Yüzde 25 kira artış sınırını takan yok! Kirası 4 bin 125 lira, ev sahibi 30 bin istiyor
Hükûmetin fahiş kira artışlarına karşı süresini uzattığı yüzde 25 kira artış sınırı vatandaşın derdine çare olmak yerine mahkemeleri ev sahibi-kiracı davalarıyla doldurup taşırdı. Aydınlık’a konuşan kiracı vatandaşlar çözümsüzlüğü yaşadıkları vahim olaylarla anlattı.
Gökhan Büyük
Bakanlar Kurulu, dün Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan başkanlığında, enflasyonla mücadele ve zam oranları gündemiyle toplandı. En önemli başlıklardan biri ise konut kira sorunu oldu. Hükûmet, köklü çözümleri devreye sokmak yerine, yüzde 25’lik kira artış sınırını bir yıl daha uzatma kararı aldı. Atılan bu adımın işlevsiz olduğunu ise hayat kanıtladı. Veriler, Sulh Hukuk Mahkemeleri’ne bir ayda açılan her 100 davadan 60’ının tahliye ve kira bedelinin belirlenmesiyle ilgili olduğunu gösteriyor. Kiracılarla konuştuğumuzda ise çok daha vahim bir tablo ortaya çıkıyor.
Mağduriyetlerini dinlediğimiz çok sayıda kiracı, yüzde 25 sınırı uygulamasının işlevsiz olduğunu, bu durumun toplumsal huzuru da bozduğunu belirtiyor. Ev sahiplerinin fahiş kira artışına itiraz eden kiracıları çıkarmak için tehditler savurduğunu anlatan kiracılar, kimilerinin de evi kiraya vermeden önce yüzde 25 sınırına uymama şartı koyduğunu, çürük raporlu ev için bile sıfır ev kirası istendiğini, zam taleplerinin yüzde 500'lere ulaştığını belirtti. İşte kiracının gözünden hayatın gerçekleri...
‘BU YÜKÜN ALTINDAN KALKMAMIZ MÜMKÜN DEĞİL’
Kirası 4 bin 125 TL’den 30 bin TL’ye çıkartılmak istenen R.D., gelinen durumun vahametini şöyle anlattı: “Yaklaşık beş yıldır Kartal’da bir sitede oturuyoruz. Her yıl resmi artışımızı yaptık. Geçen sene de yüzde 25 artışla kiramız 4 bin 125 lira oldu. Ev sahibi tuhaf nedenlerle tahliye davası açtı. Tahliye davası devam ederken, geçen ay noter üzerinden ihtarname yolladı ve kirayı 30 bin lira yapmamızı istedi. Tabii ki benim istenen bu kirayı ödemem mümkün değil. Yeni ev arayışına girdik. Fakat ev bulmak çok zor. Bulunan evler de oturulmayacak vaziyette. Deprem yönetmeliğine uygun olmayan ve en az 40 yıllık evlere de 10-15 bin lira kira isteniyor. Depozitosu, peşinatı... Siz buna bir de taşınma maliyetlerini ekleyin. Bu yükün altından kalkmamız mümkün değil. Tam bir çözümsüzlük ve tedirginlik içinde bekliyoruz. Bu durumda 30 bin isteyen ev sahibine ne denir ya da ne kadar kira teklif edilir onu da bilemiyoruz.”
KİRACIYA 'EVE BEN' ÇIKARIM TEHDİDİ
Ev sahibinin yüzde 25 sınırını tanımaması ve kirayı üç kat artırmasına itiraz eden G.H. de evden çıkarılmakla nasıl tehdit edildiğini şöyle anlattı: “Kadıköy'deki evimize 3 sene önce taşındık. Bugüne kadar kirayı hep gününden önce ödedik. Şu an kiramız 4 bin 750 TL. Ev sahibimiz yasal kira artış oranının yüzde 25'te devam edeceğini, etmese bile mevcut enflasyon oranının gerçeği yansıtmadığını belirterek kiramızı 15 bin TL'ye çıkarmak istedi. Sözleşme süremizin hâlâ devam ettiğini, bu artışın yasal olmadığını, bunu yapacak gücümüzün de olmadığını belirtmem üzerine ‘O halde eve ben çıkarım. Çünkü artık geçinemez noktaya geldim.’ dedi.”
‘KİRAYA BİR MAAŞ BİLE YETMİYOR’
“Eşimle ben asgari ücretle geçiniyoruz. Asgari ücrete gelecek zamla birlikte bir maaşımız bile kirayı karşılamıyor. Bu kirayı vermemiz imkânsız. Çıkmak istesek de, İstanbul'un en ücra köşesinde bile 30-40 senelik evlere en az 10 bin TL kira istiyorlar. Hadi diyelim bu evlerden birine çıkarak günde gidiş geliş 5 saat yolu göze aldık. Emlakçı, depozito, ilk kira, taşınma masrafı derken 50-60 bin TL cebimizden para vermek durumunda kalacağız. Böyle bir para da yok. Sonuçta kredi çekip bankalara borçlanarak, çok daha uzak ve eski bir evde, çok daha fazla paraya yaşamak zorunda kalacağız.”
91 YAŞINDA KARA KARA DÜŞÜNÜYOR!
İstanbul'un Gaziosmanpaşa ilçesinin Beşyüzevler Mahallesi’nde yaşayan 91 yaşındaki H.Y., “Ev sahibim geçen sene yüzde 100 zam yaptı. Şimdi yine zam zamanı geldi. Yine yüzde 100 zam yaparsa ben ne yaparım?” diye düşünyor. Eşinin de 85 yaşında olduğunu ve sadece bir emekli maaşı ile geçinmeye çalıştıklarını belirten H.Y., “Yetmiyor. Emekli maaşlarına ne kadar zam yapılacağı da belli değil. Hayat çok pahalılaştı.” diyerek kara kara düşündüğünü anlattı.
ÇÜRÜK RAPORLU EVE 13 BİN TL İSTEDİLER
Ev sahibinin “Kızım oturacak.” demesinin ardından evden ayrılan ve kiralık ev arayışına çıkan yeni evli Z.A., çürük raporlu bir ev için 13 bin TL kira istendiğini, yüzde 25 sınırına uymama koşulu konduğunu, ayrıca memur olma şartı arandığını söyledi. Z.A. karşılaştığı sıkıntıları şöyle anlattı: “Üsküdar civarında ev aradım. Anlaştığım evin sahibi ‘Ben yüzde 25 sınırına uymam şimdiden söylüyorum, TÜFE’ye göre zam yaparım.’ dedi. Bundan bir önceki baktığım ev için 13 bine TL’ye anlaşmıştık. Sonra ev sahibi mesleklerimizi beğenmediği için vazgeçti. Özel sektör de çalışan değil, memur kiracı arıyorlarmış. Daha sonra o evin kirasını da -başka bir ev sahibi 1+1 evini 13 bin TL’ye kiraya koyduğu için- 15 bin TL’ye yükseltmiş.
“Ardından başka bir ev buldum. Emlakçı binanın çürük raporu olduğunu, depremde yıkılacağını ya da büyük hasar alacağını söyledi. O evin kirası da 13 bin TL’ydi. Bazı konuştuğum emlakçılar evlerin yabancılara fahiş fiyatlara verilmesinden dolayı kiraların yükseldiğini anlattılar. Yabancıya verilen kiranın çevreye örnek teşkil ettiğini söylediler.
‘KİRA GİDERİM DÖRT KAT ARTTI’
“Şu an bulup taşındığım evin ederi 13 bin TL değil ama piyasaya bakınca mecbur tutmak zorunda kaldık. Kira giderim dört kat arttı. Tabi böyle olunca birçok konuda kendimizi kısmamız gerekiyor. Evi tuttuk, taşınmak için ayrıca kredi çektik. Onun da yükü üzerimize eklendi.”
VATAN PARTİSİ’NİN KÖKLÜ ÇÖZÜM ÖNERİSİ
Vatan Partisi, 26 Nisan’da vatandaşların belini büken fahiş kira artışlarına karşı hazırladığı kanun önerisini kamuoyuna açıklamıştı. Enflasyonun en önemli sebeplerinden birisinin fahiş kira artışları olduğunun belirtildiği kanun önerisinde, ‘kira bedellerinin üç yıl süreyle dondurulması’ yer aldı. Konut sorunun serbest piyasanın insafında kurtarılıp kamucu çözüme gidileceği belirtildi. Teklifte, bütün ailelerin çağdaş ve güvenli konut ihtiyacını beş yıl içerisinde çözüme kavuşturacağı, herkese sağlıklı, güvenli, depreme dayanıklı ve uygarca yaşayabileceği konut sağlanacağı, bu hedefe ulaşmak için konut yapımı planlanacağı, kooperatifleşmenin destekleneceği ve temel barınma hakkı kapsamında ele alınacağı, bütün vatandaşlarımızın çağdaş ve güvenli barınma hakkı kamu eliyle sağlanacağı vurgulandı.
