İkinci 500'de kâr arttı kârlılık ise düştü

İstanbul Sanayi Odası (İSO), eylül ayında açıkladığı “İSO Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu-2022” araştırmasının ardından, 500 Büyük şirketlerine nazaran daha küçük ve orta ölçekli kuruluşları kapsayan “İSO Türkiye’nin İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu-2022” (İSO İkinci 500) araştırmasının sonuçlarını da dün kamuoyu ile paylaştı. 2022 yılında İSO İkinci 500’ün üretimden satışları yüzde 104.8 oranında artarak 339.2 milyar TL’den 694.8 milyar TL’ye çıktı. Bu yüksek oranlı artışta, güçlü iç talep ve ihracat artışının yanı sıra enflasyon ve döviz kurlarındaki yükseliş belirleyici rol oynadı.

ARTIŞLAR ÜFE'YE YENİLDİ

İSO İkinci 500’ün üretimden satışlarındaki değişimler, yıl sonu TÜFE enflasyonundan arındırılarak incelendiğinde; 2022 yılında yüzde 24.7 ile oldukça güçlü bir reel artış yaşandığı görüldü. Ancak bu artış, 2021’deki yüzde 30.4’lük artışın altında kaldı. Reel değişimler hesaplanırken son yıllarda olduğu gibi yine yıl sonu TÜFE enflasyonu kullanıldı. Ancak 2022 sonunda TÜFE enflasyonu yüzde 64.27 iken ÜFE enflasyonu yüzde 97.72 düzeyinde gerçekleşmişti. Bu noktada sanayicinin ekonomik gerçeklerini yansıtan asıl enflasyonun ÜFE olduğunu hatırlatarak, ÜFE’nin çok daha hızlı arttığını ve tüketici enflasyonu ile arasındaki makasın oldukça geniş olduğunu vurgulamak gerekiyor. Nitekim yıl sonu ÜFE enflasyonu kullanıldığında, üretimden satışlardaki reel artış yüzde 3.6’ya iniyor.

125 YENİ ŞİRKET GELDİ

İSO İkinci 500’ün bu yılki listesine 125 yeni sanayi kuruluşu girdi. Bunlardan 51 tanesi İSO 500’den İSO İkinci 500’e düşen şirketlerden oluştu. İSO İkinci 500’ün faaliyet kârı yüzde 91 oranında artarak 52.6 milyar liradan 100.4 milyar liraya çıktı. Buna karşılık aynı dönemde faaliyet kârlılığı oranı 1.1 puan düşüşle yüzde 13.7’den yüzde 12.6’ya geriledi. Benzer şekilde faiz, amortisman ve vergi öncesi kâr büyüklüğü de yüzde 90.2’lik artışla 63.7 milyar liradan 121.1 milyar liraya ulaştı. Bu artışa rağmen FAVÖK kârlılığı oranı 1.4 puan azalarak yüzde 16.6’dan yüzde 15.2’ye düştü. Vergi öncesi kâr ve zarar toplamı ise yüzde 98.2 artarak 37.7 milyar liradan 74,7 milyar liraya yükseldi. Ancak satış karlılığı oranı 0.4 puan düşüşle yüzde 9.8’den yüzde 9.4’e indi.

SIKI POLİTİKA ZORLAYACAK

Raporda, “İSO İkinci 500’ün finansman giderleri yüzde 60.8 oranında artarak 32.3 milyar TL’ye yükseldi. Finansman giderlerinin kârlılık üzerindeki baskısının hafiflemesi olumlu bir gelişme olmakla birlikte 2022’deki düşük faiz ortamının yanı sıra kredi kullanımını sıkı şartlara bağlayan düzenlemelerin de burada etkili olduğu görülüyor. Ancak günümüzde faiz ve krediye erişim koşullarının o döneme kıyasla belirgin bir şekilde sıkılaşmış olması, finansman giderlerinin faaliyet kârına oranındaki göreceli iyileşmenin sürdürülebilirliğini tartışmalı hale getiriyor.” yorumu yer aldı.