Hızla hayata geçmeli ve uzun vadeye odaklanmalı

Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan aylardır beklenen ve hazırlıkları geçen hafta tamamlanan ekonomide reform paketini dün İstanbul'da açıkladı. Erdoğan, “Reformlar ile yerli ve milli ekonomiyi inşa edeceğiz” diyerek, ekonomide atılacak adımların istikametini de belirtmiş oldu. Yatırım, üretim ve istihdamı temelinde bir büyümenin esas alınan pakette ithal girdi kullanımının azaltıldığı, katma değerli üretimle ihracatta yeni rekorların kırıldığı yerli ve milli bir ekonomi hedefleniyor. Reform paketini değerlendiren uzmanlar, iyi niyet beyanı olduğunu belirtirken kısa vadeye odaklanıldığının altını çizdi. Paketteki maddelerin uygulanmasıyla sonucun olumlu olacağını belirttiler.

Aydınlık’a konuşan Arel Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ali Akdemir, Yeni Ekonomi Reformları başlığında açıklanan Makroekonomik İstikrar Politikaları Ve Yapısal Reform Politikalarının iyi niyet içermesi ve acil tedbirler üretmeye çalışılması bakımından olumlu olduğunu belirtti. Ancak nedenlere değil sonuçlara odaklanıldığına dikkat çeken Akdemir, “Uzun vadeye değil, kısa vadeye odaklanılmıştır; yapısal reformlara değil acil düzenlemelere odaklanılmıştır. Enflasyon, işsizlik ve büyüme gibi makroekonomik unsurlara odaklanılmıştır. Sonuçlarla ilgilidir, nedenlerle değil. Nedenlerin belirli bir vadede düzeltilmesi söz konusu olursa reformdan söz edilebilinir” dedi.

Pandemide gelir kaynakları, deyim yerindeyse can suyu kaybına uğrayan esnaf ve sanatkarlara yönelik gelir vergisi muafiyeti düzenlemesinin ferahlatıcı olduğunu söyleyen Akdemir, bunun esnafa bir nebze güven verdiğini belirtti.

Ekonomik Koordinasyon Kurulu, Finansal İstikrar Kurulu oluşturulmasının uzun vadeye dönük olduğundan pakette reform boyutunun olduğunu kaydeden Akdemir, şunları söyledi: “Üst düzey kamu görevlilerinin atanmasına yönelik düzenlemeler manidardır. Liyakat esaslı düzenlemeler gereklidir. Ülkemizin tüm insan kaynakları zenginliğinden yararlanılmalıdır. Farklı dünya görüşüne sahip, farklı sosyolojik kesimlerden olup liyakatı yüksek insan kaynaklarının, yöneticilerin üzerindeki rezerv kaldırılmalıdır, ülkenin tüm potansiyelinden yararlanılmalıdır. Böyle bir düzenlemeyi bırakın, böyle bir beyanat bile tüm ülkeye güven verir. Belli başlı bir reform hareketi olarak algılanır. Siyasal kadrolarla uzmanlık ve liyakat gerektiren kadrolar ayırt edilmelidir.

ESKİDEN VAZGEÇİP YENİSİNİ YAPMAK

“Kredi Garanti Fonu kefaletiyle 24 aya vadeli 6 ay ödemesiz 100 bin TL kredi sağlanması gerekli bir önlemdir. Enflasyonda tek hane ısrarı ve yanı sıra mali disiplinle Merkez Bankasının enflasyonla mücadelesine destek verilecek olması yine başarı yaratacak niteliktedir. Dış dünyaya, yatırımcılara güven vermekten uzak düzenlemelerdir. Dış dünyadan döviz girdisi temin etmek için ekonomiden uzak gibi görülen ve fakat doğrudan ekonomiyi etkileyen demokrasi, hukuk ve eğitim gibi konulara odaklanmak gereklidir. Varlık fonu dış kaynak yaratma odaklı olarak da değerlendirilmelidir.

“Açıklananlar, güncel-acil tedbirler içeren nitelikteki tedbirlerdir. Reform ise uzun vadelidir, eskisinden vazgeçip yenisini yapmaktır, liyakata odaklanmaktır. Uzak konularla ekonomi arasında yakın ilişki kurmaktır. Hukukta, demokraside ve nihayet eğitimde reformlar, gelecek yönelimli projeler, planlar hem bugüne hem de geleceğe yönelik çareler üretir. Krizden uzak, global krizlerden etkilenmeden sürdürülebilir büyümek eğitim, demokrasi ve hukuk mevzilerini güçlü tutmayı gerektirir.

‘ADIMLAR GÜZEL, SONUÇLAR ÖNEMLİ’

Gazetemize değerlendirmede bulunan Ekonomist Enver Erkan pakette, kamu maliyesinden enflasyonla mücadeleye, istihdamdan yatırımlara, cari açığın azaltılmasına ve enerji politikalarına kadar birçok madde bulunduğunu hatırlatarak, maddelerin peyderpey uygulanması ile sonuçlarını göreceklerini belirtti. Erkan, “Tek tek baktığınızda güzel adımlar var. Ancak bunların uygulanıp sonuçlarının nasıl olacağı önemli. Kamu maliyesi tarafında özelikle vergi alanında geleneği değiştirecek, bundan sonra böyle olacak, şeklinde değişimler beklenebilirdi. Dolaylı vergiler yerine dolaysız vergileri önceleyen maddeler olabilirdi” diye konuştu.

Anadolu Aslanları İşadamları Derneği (ASKON) Genel Başkanı Orhan Aydın esnaf adına Cumhurbaşkanına teşekkür ederek, ekonomi reformu çalışmalarının özü itibarıyla yatırım, üretim, istihdam ve ihracat temelinde üretimde verimlilik sağlanarak potansiyel büyümeyi hedeflemesinin altını çizdi. Aydın, şunları kaydetti: “Kurumsal yapının güçlendirilmesi, yatırımların teşvik edilmesi, iç ticaretin kolaylaştırılması, rekabet politikaları, piyasa gözetimi ve denetiminin reforma dahil edilmiş olması çok geniş kapsamlı bir çalışma olduğunu gösteriyor. Yeni reformlar ile güçlü ve kaliteli büyüyen bir Türkiye'yi hep birlikte inşa edeceğiz.”

DİJİTAL DÖNÜŞÜM

Uluslararası Yatırımcılar Derneği (YASED) Başkanı Ayşem Sargın, Ekonomi Reform Paketi’ni, hızla ilerleyen küresel yarışta Türkiye’nin konumunu güçlendirecek önemli bir adım olarak değerlendirdiğini belirtti. Sargın, şu ifadeleri kullandı:

“Programda, yatırımcılar açısından en temel zemini oluşturan istikrar ve öngörülebilirliğin önceliklendirilmesinin ve buna yönelik makroekonomik ve finansal istikrar tedbirlerinin detaylandırılmasının yatırımcı güvenini güçlendireceği inancındayız. Açıklanan programın bir diğer vurgusunun, dünyadaki gelişmelere paralel olarak geliştirilen dijital dönüşüm gündemi olması memnuniyet vericidir. Dijitalleşme, hem mevcut yatırımların verimliliğinin artırılması, hem de Türkiye’nin her geçen gün büyüyen veri ekonomisinde konumlanması açısından büyük önem taşımaktadır.”

TİM: 200 MİLYAR DOLARLIK HEDEFİMİZE KATKI

Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı İsmail Gülle ise şu değerlendirmeyi yaptı: “200 milyar dolarlık ihracat hedefine ilerlerken ekonomiye ilişkin reform paketinin, ihracat ailesi olarak hedeflerimize büyük katkı sağlayacağına inanıyoruz. İhracata ve alınteri döken ihracatçıya desteklerinin, önceden olduğu gibi bundan sonra da, durmaksızın devam etmesinden büyük memnuniyet duyuyoruz. Küresel ticaretin azaldığı ve dünya ekonomisinin küçüldüğü bir yılda, rekor ihracat başarısına imza atan ihracat ailesi, üretim ve tedarikçi gücünü göstererek güven tazeledi. Bu anlamda, 100 bin ihracatçının tek çatı kuruluşu olarak, fiyat istikrarı ve finansal istikrar için olmazsa olmaz konumda olan; daha fazla üretim, daha fazla ihracat ve daha fazla yatırım için canla başla çalışıyoruz ve çalışmaya devam edeceğiz.”

‘EKONOMİDE DİRENÇ ARTACAK’

MÜSİAD Genel Başkanı Abdurrahman Kaan “İş dünyasının birçok talebine oldukça olumlu bir yaklaşım arz ettiğini gördüğümüz bu Reform Paketi ile birlikte, geçen yılın üçüncü çeyreğinden itibaren piyasalarda gözlenen V tipi toparlanmanın çok daha fazla sektöre yayılacağına inanıyoruz” dedi. Kaan şu değerlendirmeyi yaptı: “Bilhassa dar gelirli esnafımıza sağlanan Gelir Vergisi muafiyeti ve beyan yükümlülüğünün kaldırılması, ekonomimizin lokomotifi konumunda bulunan KOBİ'lerimizin iş hacminde ciddi bir artış sağlayacaktır. Açıklanan desteklerle birlikte kamu maliyesi, enflasyonla mücadele, finansal sektör ve cari açıkla mücadele noktasında ekonominin direnci artacaktır. Harcama disiplininin sağlanması, kamuda israfın azaltılması, bütçenin yeniden imar edilmesi ve nakit yönetiminde verimliliğin artırılması; kamu harcamaları ve yatırımlarının ekonomik büyümeye verdiği katkıyı artıracaktır.

“Çıkarılması planlanan Sektörel Kamu Alımları Kanunu, Kamu-Özel Sektör İşbirliği Kanunu, Hâl Yasası, Katılım Finans Kanunu ve kurulması planlanan Sağlık Endüstrisi Başkanlığı, Yazılım ve Donanım Endüstrisi Başkanlığı, Merkezi İzleme Komitesi, Fiyat İstikrarı Komitesi ve Risk Merkezi gibi düzenleyici ve denetleyici yapılar sayesinde; yatırımlardan finansa, teknoloji ve üretimden fiyat istikrarına kadar birçok alanın bayındırlaştırılması sağlanacaktır.”

ACİL UYGULAMA SÜRECİ

TÜSİAD Yönetim Kurulu Başkanı Simone Kaslowski de özellikle bütçenin disipline edilmesi ve harcamaların kontrol altına alınmasına yönelik adımları olumlu bulduklarını belirtti. “Dijital dönüşüm ve sanayide yeşil dönüşümü destekleyici adımlar küresel rekabet gücümüzü artırmak açısından çok değerlidir” diyen Kaslowski şöyle devam etti: “Ekonomi reformlarının hedefleri arasında, kurumsal yapının güçlendirilmesi, dış dengenin ve büyümenin sürdürülebilir bir zemine taşınmasına yönelik teşvikler ve rekabet ortamını güçlendiren adımlar da yer alıyor. Pandeminin olumsuz etkileriyle ekonomimizin içinden geçtiği bu zorlu dönemde, iş dünyası açısından bu reformlara yönelik uygulama süreci aciliyet taşımaktadır.”