İngiliz futbolunun utancı ve yükselişi: Heysel Faciası

29 Mayıs 1985’te Liverpool ile Juventus’un, Avrupa Şampiyon Kulüpler Kupası Finalinde karşı karşıya geldiği maçta 39 kişi hayatını kaybetmiş, 900 kişi de yaralanmıştı.

Olaylar bir yıl önce Roma’da oynanan Şampiyon Kulüpler Kupası Final maçında ateşlendiği iddia edilir. Liverpool, İtalya’da Roma’yı yenerek şampiyon olmuştu. Bu duruma çok kızan Roma taraftarları da maçtan sonra İngilizlere saldırdı. İtalyan medyasının da bunları görmezden gelmesi İngilizleri iyice kızdırdı.

1985 yılında, tekrar finale kalan Liverpool bu defa bir başka İtalyan takımı Juventus ile karşılaşacaktır. Brüksel’de oynanacak karşılaşmaya sadece Liverpool taraftarları gitmez. İngiltere’nin diğer takımlarını da tutan taraftarlar Heysel Stadı’na akın etmiştir.

1920’de inşa edilen stadyum hiçbir bakımdan geçirilmemişti. Güvenlik barikatları çok zayıftı. Hatta bazı biletsiz taraftarlar stadın dış duvarlarından delikler açarak maçlara girebiliyordu. Stadyum için yenileme kararı alınmıştı ancak bu da Liverpool-Juventus maçı sonrası gerçekleştirilecekti. Liverpool yöneticisi Peter Robinson da stat değişikliği için talepte bulunmuştu ama UEFA bu talebi reddetti.

50 bin kişilik stad için 60 bin kişilik bilet satıldı. Maçın başlamasına bir saat kala X tribünündeki İngiliz taraftarlarla Z tribünündeki Juventus taraftarları arasında karşılıklı sataşmalar başladı. Yabancı maddeler iki tribün arasında gidip geliyordu.

X tribünündeki Liverpool taraftarları en sonunda güvenlik bariyerlerini aşarak Juventus taraftarlarına saldırmaya başladı. İtalyan taraftarlar ilk önce sahaya kaçmak istedi ancak bariyerler buna izin vermedi. Ardından tribününün arkasındaki duvara yöneldiler. Yüzlerce taraftar stadın duvarını aşmak istiyordu ama güçsüz duvar o kadar yükü kaldıramadı. Çöken duvarın altında kalan taraftarlar hayatını kaybetti. Bir kısmı da yaşanan izdihamda tellere sıkışarak can verdi.

UEFA maçı ertelemek yerine 85 dakika gecikmeyle oynanmasına karar verdi. Karşılaşmayı Juventus, Platini’nin penaltıdan attığı golle 1-0 kazandı ve kupanın sahibi oldu. 32 İtalyan, 4 Belçikalı, 2 Fransız ve 1 de Kuzey İrlandalı olmak üzere 39 kişi yaşamını yitirdi, 600 kişi de yaralandı. Olaylar sonrasında 14 Liverpool taraftarı adam öldürmekten suçlu bulundu ve her biri üçer yıl hapis cezası aldı.

Ertesi gün UEFA yetkilisi Gunter Schneider facianın tek sorumlusunun İngiliz taraftarlar olduğunu söyledi.

İngiltere Başbakanı Margaret Thatcher da aynı görüşteydi. Thatcher, “Söyleyecek söz yok, bunu meşrulaştırmak mümkün değil, suç tamamen İngiltere’ye ait” ifadelerini kullandı.

Ayrıca “Demir Leydi” lakaplı Margaret Thatcher, UEFA’ya İngiliz takımlarının Avrupa kupalarından men edilmesi için çağrıda bulundu. UEFA aldığı kararla İngiliz takımlarına 5, Liverpool’a ise 6 yıl uluslararası kupalardan men cezası verdi.

İngiliz futbolundaki holiganizmin en büyük zararlarından biri olarak bilenen bu facia sonrası İngiliz futbolu toparlanma sürecine girdi ve bugün de dünyanın en iyi ligi olarak gösterilen Premier Lig'de biz dizi değişiklik meydana geldi.