İklim kışa dönüyor batıklar yüzdürülüyor

Salgında ikinci dalganın baş göstermesi yüzünden ekonomiler yeniden soğumaya başladı. Bu durum ihracata da yansıdı. Türkiye imalat sektörünün ana ihracat pazarlarındaki faaliyet koşullarını ölçen İstanbul Sanayi Odası (İSO) Türkiye İmalat Sektörü İhracat İklimi Endeksi, kasımda 48.9’a geriledi ve ihracatçıların talep koşullarında son beş aydır ilk kez bozulmaya işaret etti. İhracat iklimindeki bozulma, büyük ölçüde Kovid-19 salgınının ikinci dalgasının yeniden kısıtlamalara yol açtığı Avrupa’daki gerilemeden kaynaklandı.

NAVLUN PAHALI KARAYOLU SIKINTILI

Türkiye’nin ilk üç boyutlu Sanal Otomotiv Fuarı ‘Auto Expo Türkiye 2020’nin açılışında konuşan Türkiye İhracatçılar Meclisi Başkanı Gülle, Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı (UNCTAD) verilerini hatırlatarak, önceki yılın aynı dönemine göre, küresel ticaretin yılın ikinci çeyreğinde yüzde 19 daraldığını ve 2020 yılı için küresel ticarette daralma beklentisinin ise yüzde 7 seviyesinde olduğunu söyledi.

Sektör ihracatına ilişkin yazılı bir açıklama yapan İstanbul Demir ve Demir Dışı Metaller İhracatçıları Birliği (İDDMİB) Başkanı Tahsin Öztiryaki ise, navlun fiyatlarındaki 2-3 kat artış, gerekse yük gemilerinin dolu olması ve birçok rotada boş yer bulunmaması nedeniyle ihracatçının sıkınrı yaşadığını bildirdi. Öztiryaki, “Aynı problem karayolu nakliyesinde de yaşanıyor. Orta vadede ihracatta ilk 10 ülke arasında yer alma iddiamız var ise lojistikte bir dönüşüm yaşanması şart.”

RESMİ BATIK 165 MİLYAR TL

İhracat cephesinde gelişmeler böyleyken KOBİ'lerin kredilendirilmesi için Kredi Garanti Fonu (KGF) yeni bir kaynağı devreye aldığını duyurdu. KGF’nin Avrupa Yatırım Fonu’ndan sağladığı 300 milyon TL’lik hibe ve kendi özkaynaklarından sağladığı 300 milyon TL’lik destek ile oluşan fon sayesinde KOBİ'lere 6 milyar lira tutarında kefalet sağlanacağı bildirildi. Proje kapsamında bankalar tarafından KOBİ'lere yaklaşık 7.5 milyar lira tutarında kredi kullandırılması bekleniyor. BDDK ise dün bankaları destekleyen bir dizi karara imza attı. Buan göre, emtia ve gayrimenkullerin üç yıl içinde elden çıkarılması zorunluluğu uygulanmayacak. Bunun yanında en çok dikkat çeken konu takibi gecikmiş alacaklar yani batık kredilere yönelik düzenlemeler oldu. Kredilerin takibe düşme süresini 90 günden 180 güne çıkaran uygulama Haziran’a kadar uzatıldı. Bunun yanında ikincil tip krediler için de gecikme sürelerinde esnetme yapıldı. Kart borçlarını öteledikleri süre boyunca bankaların asgari tutar da dahil olmak üzere alacaklarını talep etmeyerek ödemesiz dönem tanımlayabilme uygulaması da 30 Haziran 2021'e kadar sürecek. BDDK ayrıca, ayrı bir açıklamaya göre, bazı döviz ve altın işlemlerinin gerçekleştirilmesini bir günlük geciktiren önceki düzenlemeleri de iptal etti. Bankalardaki tasfiye edilecek alacaklar Ekim 2020 itibarıyla 165.5 milyar TL. Bu yeni düzenleme batık yüzdürme olarak değerlendirildi.

ZOMBİ ŞİRKETLER YAŞAYACAK!

Tera Yatırım Ekonomist Enver Erkan'ın değerlendirmeleri ise özetle şöyle oldu: “Bankalar şu anda yüksek oranda sorunlu alacak yönetmek durumunda. Kovid-19 nedeniyle zorlu bir süreçten geçen bireyseller ve firmalar, azalan gelir, tahsilat sorunları, ekonomide azalan talep gibi etmenler nedeniyle sıkıntı yaşıyorlar ve banka borçlarını da ödemekte zorlanıyorlar. TGA’lar (takibi gecikmiş alacak) sektör açısından sorun teşkil ediyor, ancak mevcut finansal sıkılaşma döneminde artan faizlerin ve bankalara yönelik düzenlemelerin normalleştirilmesinin etkisi, bankaları biraz rahatlatır ve kendi risk değerlendirmelerini yapmaları için ellerini kuvvetlendirir. Bankalar, TGA’ları bilançolarında yönetmeye devam edecekleri gibi bunları tahsil etmeye çalışmaya da devam edecekler. Kötü alacakların bilançolarda yüzdürülmeye devam edilmesi ise, aynı zamanda zombi şirketlerin de yaşatılması durumunu ortaya çıkarıyor.”