İhracat artışı ithalatı katladı
Ertelenmiş talep ve gelişmiş ülke pazarlarındaki hareketlenme sayesinde Türkiye'nin ihracatı mart ayında geçen yıla göre yüzde 42 oranında arttı.
İthalattaki artış da yüzde 25 oldu. İhracattaki hızlı artışta baz etkisi etkili olsa da, 18.9 milyar dolarlık tutar tüm zamanların en yüksek aylık ihracatı olarak kayıtlara geçti. Altın hariç ithalatı karşılama oranı 9 puan arttı.
Kovid-19'un dış ticaretteki etkilerinin görülmeye başlandığı geçen yılın mart ayında Türkiye'nin ihracatı yüzde 17.81 oranında azalarak 13.4 milyar dolarda kalmıştı. Aynı ayda ithalat ise yüzde 3.13 düzeyinde artmış ve 18.8 milyar dolar olmuştu. Söz konusu dönemde ihracatın ithalatı karşılama oranı ise yüzde 71.3 düzeyinde hesaplandı. Bu yıl ise aşılama, tedbirlerin gevşetilerek sınırların açılması, gelişmiş ülkelerdeki toparlanma ve ertelenmiş talebin etkisiyle ihracatımız son dört aydır hızlı bir grafik çiziyor. Bu grafik mart ayında ise adeta pik yaptı. Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan ve Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı İsmail Gülle'nin Ankara'da ortak bir açıklama ile kamuoyuna duyurduğu verilere göre Türkiye'nin ihracatı geçen yılın mart ayına kıyasla yüzde 42.18 oranında artarak 18 milyar 985 milyon dolara ulaştı. Orandaki yüksek artış yukarda aktardığımız üzere geçen yılki düşüşün baz etkisinde kaynaklansa da 18.9 milyar dolarlık tutar tüm zamanların en yüksek aylık ihracatı oldu. Şubat ayında ihracat 16 milyar dolar düzeyindeydi. Buna göre bir önceki aya kıyasla da ihracattaki ivme kuvvetli.
ALTIN MAKYAJI SÖKÜNCE...
Buna karşın mart ayındaki ithalatımız yüzde 25.8 artarak 23.6 milyar dolar oldu. Geçen yılki tutarı aktarmıştık. 2020'ye göre biz baz etkisi söz konusu değil. Bu anlamda ithalatta güçlü bir artış olduğu görülüyor. Fakat ihracattaki artışın ithalattan neredeyse bir kat fazla olması sayesinde geçen yıla kıyasla, ihracatın ithalatı karşılama oranında 8.9 puanlık bir artış oldu. Yüzde 71.3 olan oran bu yıl 80.2'ye yükseldi. Altın hariç karşılama oranı ise yüzde 80.7 olarak hesaplandı. Geçen yıl bu oran yüzde 78.2'ydi. Buna göre bu yıl altın ithalatında artış görüldü. Fakat altın ihracatını da kapsayan mücevher ihracatında yüzde 101'lik artış var. Bu kalemde 1 milyar 22 milyon dolarlık dış satım söz konusu. İhracatçı birliklerinin verilerine göre mücevher ihracatı ise 340 milyon dolar kadar. Bunun 682 milyon doları altın ihracatı olsa gerek. Bakanlık verilerinde mücevher ithalatı ilk beş kaleme girmediği için görülmüyor. Sormak gerekiyor; altından arındırılmış oran sadece ithalat için mi geçerli yoksa ihracat da buna dahil mi?
GÜLLE: HEDEF 200 MİLYAR DOLAR
Toplantıda konuşan TİM Başkanı İsmail Gülle, "2021’in ilk çeyreğinde ise ihracatımız yüzde 17.3’lik artışla 50 milyar 23 milyon dolara yükselerek bir rekor daha kırdı. Yıllık ihracat hedefimiz olan 184 milyar dolardan çok daha yüksek rakamlara, 200 milyar dolarlara inşallah hep birlikte ulaşacağız.İhracat günlük olayların, farklı görüşlerin ötesinde, bir memleket meselesidir. İhracatçımız; istihdam, üretim, döviz girdisi, inovasyon, ülke itibarı gibi milli menfaatlere hizmet eden bir sorumluluk bilinciyle çalışmakta ve tüm bu sorumlulukları, hakkıyla yerine getirmektedir" dedi. Son altı aylık ihracatın 100 milyar doları aştığını kaydeden Gülle, “Bin 339 firmamız mart ayında ilk kez ihracat yaptı. İhracata yeni başlayan bu firmalarımız mart ayında 62 milyon 400 bin dolarlık ihracat gerçekleştirdi. Genel tabloya bakıldığında ise, mart ayı içerisinde toplam 39 bin 170 firmamız ihracat gerçekleştirdi. Böylelikle, yılın ilk çeyreğinde ihracat gerçekleştiren firma sayımız 59 bin 913, ilk kez ihracat gerçekleştiren firma sayımız ise 4 bin 334 oldu” diye konuştu.
KİLOGRAM DEĞERİ 1.27 DOLARA ÇIKTI
Miktar bazında ihracatı ise, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 18.7 artarak 14.9 milyon ton oldu. Yılın ilk çeyreğinde de yüzde 7.8 artışla 40.3 milyon tonluk ihracat yapıldı. Mart ayında değer bazındaki yüzde 42'lik, ilk üç aydaki yüzde 17.3'lük artış dikkate alındığında ihracatın kilogram değerinde bir yükseliş söz konusu. Buna göre ilk üç ayda ihracatın kilogram değeri 1.24 dolar oldu. Martta ise bu oran 1.27 dolara çıktı. İhracatın kilogram değeri 2020'de 1.02 dolara kadar düşmüştü.
Son dönemde avro/dolar paritesindeki artış ihracata pozitif yansıdı. Mart ayında paritedeki artışın pozitif etkisi 572 milyon dolar oldu. Avro/dolar paritesindeki pozitif görünümün önümüzdeki aylarda da devam etmesi öngörülüyor. Yıl başından bu yana paritede artış ihracata 1 milyar 581 milyon dolar olarak yansıdı. Türk lirası ile açılan beyannamelere göre, 174 ülkeye toplam 6.3 milyar TL tutarında Türk lirası ile ihracat yapıldı. 7 bin 175 firma ihracat işlemlerinde Türk lirasını tercih etti.