İçtihata işledi ama hala uyguluyorlar… Hukuksuzluğun yeni adı: Eş Başkanlık
Terör örgütü PKK’nın Meclis’teki uzantısı DEM Parti, Türkiye’de karşılığı olmayan sözde ‘Eş başkanlık’ ısrarını sürdürüyor.
Terör örgütü PKK’nın Meclis’teki uzantısı DEM Parti, 31 Mart Yerel Seçimleri’nde 3’ü büyükşehir olmak üzere 7 belediye kazandı. Seçimlerin ardından ayaklarının tozuyla Türkiye’nin iç huzurunu bozmaya yönelik pek çok uygulamaya imza atan başkanlar, Türkiye’de karşılığı olmayan sözde ‘Eş başkanlık’ ısrarını sürdürüyor. Mazbatasını alan başkanlar göreve başladı. Diyarbakır 3. İdare Mahkemesi’nin hem 2014’te hem de 2022 yılında aldığı kararlara rağmen sözde sözde ‘Eş Başkanlık’ uygulamasına kimse ses çıkartmıyor.
KAYMAKAMLIKLAR MAHKEMEYE TAŞIMIŞTI
Diyarbakır 3. İdare Mahkemesi, Çınar, Hani, Silvan, Bismil, Lice, Sur ve Bağlar ilçe kaymakamlıklarının, belediye meclisince alınan "Eş başkanlar çalışma yönetmeliği" kararının iptali ve yürütmesinin durdurulması yönündeki başvuruyu değerlendirdi. Mahkeme, yaptığı incelemenin ardından eş başkanlık uygulamasının hukuka uygun olmadığını kararlaştırdı. Kararda, belediye meclis kararıyla kabul edilen yönetmeliğin, usule göre seçilmiş belediye başkanına ait yetkilerin yasalarda düzenlenmeyen ve "eş başkan" olarak tabir edilen bir kişi ile paylaşılmasını öngördüğü ve belediye başkanını yetkilerini tek başına kullanmakta işlevsiz kıldığı vurgulandı.
KARARDA NE DENİLMİŞTİ?
Mahkeme, kararında şu ifadelere yer verdi: "Anayasa, 5393 sayılı Belediye Kanunu'nda ve başka yasalarda belediye eş başkanlığıyla ilgili bir düzenleme yapılmadığı, yasada belediye organlarının, belediye meclisi, belediye encümeni ve belediye başkanını ifade ettiğinin belirtildiği, eş başkanlık kurumuyla ilgili olarak sadece Siyasi Partiler Kanunu'nda bir düzenleme yapıldığı, yönetmeliğe dayanak alınan Belediye Kanunu'nda ise belediye eş başkanı müessesine yer verilmediği; dolayısıyla yasalarda öngörülmeyen belediye eş başkanlık hususunun yönetmelik ile düzenlendiği anlaşılmaktadır. Bu durumda 'Belediye eş başkanları çalışma yönetmeliği'nin kabulüne ilişkin meclis kararında hukuka uygunluk görülmemiştir."
"Dava konusu işlemin uygulanmaya devam edilmesi halinde, belediye eş başkanlığı yönetmeliği ile belediye başkanı dışında getirilen ve 'eş başkan' olarak tabir edilen kişinin belediye başkanı sıfatıyla yapacağı iş ve işlemlerin usulsüz ve geçersiz olacağı, bunun da idari işleyişte ileride telafisi güç ya da imkânsız zararları ortaya çıkaracağı da açıktır" denilen kararda, söz konusu gerekçelerle yürütülmesinin durdurulmasına karar verildiği kaydedildi.
VALİLİK DE BAŞVURMUŞTU
Diyarbakır Valiliği de mahkemeye yaptığı başvuruda, Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi'nin "Eş başkanlar çalışma yönetmeliği" ile ilgili aldığı kararın hukuka aykırı olduğu gerekçesiyle, iptali ve yürütmenin durdurulmasını istemişti. Valiliğin başvurusu üzerine açılan dava Diyarbakır 1. İdare Mahkemesi'nde görüldü.
TAHİR ELÇİ YASA DEĞİŞİKLİĞİ TALEP ETMİŞTİ
Dönemin Diyarbakır Baro Başkanı Tahir Elçi, söz konusu karara ilişkin, Türkiye'deki bir siyasi parti ve çok sayıda belediyenin eş başkanlık uygulamasını fiilen gerçekleştirdiğini belirterek, "Bunun dünyada örnekleri bulunmaktadır. Yargı yürürlükteki yasalara uygun görmediyse TBMM'nin yasal değişiklik yaparak konuyu yasal hale getirmesi gerekir" açıklaması yapmıştı.
SEÇİM ÖNCESİ UYARMIŞTI
Avukat Ersan Şen, yerel seçim öncesi yaptığı açıklamada konuya dikkat çekerek, Anayasa, Belediye Kanunu ve Mahalli İdareler Seçimi Kanunu incelendiğinde; belediye başkanlıklarında “eş başkan” sıfatıyla iki belediye başkanının aynı anda görev yapmasının imkansız olduğunu dile getirdi. Şen, “Siyasi Partiler Kanunu gerekçe gösterilerek, belediye başkanlıklarında da eş genel başkanlığın olabileceğini iddia etmenin yasal dayanağı da yoktur. Yasal dayanağın olmadığı bir yerde, konunun yönetmelikle düzenlenmesi de kabul edilemez. Bu sorun; seçimden sonra kriz yaşanmaması için, adaylık sürecinde YSK tarafından çözülmelidir. Aksi halde; seçimi kazanan bir siyasi partinin hangi kazanan adayına belediye başkanlığı mazbatasının verileceği, görev ve yetkilerin kimde olacağı, istifa, görevden alma, azil ve vekalet etme konularında ciddi sorunlar yaşanacaktır.” diye uyarmıştı.