İBB’nin ihalelerdeki usulsüzlükleri Sayıştay raporunda: 3 milyon az bedelle alt yükleniciye verildi

Sayıştay’ın İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) için hazırladığı 2022 Denetim Raporunda kamu ihalelerindeki usulsüzlükler ortaya konuldu. Rapora göre belediye envantere kaydedilen araç sayısının 62 eksik yazıldığı, kaynakların verimli değerlendirilmediği belirtildi. Sayıştay ayrıca, bir ihaleyi kazanan İBB şirketi İSBAK’ın, işi 3 milyon lira daha az bedelle başka bir firmaya alt yüklenici olarak verdiğini tespit etti. Firmanın da ihaleden önce teklif verdiği ancak kabul edilmediği bildirildi.

‘KAYITLI ARAÇ SAYISI GERÇEĞİ YANSITMIYOR’

Rapordaki dikkat çeken noktalardan biri, belediye envanterinde kayıtlı araç sayısının, gerçek sayıyı yansıtmadığı tespiti. Sayıştay, “Büyükşehir Belediyesi bünyesindeki tüm araçların takibini yapmak için oluşturulmuş AYS (Araç Yönetim Sistemi)’ye kayıtlı olmayan araçların olduğu ve araç envanterinin gerçek durumu yansıtmadığı görülmüştür.” tespitine yer verdiği raporda, şu ayrıntıları aktardı:

“Yapılan incelemelerde, 91 şube müdürlüğünden bünyesinde bulunan resmi veya kiralama yoluyla edinilen araçlara ilişkin sayı istenmiş olup gelen cevaplar doğrultusunda İBB bünyesinde toplam 6117 araç olduğu ifade edilmiştir. Ancak Araç Yönetim Sistemi’ne (AYS) kayıtlı araç sayısının 6.055 olduğu tespit edilmiştir.

“Müdürlüklerden gelen araç listesi ile AYS’de yer alan araç listesinde meydana gelen 62 adet araç farkının tespiti amacıyla araç listelerinin ayrıntısına bakıldığında, Müdürlükler bünyesinde yer alan, ancak Araç Yönetim Sisteminde bulunmayan 660 araç olduğu; söz konusu 660 aracın hizmet alımı ihaleleriyle temin edildiği; ancak Destek Hizmetleri Müdürlüğüne bildirilmediği anlaşılmıştır. “Ayrıca, AYS’de yer alan ancak Müdürlüklerin göndermiş olduğu listede yer almayan 598 araç olduğu görülmüştür. Söz konusu bu 598 aracın temin edildiği ihalelerinin bazılarının geçmiş yıllarda bittiği bazı araçların yenisi ile değiştirildiği tespit edilmiştir. Bunun yanında, bazı hizmet ihalelerinde öngörülen araçların ne AYS’de ne de müdürlüklerin göndermiş olduğu listede bulunmamaktadır. Belediyede yer alan araçların tamamının en azından listelerin birinde olduğu varsayılsa dahi iki liste arasında 1258 (660+598) araçlık fark oluştuğu görülmektedir.”

‘KAYNAKLAR VERİMLİ KULLANILMADI’

Raporda İBB’nin projelerin yürütülmesi sürecindeki aksaklık, süre aşımı gibi nedenlerle kaynaklarını verimli değerlendiremediği de kaydedildi. Başakşehir Ata Sporları Merkezi’nin inşaatı sırasında işin 1 yıl durdurulması sonucu ertesi yıl artan maliyetler nedeniyle bütçeye ek yük getirildiği belirtildi. Tespitte şunlar ifade edildi: “İş Programına uyulmaması Sözleşmesine göre, Başlangıç tarihi 07.11.2018 olup 22.10.2019’da (350 gün) bitirilmesi gereken, 91.972.000,00 TL bedelle ihale edilen Başakşehir Ata Sporları Merkezi İnşaatı İşi için toplamda 3.256.114,84 TL tutarında imalat yapılıp daha sonra işin durdurulduğu anlaşılmıştır. Daha sonra, bulgunun yazımı itibariyle süre uzatımları dahil işin süresinin 1580 gün olarak revize edilmiştir. İşin süresinde bitirilmemesinden yani gecikilmesinden kaynaklı olarak 2018 ile 2019 yıllarındaki fiyatlara nazaran çok daha fazla tutarda fiyat farkı ödenerek kaynakların verimli etkin ve ekonomik olarak kullanılmadığı düşünülmektedir.”

DÜŞÜK TEKLİF VEREN FİRMA ALT YÜKLENİCİ

Raporda dikkat çekici başka bir tespit de bir ihaleyi kazanan İBB şirketi İSBAK’ın, işi 3 milyon lira daha az bedelle başka bir firmaya alt yüklenici olarak vermesi. Bir bakım onarım hizmeti için açılan ihaleyi kazanamayan firmanın, işi belediye şirketinden 3 milyon lira daha düşük bedelle alt yüklenici olarak aldığı belirtildi. Sayıştay’ın konuyla ilgili tespiti şöyle aktarıldı:

“2021/721158 ihale kayıt numaralı açık ihale usulü ile gördürülen ‘Çevre Koruma Hafriyat Kontrol Merkezinin Hizmete Hazır Tutulmasına Yönelik Makine, Ekipman, Malzeme Temini ile Merkezin İşletilmesi ve Bakım Onarımı Hizmeti Alım İşi’nde; yaklaşık maliyetin 3 firmanın fiyat teklifi ile belirlendiği; fiyat teklifini veren firmalardan biri olan Belediye şirketi olan İSBAK AŞ’nin 20.789.799,00 TL bedelle tek istekli olarak ihaleyi kazandığı ve yaklaşık maliyetin belirlenmesi sürecinde diğer fiyat teklifini veren ….. Bilişim ve Yazılım Hizmetleri Sanayi ve Ticaret AŞ’yi, işin yüzde 84’ü için kendi teklif fiyatından daha düşük bedelle alt yüklenici olarak atadığı görülmüştür.

“Ancak; İSBAK AŞ’nin 18.263.292,00 TL bedelle yapmayı taahhüt ettiği belirtilen 4 iş kalemini yaklaşık maliyetin oluşturulmasında teklif veren ….. Bilişim ve Yazılım Hizmetleri Sanayi ve Ticaret AŞ’ye 15.396.000,00 TL’ye alt yüklenici olarak gördürdüğü ve işten 2.867.292,00 TL kazanç sağladığı tespit edilmiştir.

“Her ne kadar ihale mevzuatında yaklaşık maliyetin belirlenmesi adına fiyat teklifi alınan firmanın ihaleye girmesine yönelik olarak bir yasaklama olmasa da fiyat tekliflerini sunan firmalardan birinin tek istekli olarak ihaleye girmesi ve yüklenicisi olduğu işe fiyat teklifini sunup yaklaşık maliyeti belirleyen diğer firmayı daha uygun bedelle alt yüklenici olarak ataması belediye kaynaklarında azalmaya sebebiyet vermiştir. Şöyle ki; 4 iş kaleminde alt yüklenicilik yapan firma 07.01.2022 tarihinde bu işi 15.396.000,00 TL’ye alt yüklenici olarak görmeyi taahhüt ederken; yaklaşık maliyetin belirlenmesi sürecinde 04.10.2021 tarihinde bu 4 işe ait teklifini 19.478.532,00 TL olarak vermiş ve yaklaşık maliyetin belirli oranda ve gerçekçi olmayan bir şekilde artmasına neden olmuş ve işin daha yüksek bedelle gerçekleşmesini sağlamıştır.”