Hızlı üretim artışı ithalat iştahını kesti

Otomotiv Sanayii Derneği (OSD), 2023 yılının ocak-eylül dönemine ait üretim ve ihracat adetleri ile pazar verilerini açıkladı. Buna göre, yılın ilk 9 aylık döneminde toplam otomotiv üretimi bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 12 artarak 1 milyon 74 bin 155 adede ulaştı. Otomobil üretimi yüzde 21 artarak 687 bin 817 adet oldu. Traktör üretimiyle birlikte toplam üretim ise 1 milyon 117 bin 620 adedi buldu. Yılın ilk dokuz aylık döneminde ticari araç üretimi bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 1, hafif ticari araç grubunda ise yüzde 4 geriledi. Ağır ticari araç grubunda ise üretim yüzde 26 arttı. Bu dönemde, otomotiv sanayisinin kapasite kullanım oranı yüzde 72 olarak gerçekleşti. Araç grubu bazında kapasite kullanım oranları ise hafif araçlarda (otomobil + hafif ticari araç) yüzde 72, kamyon grubunda yüzde 91, otobüs-midibüs grubunda yüzde 51 ve traktörde yüzde 76 seviyesinde gerçekleşti.

İTHALAT ARTIŞI YÜZDE

87 2023’ün ilk dokuz ayında toplam pazar, bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 63 artarak 894 bin 663 adet düzeyinde gerçekleşti. Bu dönemde, otomobil pazarı da yüzde 67 oranında artış sağladı ve 666 bin 890 adet oldu. Türkiye aynı dönemde 687 bin adetten fazla otomobil üretti. Buna göre üretim içerideki talebi fazlası ile karşılayabilecek düzeyde oldu. Buna karşın geçen aylarda yatırım aracı olarak da görülen ithal otomobillere ciddi bir talep vardı. Sıkılaşma tedbirleri, alınan önlemler ve yatay seyreden kurlar sayesinde ithal talebi bir miktar kesildi. Ocak ayı başında yüzde 69'u aşan ithal otomobillerin toplam otomobil pazarındaki payı ağustosta yüzde 79 ile son on yılın zirvesine çıkarken eylülde 12.5 puan düşüşle yüzde 66.5'e geriledi. Ancak 2023 yılı Ocak-Eylül döneminde geçen yılın aynı dönemine göre toplam otomobil satışlarının yüzde 67, ithal otomobil satışlarının ise yüzde 87 arttığını not edelim. Yerli otomobil satışları ise aynı dönemde yüzde 36 arttı. 2023 yılı Ocak-Eylül döneminde hafif ticari araç (minibüs + kamyonet) pazarında ithalatın payı ise yüzde 52 oldu. 2023 yılı ocak-eylül döneminde, geçen yılın aynı dönemine göre otomobil satışlarındaki yerli araç payı yüzde 31, hafif ticari araç pazarında yerli araç payı ise yüzde 48 olarak hesaplandı.

YARIM MİLYAR DOLAR DIŞ AÇIK

Ticaret Bakanlığı'nın Eylül 2023 geçici dış ticaret verilerine göre otomotiv ihracatının da içinde yer aldığı “motorlu kara taşıtları ve diğer kara taşıtları ile bunların aksam ve parçalarına” söz konusu ayda 2.6 milyar dolar ödendi. Yılın ilk dokuz ayındaki fatura ise geçen yıla kıyasla yüzde 91 artarak 22.8 milyar dolar oldu. Aynı fasılda ihracat ise yüzde 17.6 artarak 22.3 milyar dolar oldu. Böylece rekabet üstünlüğü olan bir sektörde Türkiye yarım milyar dolarlık dış açık verdi. İthalatın payının artmasının bir başka nedeni ise Çinli üreticiler. Türkiye'deki yerli otomobil üreticileri genelde B ve C kategorisinde daha erişilebilir araçlar sunmalarına karşın bu vasıtaların yüzde 80 ÖTV ile satılması sonucu ithalata kayış yaşanıyor. Türk otomotiv sektörü Çinliler'in gelip Türkiye'de üretim yapmasını bekliyor.