühendisler daha çok onlardan çıkıyor. Dinlerine bağlılar, erkekler saçlarını hiç kestirmiyor ve bir türbanla geziyorlar.

Her varlıklı Sih maaşının bir kısmını bu tapınaklara ve imaretlere bağışladığı gibi de her hafta bir gün gelip yemekhanede gönüllü çalışıyorlarmış.

O kadar açlığın olduğu memlekette Sih, Hindu Müslüman fark etmeksizin kapıda sıra bekliyor ve kapılar açılınca sessizce sıraya girerek salona alınıyor ve işaretli yerlere oturuyorlar.

Mutfakta herkes gönüllü olarak yani karşılık beklemeksizin, çalışabilir. Biz de gezdik hatta turistler de içeri girip yardım edebiliyor, ekmek açıp pişirebiliyor ya da salona gidip yere oturup yemek yiyebiliyor.

Bütün bunlarda aranan yegane şart var: Kadın erkek fark etmez başlarını kapatmalı.

Bu insanlar minik, turuncu eşarplarla kapanmayı tercih ediyorlar.

Batı kökenli Budistlerin ayin esnasında fotoğrafını çektim, oldukça ilginç geldi.

Bir başka fotoğrafta beyaz atletli kel bir adam var, nehrin kenarında oturmuş.

O ölü yakını yas tuttuğu için saçını kazıtmış, beyaz atletle oturuyor ve rahip tarafından yüzüne boya sürülerek kutsanıyor. İşte bütün bunlar, bu dev toplumun kendine özgü, gelenek, görenek ve ananeleri. Dışardan bakana ilk anda çok farklı gelse de yerlilerce, sıradanlaşmış ve kanıksanmış bir döngü. Kimse bunu muhakeme etmiyor. Olduğu gibi kabullenilmiş değerler olarak varlığını sürdürüyor.

200 MİLYONA YAKIN MÜSLÜMAN YAŞIYOR

Resmi adı Hindistan Cumhuriyeti olan ülke, aynı zamanda dünyanın en büyük nüfusa sahip demokrasisi olarak da biliniyor. Ülke federal parlamenter sistemle yönetilmekte.

Başkenti 26 milyon nüfusla Yeni Delhi olan ülkeden nüfus ise yüzde 72 ile Hint-Aryan ve yüzde 25 ile Dravidler’den oluşmakta. Hindistan’da 200 milyona yakın Müslüman olduğu tahminleri vardır.

Günlük gözleminizle bu dev ülkenin akıl almaz bir iş ve insan gücüne sahip olduğunu derhal fark edersiniz. Öyle ki, kimi hesaplamalarda bu sayının 500 milyon olarak karşımıza çıktığını söylemek mümkündür.

Hâlâ dünyada çok önemli bir ekonomik güce sahip bu ülke ve onun halkıyla daha yakından tanışmak gerekiyor. Bu anlamda devletimiz de gerekli adımları atmış bulunuyor. Bunun bir göstergesi de Başkent Yeni Delhi’de bulunan büyükelçilik dışında bulunan ve Mombai  (Bombay) de yer alan başkonsolosluğumuz. 

Renk, kültür, diller ve dinler mozaiği Hindistan’dan esintiler işte böyle…