Honduras’ta Atlantik karşıtı yönetimin ayak sesleri

Orta Amerika ülkesi Honduras’ta bugün yapılacak cumhurbaşkanlığı seçimlerinde iktidarda bulunan Ulusal Parti’nin adayı Nasry Asfura, Honduras Liberal Partisi adayı Yani Rosenthal ve Libre Partisi’nin cumhurbaşkanı adayı Xiomara Castro’nun da aralarında bulunduğu 15 aday yarışacak. Anketler seçimin Asfura ve Castro’nun arasındaki çekişmeye bağlı olduğunu söylerken, konunun uzmanlarıysa Kongre üyeleri, belediye başkanları ve parlamento üyelerinin de belirleneceği seçimlerin ülke için ‘dönüm noktası’ olacağını dile getiriyor.

BEŞ MİLYONDAN FAZLA

SEÇMEN OY KULLANACAK

Beş milyondan fazla seçmen bugünkü seçimlerde 128 Kongre üyesi, 20 milletvekili ve 298 belediye başkanını seçmek üzere sandığa gidecek.

Honduraslı araştırmacı Joaquin Mejia, Al Jazeera'ye verdiği demecinde iktidardaki Ulusal Parti’nin adayı Asfura’nın tercih edilmesi halinde "rejimin sürekliliği”nin sağlanacağını, Castro’nun zaferle ayrılması halinde ise ülkeyi yeniden inşa etmeye başlamak ve ulusal diyalog için zemin hazırlanacağını” söyledi.

CASTRO’YA KESİN GÖZÜYLE BAKILIYOR

Seçilmesi durumunda Honduras’ın ilk kadın cumhurbaşkanı sıfatını taşıyacak olan Castro’nun, 2009 yılında yapılan askeri darbeyle görevden alınan kocası eski Honduras cumhurbaşkanı Manuel Zelaya tarafından kurulan Libre Partisi’nden aday olması dikkat çekiyor. Seçim anketlerinde yüzde 38 oranında bir desteğe ulaşan Castro’nun, Honduras Salvador Partisi (Partido Salvador de Honduras) lideri Salvador Nasralla ile ittifak yapması ibreyi kendisinden yana çevirdi.

Öte yandan ülkede şiddet ve yolsuzlukla mücadeleye karşı savaş açan ve seçimleri kazanması durumunda ülkenin ilk kadın cumhurbaşkanı olacak Xiomara Castro’nun rakibi Ulusal Parti adayı Nasry Asfura ise, başkentte istihdam ve altyapı hizmetlerini iyileştirmeyi vaat ediyor. 63 yaşındaki Asfura’nın yerel düzeyde kalan programının seçimlerde başarısızlığa sebep olacağı tahmin ediliyor. Diğer yandan Asfura, geçmişteki yolsuzluk davası dosyasında yaklaşık 1 milyon dolarlık kamu fonunu zimmetine geçirmesiyle suçlanmıştı.

HONDURAS’A KOMŞU ÜLKELER

ASYA EĞİLİMLİ

Orta Amerika’da yer alan Honduras’a komşu olan Nikaragua ve Venezuela gibi ülkeler, bölgede ABD politikalarına karşı Asya eğilimli siyasetleriyle dikkat çekiyor. Kafkaslarda Atlantik plânlarına karşı duran Abhazya Cumhuriyeti’nin bağımsızlığını her iki ülke de tanımıştı.

Nikaragua’da geçtiğimiz günlerde yapılan seçimlerde Sandinista Ulusal Kurtuluş Cephesi (FSLN), yüzde 75’lik oy oranıyla sandıktan açık ara farkla zaferle çıkmıştı. ABD’nin seçimlerden önce yaptığı baskılara rağmen mevcut Devlet Başkanı Daniel Ortega’nın görevine 4’üncü kez seçilmesi, Orta Amerika’da ABD hegemonyasını ciddi biçimde sarstı. ABD Başkanı Biden, Nikaragua’da Sandinistlerin ezici zaferinin damga vurduğu seçimleri “demokratik olmamakla” suçladı.

Amerikan Devletleri Örgütü’nün (OAS) Nikaragua’daki seçimlerin gayrimeşru olduğu yönünde almaya çalıştığı karar ise Meksika, Arjantin, Guatemala ve Honduras tarafından reddedilmişti.

Öte yandan Honduras’ın çevresindeki Kosta Rika, Panama, Dominik Cumhuriyeti ve El Salvador gibi ülkelerin de Çin ile başarılı diplomatik ilişkileriyle ekonomik olarak faydacı bir politika izliyor. Özellikle küresel salgında Çin’in karşılıksız yardımları, söz konusu ülkelere halk sağlığı krizinde yardımcı oldu. Nitekim Nikaragua’da, Rusya ve Çin’den getirilen aşılarla pandemiyle mücadelede ciddi başarılar kazanıldı.

ABD, ORTA AMERİKA’DAKİ

HEGEMONYASINI KAYBEDİYOR

Orta Amerika’da hegemonyasını kaybetme tehlikesiyle burun buruna gelen ABD, Castro’nun seçimin galibi olması durumunda bölgedeki politikalarını gözden geçirebilir. Nitekim Honduras’taki seçimlerin Orta Amerika ile sınırlı kalmayacağı daha şimdiden gün yüzüne çıkmayı başladı.

Libre Partisi’nin cumhurbaşkanı adayı Xiomara Castro’nun Çin Halk Cumhuriyeti ile "diplomatik ve ticari ilişkileri derhâl açacağını" dile getirmesi, Tayvanlı yetkilileri paniğe sürüklerken Reuters haber ajansına konuşan bir ABD’li yetkili, “Washington'un Orta Amerika ülkelerini “Çin'in bölgeye yaklaşımıyla ilişkili bazı riskler” konusunda uyardığını söyledi.

TAYVAN MESELESİ

Diğer yandan ABD Başkanı Joe Biden ve Çin Halk Cumhuriyeti Devlet Başkanı Xi Jinping’in de ikili görüşmelerinde başat maddelerden biri olan Tayvan konusunun Honduras seçimleri açısından kritik öneme sahip olduğu görülüyor. Tayvan’ı tanıyan Orta Amerika ülkesi Honduras’taki olası iktidar değişikliği, ABD’nin Pasifik’teki kışkırtıcı politikalarına darbe vurabilir.

ABD özel kuvvetlerinin Tayvan ordusuna Guan Adası’nda ‘gizlice eğitim vermesi” iddiaları üzerine Tayvan, 40 askerinin Pasifik'te ABD'ye bağlı Guam Adası'nda Amerikan kuvvetleri tarafından eğitildiğini açıklamıştı.

Tayvan Cumhurbaşkanı Tsa ise, "ABD’nin Ada'yı Çin’e karşı koruyacağına inanıyorum" şeklinde konuşmuştu.

Son olarak Çin Savunma Bakanlığı konuya ilişkin geçtiğimiz günlerde bir açıklama yayımladı ve ABD’nin Tayvan konusunda bir hayale kapılmaması gerektiğini belirtmişti.

ABD’DEN ADAYLARA DAYATMA

ABD’nin dibinde Asya ikliminin güç kazanması, dikkatleri Honduras seçimlerine yöneltirken Tayvan, Honduras'ı Çin'in “gösterişli ve yanlış” vaatlerine kanmaması konusunda uyardı. ABD’nin Honduras başkanlık seçimlerindeki adaylara “Tayvan ile iyi ilişkileri sürdürmeyi” dayatmasına karşılık Çin Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Zhao Lijian, ABD'nin bu şekilde dost kazanamayacağını dile getirdi.

Zhao Lijian, Washington yönetimini Orta Amerika’da “hegemonik davranış” yapmakla suçlayarak, ABD’nin yıllarca bu ülkelerde darbe ve komplolara karıştığının altını çizdi.

ÇİN: ABD ESKİ RÜYAYI GÖRÜYOR

Lijian, "İki yüz yıl sonra, ABD hala eski rüyayı görüyor ve Latin Amerika ülkelerini kendi etki alanı içinde görüyor. Bu zorbalık davranışı Latin Amerikalılar tarafından nefret ediliyor ve kesinlikle başarısız olacak” şeklinde konuştu.

Diğer taraftan batı medyasında da seçimleri kazanması öngörülen Xiomara Castro’ya sıkça yer veriliyor. The Gurdian’ın haberine göre ülkede tek seçeneğin Libre Partisi’nin lideri Xiomara Castro olarak gözüküyor. Haberde “Xiomara, birçok kişinin kaçmasına neden olan şiddeti ve yolsuzluğu durdurma sözü veren ülkenin ilk kadın cumhurbaşkanı olacak.” ifadeleri yer alıyor.