Kaçak işçilik mercek altında: Hollanda yasayı çiğneyen işverenlerin peşinde

Avrupa Birliği (AB) dışından gelen bir kişinin çalışma izni olmadan çalışması AB’nin yasalarına göre yasak. Çalışma izni veren çok sayıda işveren ise bu yasaları çiğniyor. Hollanda Sosyal İşler ve İstihdam Bakanlığı (SZW), konuya ilişkin bir basın bildirisi yayınladı.

Yabancı Uyruklular için İş Yasası’nın (Wav) yabancı işçilerin çalışma koşullarını düzenlediği belirtilen açıklamada İş Müfettişliği’nin raporları değerlendirildi.

CAYDIRICILIĞI YOK

AB dışından gelen bir kişiyi çalışma izni olmadan çalıştıran işverene 8 bin avro para cezası kesiliyor. Bu cezanın çok düşük olması nedeniyle kaçak işçi çalıştıran işverenlerle mücadelenin caydırıcı etkisinin olmadığı belirtilen söz konusu bildiride, “Kaçak işçi çalıştıran işverenlere kesilen para cezasının miktarı günümüz koşullarına göre ayarlaması gerektiği" vurgulandı.

CEZA SABİT KALDI

Kaçak işçi çalıştıran işverenlere kesilen para cezası 2005 yılından itibaren (kaçak işçi başına) azami 8 bin avro olarak belirlendi ancak artan yaşam koşullarına ve enflasyona göre bu ceza miktarı hiç artmadı. Ceza miktarı, artan yaşam koşulları ve enflasyonla birlikte artsaydı, günümüz koşullarında yaklaşık 15 bin avro olacaktı.

İş Müfettişliği'nin raporuna göre, kaçak işçi çalıştıran işverene ceza kesilse bile çok büyük bir mali zarara uğramıyor. Çünkü yasal olarak işçi çalıştırmanın işverene maliyeti 15 bin avrodan fazla. İncelenen 24 vakanın çoğunda, işverenlere sağlanan faydanın daha büyük olduğu ortaya çıktı. Tespit edilen bir ihlal için para cezası ödemek, toplu sözleşme ücretini ve ek işveren ücretlerini normal olarak ödemekten daha az maliyetli. Ortalama olarak, yasayı ihlal ederek elde edilen maliyet düşüşü yüzde 60.

VAKALARA BİR ÖRNEK

İşveren ile işçi arasındaki sözleşme kurallara göre yapılmış olsaydı, işveren için o işçinin maliyeti 15 bin 750 avro olacaktı. İşverenin fiilen masrafı kaçak çalıştırdığı işçi için 6 bin avro. Kaçak işçi çalıştıran işverenin mali çıkarı ise 9 bin 510 avro. Bu rakam, işverenin ödediği 8 bin avroluk ceza miktarından daha yüksek.

Kısacası, kaçak işçi çalıştırarak elde edilen 'kazançlar' yasayı çiğnemekten kaynaklanıyor. Yapılan araştırma, işverenlerin, yasadışı işçi çalıştırarak elde edilen önemli maliyet tasarrufları nedeniyle, genellikle bir yıl, hatta üç ay gibi kısa bir süre içinde cezaları geri aldığı ortaya çıkardı.

İşverenin ceza miktarını 'telafi etmek' için suçtan elde ettiği çıkardan ne kadar süre yararlandığı tespit edildi. Vakaların neredeyse yüzde 90'ında bu süre 1 yıldan azdır. İncelenen 24 durumun 7'sinde 'geri ödeme süresi' 3 ay ya da daha kısa bir süre.

Çalışma Müfettişliği yaptığı araştırmanın sonuçlarını Temsilciler Meclisi'ne sundu. Siyasetçilerin yasadışı işgücü uygulamalarına karşı harekete geçmesi gerektiği uyarıları yapıldı. Müfettişlik, yalnızca mali cezaların değil aynı zamanda yasadışı istihdamın daha geniş toplumsal etkilerinin olduğuna vergi yaptı.