İmalatta mayıs sıkıntısı PMI ve SAMEKS düştü

Ekonomik büyümenin öncü göstergesi olan imalat sanayi performansını ölçen İstanbul Sanayi Odası Türkiye İmalat PMI, mayısta 49.3'a geriledi. Endeks on bir yılda ilk kez eşik değer 50.0’nin altında kaydedildi. Bununla birlikte endeks, faaliyet koşullarındaki bozulmanın oldukça ılımlı düzeyde olduğuna işaret etti. Endeks nisanda 50.4 olarak ölçülmüştü. Mayıs ayında Kovid-19 kısıtlamaları ve buna bağlı olarak müşteri talebinin yavaşlaması, hem üretim hem de yeni siparişlerde gerilemelere yol açtı. Bu düşüşler nisan ayına göre hızlanmakla birlikte salgının geçen yılki ilk dalgasına göre çok daha sınırlı oldu. Yeni ihracat siparişleri de hız kaybederek dört aylık büyüme sürecini sona erdirdi.

İSTİHDAM ARTIŞI YAVAŞLADI

İmalatçılar, ikinci çeyreğin ortası itibarıyla işgücü sayılarını artırmaya devam etti ancak işe alımlar da Kovid-19 kısıtlamalarından olumsuz etkilendi. Böylece istihdam yaratma hızı, 12 aydır süregelen artış trendinin en düşük oranında kaydedildi. Tedarik zinciri aksaklıkları yine anket sonuçlarında öne çıkan başlıklardan biri oldu. Hammadde temininde yaşanan zorluklar, girdi fiyatlarında genel olarak artışa yol açtı. Mayısta belirgin gerçekleşen girdi maliyeti enflasyonu, bir önceki ayla kıyaslandığında da daha yüksek oranda kaydedildi. Türk lirasındaki değer kaybının girdi maliyetlerinde yükselişe yol açan faktörlerden biri olduğu bildirildi. Bu gelişmelerin sonucunda firmalar satış fiyatlarını keskin şekilde yükseltti ve bu artış yılbaşından beri en yüksek oranda gerçekleşti. Satın alma faaliyetleri mayıs ayında ılımlı bir yavaşlama kaydetti ve kısmen ham madde temininde yaşanan zorluklara bağlı olarak girdi stokları da düşüş gösterdi.

8 SEKTÖRDE ÇALIŞAN SAYISI ARTTI

İstanbul Sanayi Odası Türkiye Sektörel PMI mayıs verilerini içeren rapora baktığımızda, takip edilen 10 sektörden yedisinin üretimi mayıs ayında yavaşladı. En belirgin düşüşler ağaç ve kağıt ürünleri ile makine ve metal ürünleri sektörlerinde oldu. Gıda ürünleri, elektronik ve elektrikli ürünler ve ana metal sektörlerinde büyüme kaydedildi. Kovid-19’un ilk dalgasının başlangıcında olduğu gibi üretim açısından en iyi performans gösteren sektör gıda ürünleri oldu. On sektörden sadece dördünün artış sağlayabildiği ve gıda ürünleri sektörünün büyümede başı çektiği yeni siparişler tarafında da benzer bir görünüm vardı. Siparişlerde en keskin yavaşlama ise makine ve metal ürünlerinde gerçekleşti. İstihdam eğilimleri genel olarak olumlu seyretmeyi sürdürdü. Takip edilen 10 sektörün sekizinde çalışan sayısı arttı. Bu duruma istisna teşkil eden sektörler ağaç ve kağıt ürünleri ile giyim ve deri ürünleri oldu. İstihdamdaki en güçlü artış ise ana metal sanayi sektöründe kaydedildi.

KUR ARTIŞI FİYATLARI VURUYOR

Tedarikçilerin teslimat sürelerinde genele yaygın artışlar devam ederken en ciddi bozulma ana metaller ile elektronik ve elektrikli ürünler sektörlerinde gerçekleşti. Girdi teminindeki zorluklar enflasyonist baskılara katkı yaparken Türk lirasındaki zayıflık da fiyatlarda yükselişe yol açtı. Sektörlerin çoğunda girdi fiyatları nisana göre daha düşük oranda artış kaydetse de girdi maliyetleri enflasyonu belirgin düzeyde kalmaya devam etti. Öte yandan, girdi alımlarının arttığı üç sektörde dahi, malzeme temininde yaşanan zorluklar girdi stoklarının azalmasına yol açtı. Sektörlerin tamamında nihai ürün stokları düşüş kaydetti. İstanbul Sanayi Odası Türkiye İmalat PMI anket verilerini yorumlayan IHS Markit Ekonomi Direktörü Andrew Harker, “Mayıs ayının önemli bölümünde uygulamada olan Covid-19 kısıtlamaları, beklentilerle uyumlu bir şekilde Türk imalat sektörü üzerinde olumsuz etki yarattı. Firmaların beklentisi, kısıtlamaların salgını kontrol altına alma konusunda arzu edilen etkiyi göstermesi ve tedbirlerin gevşetilmeye başlanmasıyla birlikte büyüme bölgesine güçlü bir dönüşün yaşanabileceği yönünde” dedi.

HİZMETLER TARAFI DA ZAYIFLADI

Müstakil Sanayici ve İşadamları Derneği (MÜSİAD) Satınalma Müdürleri Bileşik Endeksi (SAMEKS), mayısta önceki aya göre 1.4 puan azalarak 51.7 oldu. Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış sanayi sektörü SAMEKS Endeksi DE, mayısta bir önceki aya göre 2.3 puan azalarak 49.9 seviyesine geriledi. Bu dönemde sanayi sektörü genelinde ocak ayında başlayan emek talebi artışı devam etti ve istihdam alt endeksi 1.7 puan artışla 61.4 seviyesine yükseldi. Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış SAMEKS Hizmet Sektörü Endeksi, mayısta bir önceki aya göre 1.4 puan azalarak 51.5 seviyesine geriledi. Mayısta bir önceki aya göre 1.6 puan hız kaybetmiş olmasına karşın 51.5 seviyesinde gerçekleşen istihdam alt endeksi ise hizmet sektörüne genelinde emek talebinin olumlu seyrinin sürdüğünü gösterdi.