‘İkinci bir kaos yerine denetimli, kademeli geçiş’
Yüzde 25 kira artış sınırlamasının 1 Temmuz'da kaldırılacak olmasıyla ilgili Aydınlık’a konuşan Ankara Tüm Emlakçılar Meslek Odası Başkanı Hakan Akçam, kira artışı konusunda ikinci bir kaosla karşılaşmamak için kademeli, denetimli ve adaletli geçiş çağrısı yaptı
Kiralık konutlarda uygulanan yüzde 25 sınırı uygulaması 1 Temmuz’da kaldırılıyor. Bu tarihten itibaren kira artışları yıllık enflasyon oranı esas alınarak yapılacak. Ankara Tüm Emlakçılar Meslek Odası Başkanı Hakan Akçam, alınan bu kararın getireceği sorunları Aydınlık’a anlattı. Evini yeni 20 bin liraya kiralamış birisinin yıllık enflasyon yüzde 50 baz alındığında kirasının 30 bin TL’ye çıkacağını ve eski kiracı ile yeni kiracı arasında bir uçurum olacağını belirten Akçam, zaten kiralık konut sıkıntısı yaşayan vatandaşların ikinci bir kaosun içine sokulmaması gerektiğini söyledi. İkinci bir kaos yerine kademeli, denetimli ve adaletli bir geçiş önerdi.
‘BÜYÜK SORUN BAŞ GÖSTERECEK’
Ankara Tüm Emlakçılar Meslek Odası Başkanı Akçam şu ifadeleri kullandı:
“1 Temmuz'dan sonra iki yıldır devam eden yüzde 25 kira artış sınırlaması kaldırılacak. Bu sınırın kaldırılmasıyla birlikte emlak sektöründe bir kaos ortamı yaşanabilir. Örneğin 20 bin TL’ye evini daha yeni kiralamış bir kişinin kirası yıllık enflasyonu yüzde 50 olarak hesaplasak bile 30 bin TL’nin üzerine çıkacak. İşte tam da bu noktada büyük sorunlar baş gösterecek. İki yıl içerisinde ev kiralayanlar adına bu sınırın kaldırılması hiç mantıklı olmayacakken evini daha eski bir zamanda kiralayanlar için makul olabilecek. Ev sahipleri de bu durumda ya çok yüksek kârlar elde edecek ya da eski kiracı ile anlaşmazlıklara düşecek.
Ama yine de yüzde 25 limitinin üzerinde bir rakamla artış yapılacağı için elleri rahatlayacak.
‘ADALETLİ BİR GEÇİŞ OLMAYACAK’
“Bu geçiş adaletli bir şekilde olmayacak gibi görünüyor. Bizim burada önerimiz en azından son iki yıl içerisinde ev kiralayan vatandaşlarımız için belli bir süre daha eski model üzerinden artış yapılması. Yüzde 25 artış sınırı özellikle son iki yıl içerisindeki kiralamalar için mutlaka sürdürülmeli.
“Yüzde 25 sınırı 2 yıl boyunca uygulandı. Ama genelde ev sahibi ve kiracı arasındaki tartışmalardan dolayı uygulanamaz hale geldi. Yüzde 70 oranında da uygulanmadı. İkili ilişkilerle konu çözülmeye, ortak bir yol bulunmaya çalışıldı. Ama ev sahibi ve kiracılar mahkemelik oldu. Günün sonunda yine bir sonuç alınamadı ve ciddi karşılıklar çıkmaya başladı. Mahkemelerde dosyalar yığıldı. İşte bunun önünü kesebilmek için de arabuluculuk sistemini getirdiler. Arabuluculuk ile anlaşamayanlar yine mahkemeye koştu. Dolayısıyla bir geçmişten gelen bir kaos oluştu. Şimdi ikinci bir kaos oluşturmak yerine kademeli bir geçiş yapılarak bunun önünü biraz daha kapatmış oluruz diye düşünüyoruz.
‘KİRACININ ELİNDE YASAL BİR KOZDU’
“Tabii bir de şöyle bir durum var. Yüzde 25 kira artış sınırlaması büyük ölçüde uygulanmıyordu ancak kiracının elinde yasal da bir kozdu. Direkt kiracının elinde bu kozun alınması, enflasyon altında zaten ezilen vatandaşların daha da zarar görmesine neden olacak gibi görünüyor.”
MAAŞIN ÇOĞU KİRAYA GİDİYOR
Vatandaşların fahiş kiraların altında ezildiğinin altını çizen Akçam, kiracıların kira ödemede yaşadığı sorunlara dikkat çekerek TOKİ ve Emlak Konut’a çağrıda bulundu. Hakan Akçam şöyle konuştu:
“Şu an için farklı yerlerden açıklamalar geliyor. Maaşın çoğunun kiraya gittiği hesaplanıyor. Bu çok doğru. Maaşın çoğu kiraya gidiyor çünkü, bugün asgari ücretin biraz üstünde maaş alan kişi 20 bin TL alsa veya iki kişi çalışsa 20 bin TL’den 40 bin TL eder. İstanbul’da ev kiralarının çooğunun 20 bin TL’den başladığını düşünürsek evde bir kişinin maaşı kiraya yetmiyor bile. Dolayısıyla maaşın bir tanesinden fazlası kiraya gidiyor.
‘TOKİ KİRALIK KONUT İNŞA ETMELİ’
“Kiraların önüne geçmek için orta ve uzun vadede ciddi çözümler getirecek projeleri geliştirmemiz lazım. Bu konunun çözümü için TOKİ, Emlak Konut, yine özel sektör temsilcileri sadece kiraya vermek üzere binalar da inşa edilmeli diye düşünüyoruz.”
VATAN PARTİSİ: KİRALAR 3 YIL DONDURULSUN
Vatan Partisi Genel Başkanı Doğu Perinçek, artan kira bedellerine yönelik çözüm yollarını içeren 10 maddelik kanun teklifini, 26 Nisan 2023 tarihinde Meclis'e de sunduklarını açıklamıştı. Vatan Partisi'nin kira bedellerinin üç yıl süreyle dondurulması gerektiği belirttiği teklifinde şu düzenlemeler öne çıktı:
- Vatan Partisi bütün ailelerin çağdaş ve güvenli konut ihtiyacını beş yıl içerisinde çözüme kavuşturacaktır. Herkese, sağlıklı, güvenli, depreme dayanıklı ve uygarca yaşayabileceği konut sağlanacaktır. Bu hedefe ulaşmak için konut yapımı planlanacak, kooperatifleşme desteklenecektir.
- Konut sorunu serbest piyasanın insafından kurtarılacak ve temel barınma hakkı kapsamında ele alınacak, bütün vatandaşlarımızın çağdaş ve güvenli barınma hakkı kamu eliyle sağlanacaktır.
- Mevcut kira sözleşmelerinde belirlenen kira bedelleri üç yıl için dondurulacaktır. Uygulama, kira bedellerinin dondurulduğu üç yıl içinde yapılacak yeni sözleşmeler için de geçerlidir.
- Kira tavan bedelleri ilçe belediyeleri bünyesinde kurulan Kira İzleme Kurulları tarafından belirlenir. Kira sözleşmeleri bu tavan bedelini aşacak şekilde düzenlenemez. Konut ve işyerlerinin metrekare birim kira tavan bedelleri şu kıstaslara göre sınıflandırılır: Arsa rayiç bedeli, bina yaşı, teknik özellikler, şerefiye.
- Tapu harçları ve vergiler ikinci konuttan başlayarak artan oranda artırılır.