İhracatçıda mevsim yaz hedef ise dış ticaret fazlası
İSO İhracat İklim Endeksi ekim ayında da 50 eşik değeri aştı. BETAM raporuna göre üçüncü çeyrek büyümesine ihracat kuvvetli bir destek verdi. TİM Başkanı'na göre, ihracatta 300 milyar dolar aşıldığında yeni hedef dış ticaret fazlası olacak.
Türkiye imalat sektörünün ana ihracat pazarlarındaki faaliyet koşullarını ölçen İstanbul Sanayi Odası (İSO) Türkiye İmalat Sektörü İhracat İklimi Endeksi, ekimde 54.7 ile yatay seyretti. Endeks 50'nin üzerinde değer alarak, Türk imalat sanayi ihracatçılarının talep koşullarında belirgin iyileşmenin sürdüğünü gösterdi. Endeks raporuna göre, ABD’de ekonomik aktivite keskin artış kaydederken, Orta Doğu’da da büyüme son çeyreğe genel olarak güçlü başladı ve en keskin artışı Katar gösterdi. Tedarik zincirlerindeki aksamaların üretim artışlarını sınırladığı Avrupa’da yavaşlama belirtileri gözlendi. Almanya, Fransa, İtalya ve İspanya’da ekonomik aktivite daha düşük oranlı artarken, Birleşik Krallık ve Hollanda’da üretim artışları eylüle göre daha güçlü seyretti. Asya-Pasifik Bölgesi ise toparlanma sinyalleri verdi.
AVRUPA YAVAŞLAYINCA ORTADOĞU OMUZ VERDİ
IHS Markit Ekonomi Direktörü Andrew Harker, yaptığı yorumda, “Tedarik zincirlerinde yaşanan geçmişte benzeri görülmemiş aksamalar dünya ölçeğinde mal ihracatını daha zor hale getirmekle birlikte son veriler en azından temel talep koşullarının halen büyümeye elverişli olduğunu gösteriyor. Son aylarda Avrupa’da gözlenen yavaşlama belirtilerine rağmen bu kez Orta Doğu’nun bazı bölgelerinde güçlü seyreden büyümenin telafi edici etkileri gözlendi. ABD’de ise üretim artışı ekimde son üç ayın en yüksek hızında gerçekleşti.” ifadelerini kullandı. Yılın üçüncü çeyreğini ifade eden temmuz, ağustos ve eylül aylarında da 50 eşik değerin üzerinde gelişme kaydeden ihracat iklimi endeksindeki gelişme ekim ayında da yaz mevsiminin sürdüğünü gösterdi.
BÜYÜMENİN İKİ KAYNAĞI
Sonbahara da hareketli giren ihracatın üçüncü çeyrekte büyümeye güçlü bir destek verdiği görülüyor. Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi (Betam) uzmanları Prof. Dr. Ozan Bakış ve Uğurcan Acar tarafından hazırlanan araştırmada üçüncü çeyrekte milli gelir büyümesindeki ihracat etkisine işaret edildi. Araştırmanın yönetici özetinde, “2021 yılının üçüncü çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine kıyasla GSYH’nin yüzde 5.6 oranında büyümesini bekliyoruz. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış verilerle yaptığımız hesaplamalarla ise 2021 yılının üçüncü çeyreğinde bir önceki çeyreğe kıyasla GSYH’nin yüzde 1.6 büyüyeceğini öngörüyoruz. Bu çeyrekte ekonomik büyümenin iki kaynağı olduğunu görüyoruz: yıllık bazda kamu yatırımlarındaki artış ile dış ticaret fazlası.”
BEŞ YIL İÇİNDE ULAŞILACAK
Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı İsmail Gülle ise, meclisin aylık resmi yayın organı TİM REPORT'un kasım sayısında kaleme aldığı yazıda, “Bir hedef ortaya koyduk: 'Dış ticaret fazlası veren Türkiye'. Tüm yol haritamızı bu hedefe göre yapıyoruz. Geçen ay ihracatçımızın ipotek sorununa çözüm olacak önemli bir iş birliğine imza attık. Eximbank ortaklığı ile İhracatı Geliştirme Anonim Şirketi'ni (İGE) kurduk. Sadece ihracatçıların erişimine açık olacak bu fon ile ihracatçıların finansmana erişiminde teminat sorununu ortadan kaldırmayı amaçlıyoruz. Altmış bir ihracatçı birliğimizin de gerekli sermaye katkısıyla şirkete ortak olması yönünde kanun çalışmaları tamamlandığında daha güçlü bir fona ulaşacağız. Şirketin 1 Ocak 2022 itibarıyla ihracatçılarımıza hizmet vermesini bekliyoruz. Beş yıl içinde 300 milyar dolar ihracat ve sonrasında 'Dış ticaret fazlası veren Türkiye' hedeflerimize ulaşma noktasında önemli bir rol üstlenecek Türkiye Lojistik Portalı’nın da geçen ay tanıtımını yaptık” dedi.
ÜRETİM KAPASİTESİ ARTIRILMALI
İhracatın yıllık tonajının 172 milyona ulaştığını ve 300 milyar dolar ihracat hedefine ulaşıldığı noktada tonaj hacminin de 250 milyon tona çıkmasını beklediklerini ifade eden Başkan Gülle, sözlerini şöyle sürdürdü: “Firmalarımızın sipariş defterleri, yoğun bir talep olduğunu gösteriyor. Bunun için hem üretim kapasitemiz hem de lojistik altyapımız ile yarınlara şimdiden hazırlanmamız gerekiyor. İhracatçımız küresel piyasalarda güzel bir rüzgâr yakaladı, bu rüzgârı doğru yönetebilirsek tüm hedeflerimize ulaşabiliriz.” Gülle'nin verdiği tutarlara göre Türkiye 300 milyar dolar ihracata ulaştığında ihracatın kilogram değeri 1.2 dolar olacak. Bu oldukça düşük bir tutar. Çünkü bu yılın ilk on ayında kilogram başına ihracat birim değeri ortalama 1.26 dolar oldu. İhracatın ülkeye refah sağlaması açısından kilogram başı değeri artıracak yatırımların artırılması gerektiğini ihracatçı başkanlar dile getiriyorlar. TİM'in de önümüzdeki dönemde buna ilişkin bir çalışmasının olması bekleniyor.