İktisat Kongresinden Üretim Kurultaylarına

Mustafa Kemal Paşa, 13 Eylül 1920’de Büyük Millet Meclisine, devletin yeniden yapılanması amacıyla, Halkçılık Programı’nı sunar. Program mecliste tartışılır. Mahmut Esat Bozkurt, gazetelere yazdığı yazılarla, mecliste yaptığı konuşmalarla programa katkıda bulunur. Şu sözleri söyler: “Memlekette halk idaresi kuruyoruz. Halkı, iktisat ve sosyal bakımdan ne kadar yükseltmek mecburiyetinde isek siyaseten de o oranda yükseltmek mecburiyetindeyiz.” der. Bunun gerçekleşmesi için de oy verme zorunluluğunun getirilmesini ister. Çok önemli bir önerisi de, seçimlerde mesleki temsilin uygulanmasıdır. Ülkeyi sırtında taşıyan çiftçi ve sanatkârın, kendilerini yönetme hakkına kavuşturulmasını ve Meclis’te temsil edilmesini ister. Düşüncelerini “Sabanıyla elinde o mübarek çekiciyle çalışan demirci ve çiftçi başa geçirilmediği sürece, ülkenin kurtarılması olanaksızdır.” sözleriyle vurgular.

TÜRK KÖYLÜSÜNÜ GÜÇLENDİRME

TBMM’de 12 Temmuz 1922 tarihinde yapılan İcra Vekilleri seçiminde, 105 oy alarak İktisat Vekili seçilir. O yıllarda hem İcra Vekili Reisi (Başbakan) hem de vekiller mecliste oylanarak seçiliyordu. Kurtuluş Savaşı’nın hızla sürdüğü günlerdir. Çalışma arkadaşlarına yayınladığı genelgede, içinde bulunduğumuz özgürlük ve bağımsızlık savaşından, zaferle çıkmamızı sağlayacak temel unsurun, ekonomi olduğuna vurgu yapar. İlk iş olarak, bakanlığa bağlı üst yöneticilere bir genelge gönderir. Genelgede, “Türk köylüsünün, Türkiyeli çiftçi ve sanatkârların, tarihçe ve ilimce pek meşhur olan ve büyük bir tarih vücuda getiren emeğinin, bugünkü muazzam bağımsızlık mücadelesini, silahla olduğu kadar, üvendiresiyle tezgâhıyla, sabanıyla başaracağına ve Türkiye iktisadiyatının, azimkâr mesaisi önünde, düşman hamlelerinin parça parça olduğuna tam kanaatim vardır.”der. Bakanlığına bağlı Sanayi, Orman, Ticaret, Veteriner ve Ziraat Genel Müdürlerinden, memleketin kurtuluşu için, orduya yardımcı olunması ve iktisadiyatın yükselmesi için, alınacak önlemlerle ilgili raporlar ister.

Kurtarılmış bölgelere, iki ay süreyle inceleme gezisi yapar. Halkın, köylünün, çiftçilerin, sanatkârların, tüccarların ve sanayicilerin sorunlarını dinler. İnceleme ve gözlemlerini TBMM’de paylaşır. Yetkileri dahilinde, çiftçilere araç, tohumluk ve nakit para desteği sağlar. Ülkenin bütün iktisat güçlerini bir araya getirmek için çaba harcar. Projesinin adını ”Zafer İktisadiyatı” koyar. Ziraat Bankası’nı yeniden düzenleyerek, köylüye, küçük üreticiye, kredi, tohumluk, araç ve damızlık hayvan sağlamaya çalışır. Üretim ve Tüketim Kooperatifleri sözleşmeleri hazırlar, çağdaş ve makineli tarım için çalışmalar yapar. Köy Bankaları kanununu hazırlar. Devlet Dış Ticaret Bankası kurulmasına çalışır. Muhtaç çiftçilere, bedeli üretim sonrası alınmak üzere, tohumluk, çift hayvanı ve tarım aracı sağlanması için yasa çıkartır.

İZMİR İKTİSAT KONGRESİ

İzmir’de 1.Türkiye İktisat Kongresi toplama hazırlıkları yapar. Amacı, Türkiye iktisat unsuru olan, çiftçi, işçi, tüccar ve sanayicilerin birbirini tanıması, sorunlarını ve çözüm yollarını ortaya koymaları ve devletten isteklerinin belirlenmesidir. Kongreye her ilçeden sekiz temsilci seçilerek gönderilecektir. Temsilcilerin biri tüccar, biri sanatkâr, biri işçi, biri bankacı, biri sanayici ve üçü çiftçilerden seçilecektir. Kongre onursal başkanlığına Gazi Mustafa Kemal Paşa getirilir. 17 Şubat 1923’te Kongre, eski bir tütün deposunda açılır. Kongreye bin 300 delege, 3 bin civarında izleyici katılır. Kongreye Rusya ve Azerbeycan elçileri de davetlidir. Atatürk ve Mahmut Esat’ın konuşmaları kongreye damga vuran konuşmalardır. Kongrede işçi, çiftçi, tüccar, sanayici grupları, devletten beklentilerini rapor halinde hazırlarlar. Kongre, tarihimizde ilk kez Misak-ı İktisadi (İktisat Andı) adı verilen kararları alır. İlk kez kongrede 300 kadın işçi yer alır. Rukiye adlı bir kadın delege de kongrede konuşma yapar. Kongrede alınan kararlar aşağı yukarı 1980 yılına kadar uygulanmıştır. Bir daha ülkemizde bu kadar önemli bir iktisat kongresi ne yazık ki toplanmamıştır.

ÜRETİM KURULTAYLARI

Mensubu olmaktan övünç duyduğum Vatan Partisi, bir süredir, üretimi artırmak, gıda güvenliğimizi sağlamak, kendi kaynaklarımızı seferber ederek dışa bağımlılığımızı azaltmak ve ülke kalkınması için “Üretim Devrimi Kurultayları” düzenlemektedir. Kurultaylara işçi, çiftçi, tüccar, sanayici, sanatkâr ve değişik iş kollarında üretim yapan iş insanları katılmaktadır. Bu kurultaylar, ülkemizin her bölgesinde, kent, ilçe, köy ve üretim merkezlerinde yapılmaktadır. Bu çalışmalar, planlı, programlı ve geniş katılımlı oluyor. Katılımcılar ve Vatan Partisi Genel Başkanı Doğu Perinçek, ülkemizin içinde bulunduğu ekonomik durumu tartışmakta ve sorunların çözüm yollarını ortaya koymaktadırlar. Milli Hükümete gidiş yolunda, önemli bir çalışma olan bu toplantılara, Vatan Partisi örgütü yanında, partili partisiz tüm üreticiler katkı sağlamaktadır. Ben bu çalışmaları, yukarıda genişçe özetlemeye çalıştığım 1. Türkiye İktisat Kongresi öncesi çalışmalara benzetmekte ve onunla eş değer görmekteyim. Bu kurultaylardan biri de ilçemiz Kuşadası’nda 13 Mart 2022 tarihinde Ticaret Odası Salonu’nda, Vatan Partisi Genel Başkan Yardımcısı Dr. Serhan Bolluk’un katılımıyla yapıldı. Kuşadası bir turizm kenti olduğu için, konu ağırlıklı olarak turizm alanıydı. Kurultayın adı da “Turizmde Üretim Devrimi”ydi. Katılımcılar da bu sektörden gelenlerdi. Katılımcılar Kuşadası Ticaret Odası, TURSAB temsilcileri, Aydın Rehberler Odası, Tarihi Kuşadası Çarşı Esnafları ve EYSİM yöneticisi ile ADA-ÇEV yazmanı olarak, bu satırları yazan bendim. Toplantı geniş katılımlı ve verimli geçti.

ÜLKEMİZİN ÖNÜ AÇILIYOR

Vatan Partisi’nin düzenlediği bu toplantılar, sayısı yüzü geçmiş olduğu halde, ülkemizin her yanında, yörelerin ihtiyaçlarına göre devam etmektedir. Üretici Kurultaylarının sonunda, geniş kapsamlı bir toplantının Ankara’da yapılmasını, Türkiye genelinde yapılan toplantıların burada değerlendirilerek, ülke ekonomisine yön verecek ve uzun süre uygulanacak kararların alınmasını diliyorum. Vatan Partimiz ve üretici halkımızın bu birlikteliğinin, ülkemizin önünü açacağına, kurulacak Milli Hükümette tüm üreticilerin temsil edileceğine yürekten inanıyorum.