İklim krizi yok, iklim yönetme krizi var
İzmir’de yangın rekorları kırdık. Batı Ege’de oluyor dikkat! Bu yıl Haziran ayında en az yağış alan il İzmir! Yağmadı hiçbir şey, 0,4 mm bir yağış aldık. Son 53 yılın sıcaklık rekorları kırıldı. Toprak nemlenmedi, her yer çıraya döndü! Ama ormanları sıcaklık yakmadı, bu sefer ormanları biz yakıyoruz
Sadece İzmir’in değil, ülkemizin iklim profesörü Doğan Yaşar! DEÜ’den emekli oldu, halen TÜBA'nın "Çevre, Biyoçeşitlilik ve İklim değişikliği" çalışma grubu üyesi. Bilgisiyle belgesiyle gelişmeleri analiz ediyor, çalışıyor, yorum ve öngörülerini paylaşıyor. Orman yangınları konusunda Ege’nin tek Orman Fakültesi’nden uzman akademisyenlerin kapısını çaldık, bir yanıt alamadık. Sorularımız bekliyordu: Orman yangınları nasıl önlenir, yerine yenisi nasıl konur, orman olmazsa sadece kuş sesinden mahrum kalmayacağımıza göre ülkemize maliyeti nedir… Karşımıza Doğan Hoca çıktı, bilimin sesini duyduk.
GİRMESİ YASAK TEK CANLI İNSAN
“İzmir’de bu yıl yangın rekorları kırdık. Batı Ege’de oluyor dikkat! Bu yıl Haziran ayında en az yağış alan il İzmir! Yağmadı hiçbir şey, 0,4 mm bir yağış aldık. Son 53 yılın sıcaklık rekorları kırıldı. Toprak nemlenmedi, her yer çıraya döndü! Ama ormanları sıcaklık yakmadı, su sefer ormanları biz yakıyoruz. Mangalımızı kapıyoruz ormana dalıyoruz. Yoldan geçerken sigara atıyoruz. Ormanı yakmak için her şeyi yapıyoruz.
"Sonra diyoruz ki, ‘Havalar çok ısındı, çok sıcak oldu, yangın çıktı!’ Her şeyi iklim krizine bağlamaya alıştık. İzmir Valiliği, 1 Haziran-31 Ekim arası ormanlara giriş yasaklanmalı, dedi. Hayır, Bakanlık, Türkiye’deki tüm ormanları tüm yıl yasaklamalı! Hiçbir şart altında insanlar ormanlara girmemeli. Belediyeler ormanların kenarına piknik alanları yapmalı. Yasağı dinlemeyenlere ağır cezalar getirilmeli!”
SON ÜÇ YILDIR YAKIYORUZ
“Türkiye'de 22,7 milyon hektar ormanlık alan bulunuyor ve orman varlığının yüzde 55'i riskli ve yangınlar açısından çok hassas bir bölgede yer alıyor. Her yıl ortalama 2 bin 388 orman yangını çıkıyor. Çıkan yangınlarda yine ortalama 6 bin 665 hektar orman yok oluyor.
Yangınlar genelde kurak yılların ardından yaz aylarında çok daha fazla etkili oluyor. Ülkemizde geçtiğimiz 2021 yılında oluşan orman yangınları sonucu 139 bin hektar gibi rekor seviyede bir orman alanı kaybedilmiştir. Bu kayıp alan ise 2008 yılındaki Türkiye'nin rekoru olarak kabul edilen 29 bin hektarın çok üstündedir. Bu iki dönemin arasındaki benzerlik, her iki yılın özellikle bahar aylarının çok kurak geçmesidir.”
AĞLAŞMAYI BIRAKALIM
“Bizim sorunumuz hazır olamamak! İklim krizi yoktur, hazır olamamak vardır. Biz 2004 yılında, ‘2020’den sonra kuraklıklar geliyor’ diye uyardık. 2013 dışında çok yağdı, ancak 2020’de, 2021 ve 2022’de yüzde 12 eksik yağdı. Ekonomik krizler kuraklık sokar.
Kuraklığın bedelini ödüyoruz. Barajlar boşalınca, kömür, doğal gaz, petrol fiyatları fırladı.
KUYULARDAN ELİMİZİ ÇEKELİM
“Tarımda ne yapacağız, suda ne yapacağız? Örneğin balıkçılığımıza bakalım. Sularımız şahane! Balıkçı kasabaları oluşturalım. Nereye kuracağımı devlet göstersin. Ağlaşmayı bırakalım. Bu yaşadığımız kuraklık, doğanın İzmir’e verdiği son uyarı. Su varsa devlet var. Yeraltı suyu için çok önemli. Barajlar doluyken, ordan çekmedik, kuyulardan çektik. Onlar rezervdir, zorunlu olmadıkça kullanılmamalı! Türkiye ve İzmir’i bekleyen önemli sorun: Su! Nerede nasıl kullanacağımızı devlet belirlemeli.
“Rasgele ekim yapıyoruz, sonra da iklim krizi diyoruz! Her şeyi iklim kriziyle bağdaştırmak doğru değil. İklimi yönetememe krizi vardır. Plansız ekim yapıyoruz, çok ürün olunca çöpe atıyoruz. İklim daha ne yapsın? Sana rekorlar kırdırıyor iklim! Tarım Bakanlığının çiftçiye nereye neler ekeceğini söylemesi, ona göre üretim yaptırması lazım.”
