Hollanda Kralı Willem-Alexander, köleliği anma töreninde konuşma yapacak

Köleliğin fiilen sona ermesinin üzerinden tam 150 yıl geçmiş olacak. 1 Temmuz 1863 tarihinde Hollanda, Kral William III (1817-1890) döneminde sömürgelerinde kölelik kaldırılmıştı.

BAŞBAKAN, ÖZÜR DİLEMİŞTİ

Hollanda Başbakanı Mark Rutte, 19 Aralık 2022 tarihinde Lahey kentindeki Ulusal Arşiv binasında yaptığı  konuşmada, "Bugün Hollanda hükümeti adına Hollanda devletinin geçmişteki eylemleri için özür diliyorum" dedi. Geçmişte Hollanda hükümetinin yıllarca köleciliği etkinleştirdiğini, teşvik ettiğini, sürdürdüğünü ve bundan yararlandığını vurgulayan Rutte, "İnsanlar metalaştırıldı, insan onuru ayaklar altına alındı" diyerek Kölelik Tarihi Diyalog Grubu tarafından hazırlanan "Geçmişin Zincirleri" adlı rapora da gönderme yaparak, geçmişte yaşanan olayları örnekleriyle anlatmıştı.

 

SÖMÜRGE DÖNEMİ, KÖLELİK GEÇMİŞİ VE YANSIMALARI

2021 yılında, Hollanda Temsilciler Meclisi'nin talebi üzerine İçişleri Bakanlığınca, Hollanda devletinin kölelik tarihi ile ilgili araştırmanın sonunda hazırlanan, "Devlet ve Kölelik" adlı kitap, 15 Haziran 2023 tarihinde Hollanda İçişleri ve Krallık İlişkileri Bakanı Hanke Bruins Slot'a takdim edilerek kamuoyuna tanıtıldı.

Bakan Hanke Bruins Slot,  "Hollanda'nın Sömürge Dönemi Kölelik Geçmişi ve Yansımaları" konulu  "Devlet ve Kölelik" adlı kitap ile değerlendirmede bulunarak, "Sonuçların Hollanda devletinin sömürgeci köleliğe katılımına ilişkin yüzleştirici ve bazen de düpedüz şok edici bir tablo" sunduğunu söyledi.

BULGULAR ‘DEVLET VE KÖLELİK’

Matthias van Rossum (IISH araştırmacısı) Hollanda’nın kölecilik yaklaşımları için şu değerlendirmeleri yapıyor: "Kölelik, Hollanda'nın Afrika, Amerika ve Asya'daki sömürgecilik faaliyetlerinde bilinçli olarak uyguladığı  temel bir yöntem haline gelmişti. Hollanda devleti ve öncülleri, sömürgeci köleliği mümkün kılan politikaları belirleyerek, girişimleri kontrol ederek ve destekleyerek bundan doğrudan sorumludurlar. Valilerden donanmaya, kiliseden kraliyete kadar günümüz kurumlarının pek çok öncüsü bu konuda önemli bir role sahipti. Bu sömürge köleliği Hollanda'nın ekonomik avantajına katkıda bulunmuş ve köleleştirilen insanların götürüldüğü toplumlarda ve dünyanın dört bir yanındaki daha önce sömürgeleştirilmiş toplumlarda yapısal değişikliklere yol açmıştır."

Esther Captain (KITLV araştırmacısı) şunları ifade etti: "Bu çalışmada, kölelik ve sömürgeciliğin etkileri;  ırkçılık, yasal eşitsizlik ve kültürel yoksunluk gibi her türlü sonucunun günümüzde de devam ettiği ortaya çıkmıştır . Bu bağlantıların var olduğu açıktır, bunlar genellikle neredeyse hiç araştırılmamıştır. Irkçılık, yasal eşitsizlik ve kültürel yoksunluk gibi zincirleme etkilerin doğru bir şekilde anlaşılmasının yanı sıra, örneğin Hollanda toplumunun kendi imajı açısından da günümüzdeki etkileri çok büyüktür."

Rose Mary Allen (UoC profesörü) "Krallığın Karayip bölgeleri üzerindeki sömürge köleliğinin etkisi çok büyüktür ve uzun zamandır çok az tartışılmış ve incelenmiştir. Köleliğin etkisi köleliğin kaldırılmasıyla sona ermedi. Devlet ve Kölelik, sömürgeleştirilen ülkelerin farklı tarihlerini ve zincirleme etkilerini göstermektedir. Bu çalışma aynı zamanda birçok çapraz bağlantıya da işaret etmektedir. Örneğin kölelik ile diğer zorla çalıştırma biçimleri, hukuk sistemi, dil ve eğitim gibi diğer sömürge araçları arasında. Aynı zamanda sömürgeleştirilmiş bölgelerin kendileri arasında da” dedi.

Urwin Vyent (NiNsee direktörü) "Bu çalışma sadece Hollanda toplumu için değil, özellikle Surinam ve diğer eski sömürge toplumları için de önemlidir. Sonuçta, Hollanda'nın sömürgeci kölelik geçmişinin ne kadar biçimlendirici olduğunu ve bu zincirleme etkilerin hala ne kadar etkili olduğunu gösteriyor" diye vurguluyor.

545 MİLYON AVRO GELİR ELDE EDİLDİ

Köleliğin etkilerinin, dünya genelinde ve Hollanda'da hala görülebildiği anlatılan 480 sayfalık kitapta, Hollanda krallarının çeşitli yollarla sömürgelerden ve köle ticareti yapan firmalardan gelir elde ettiği aktarıldı. Kraliyet ailesinin, 1675-1770 döneminde, köleliğin yaygın şekilde yapıldığı sömürgelerden elde ettiği gelirin bugünkü karşılığının 545 milyon avro olduğu belirtilen kitapta, Hollanda'nın Afrika, Güney Amerika ve Asya kıtasındaki sömürgelerde  yaygın şekilde köle ticareti yapıldığı bilgisi paylaşıldı.