İngiliz Hükümetinin sağlık planı: Kamu küçülüyor, özel sektör güçleniyor

İngiltere'de sağlık sistemi uzun yıllardır sorunlarla boğuşuyor. Hastalar hekime ulaşmak için aylarca beklemek zorunda. Ambulans bekleme süreleri saatleri buluyor. Hatta bu beklemeler ölümlere bile neden oluyor.

Sağlık alanında yaşanan sıkıntılar karşısında hükümet yeni planlar açıklıyor. Hükümet sağlık reformu kapsamında Ulusal Sağlık Sisteminde (NHS) bir değişikliğe gitti. Yarı özerk hükümet dışı kuruluş olan NHS İngiltere'nin (NHSE) iki yıllık bir süre zarfında lağvedileceği duyuruldu.

Hükümet hangi planları hayata geçirmek istiyor? İngiltere içinde bulunduğu krizden çıkabilir mi? İngiliz kuruluş, Keep Our NHS Public’in (Ulusal Sağlık Hizmeti’nin Kamusallığını Koruyalım) Eş Başkanı Doktor John Puntis Aydınlık Avrupa’nın sorularını yanıtladı.

ÖZEL SEKTÖR NHS HİZMETLERİNİ BALTALIYOR

İngiltere’de, Ulusal Sağlık Sistemi’nde (NHS) yeni düzenlemeler yapılıyor. Bu yeni plan ne?

Hükümet, hastalıkların önlenmesine, bakımın hastanelerden topluma taşınmasına ve yapay zeka da dahil olmak üzere yeni teknolojilerin uygulanmasına vurgu yaparak Ulusal Sağlık Hizmetinde reform yaptıklarını söylüyor. Ayrıca özel sektöre daha fazla yatırım yapılması yönünde de bir hamle var. Buradaki argüman, özel sektörün yedek kapasite sahibi olduğudur. Bu argümana, özel sektörün personel yetiştirmeyip onları NHS'den (Ulusal Sağlık Hizmeti) aldığına işaret eden birçok kişi tarafından şiddetle karşı çıkılmaktadır. Keep Our NHS Public, (NHS özelleştirilmesin) kamu kaynaklarını özel sektörü büyütmek için kullanmak yerine, uzun vadede NHS'nin kapasitesini artırmanın daha ekonomik ve mantıklı olduğunu savunuyor. Özel sektör yalnızca kâr getiren sağlık hizmetleriyle ilgilenmekle kalmaz, aynı zamanda kâr elde ederken çoğu zaman NHS hizmetlerini de baltalamış olur.

NHS İNGİLTERE LAĞVEDİLDİ

Kısa bir süre önce NHS İngiltere'nin (NHSE) iki yıllık bir süre zarfında lağvedileceği duyuruldu. NHSE, 2012 yılında mevzuatla kurulmuş bir sivil toplum kuruluşu (Sağlık ve Sosyal Bakım Yasası). Özel sektörle sözleşme yapmak da dahil olmak üzere hizmetlerin devreye alınmasından sorumludur. Sağlık hizmetlerini denetlemekte, finansman ve öncelikler üzerinde anlaşmaya varmak için hükümetle birlikte çalışmakta ve yerel NHS hizmetlerinin performansını takip etmektedir. (Yarı özerk hükümet dışı kuruluş olarak tanımlanır)Hükümet departmanları tarafından finanse edilen, ancak doğrudan onlar tarafından yönetilmeyen bağımsız bir kurumdur. Hükümet, NHSE’nin kaldırılmasının yılda 500 milyon sterlin tasarruf sağlayacağını ve bunun da öncelikli hizmetlere gideceğini söylüyor, ancak 182 milyar sterlinlik genel yıllık NHS bütçesi bağlamında, bu doğru olsa bile, mevcut NHS performansında fazla bir fark yaratması olası değil.

HÜKÜMET KAMUOYUNU DİNLEMEDİ

Geçmişte hükümet, NHS'deki büyük kurumsal değişikliklerin kamuoyunda tartışılması ve risk değerlendirmesi yapılmasının gerekliliğini taahhüt etmişti, ancak bu kez bu gerçekleşmedi. Bugün birçok kişi NHS'nin gerçekten demokratik kontrol altında olup olmadığını sorgulamakta, örneğin kamuoyu araştırmaları çoğu insanın daha iyi finansman ve daha az özelleştirme istediğini göstermektedir, ancak hükümet bunun tam tersini yapmaktadır. Bu açıklamayı, örgütsel değişiklik için zorlama bir gerekçe olarak görüyoruz; bunun aslında özel sektör hizmetlerinin planlı bir şekilde artırılmasını ve kaynak tahsisi kararlarında yönetim danışmanlığı firmalarının daha fazla rol almasını kolaylaştırmaya yönelik olduğu anlaşılıyor. Bu durum, hükümetin, hangi hizmetlerin sağlanacağı/devralınacağı konusundaki kararları etkileyebilmeleri için özel şirketlere Entegre Bakım Kurulları'nda temsil hakkı verme planlarıyla da tutarlı ilerliyor.

DEVLETİ KÜÇÜLTME HAMLESİ

Bu hamle hükümetinin kamu sektörünü giderek daha fazla küçültmesi ile örtüşüyor mu?

Hükümet tarafından yapılan bazı açıklamalar, ABD'de devam eden devleti küçültme yönündeki hamlelerin belirgin bir yansımasıdır.

İşçi Partisi'nden bazıları Elon Musk'a atıfta bulunarak, hükümetin politikalarından 'testere projesi' olarak bahsediyor. Hükümet, kamu hizmetlerine yapılan harcamaların ve geleceğe yönelik yatırımların (özellikle de orduya ve silahlanmaya daha fazla harcama yapma taahhüdü göz önüne alındığında) azaltılmasını içeren keyfi bir 'mali dengelemeye' kilitlenmiş durumda.

Bu durum aynı zamanda emeklilerin, hasta ya da engelli olup çalışamayanların yaşam standartlarına yönelik saldırılara ve genellikle ebeveynleri çalışan aileleri etkileyen yoksulluk sorununun ele alınmasının ihmal edilmesine yol açmaktadır.

Yakın zamanda açıklanan ‘Seçmeli Sağlık Hizmetleri İyileştirme Planı’, bekleme listelerini azaltmayı hedeflemekte ve özel sektöre yapılan yatırımları artırmayı açıkça belirtmektedir. Ayrıca, hizmetler için cazip, düşük riskli, uzun vadeli sözleşmeler öngörülmektedir.

TAHMİNEN 30 BİN KİŞİ İŞİNİ KAYBEDECEK

Çalışanların işini kaybedeceği de gündeme yansıdı? Bu konuda ne söylemek istersiniz?

Muhtemelen personelin %50'si işten çıkarılacak toplamda tahmini olarak 30 bin pozisyon kaybedilecek. Birçok kişi, hükümetin NHS'yi dönüştürmeye çalıştığı bir dönemde bu kadar çok üst düzey yöneticinin ve deneyimli personelin kaybedilmesinin olumsuz bir etkisi olabileceğine işaret ediyor.

NHS'de verimliliği olumsuz yönde etkileyen yaklaşık 110 bin personel açığı bulunmaktadır. İş kayıpları görmek istemiyoruz ve kurumsal değişim nedeniyle iş kayıpları yaşandığında çalışanların yeniden istihdam edilmesi gerektiğini savunuyoruz. Bir kurumun iyi çalışması için yöneticiler de gereklidir. NHS, piyasanın geri kalanıyla karşılaştırıldığında yetersiz yönetilmektedir; yönetici pozisyonundaki çalışanların oranı yaklaşık %3 iken, genel ekonomide bu oran %12’dir. NHSE'nin kapatılmasıyla ilgili bir uyarı yapılmadı ve çalışanları tamamen hazırlıksız yakaladı. Bu elbette çalışanlara karşı kabul edilemez bir davranıştır.

SAĞLIĞA AYRILAN BÜTÇE ARTIRILMALI

İngiltere’deki sağlık krizi nasıl çözülür?

NHS'nin on yıl öncesine kadar ABD Commonwealth Fonu tarafından 11 zengin ülke arasında yapılan güvenilir uluslararası kıyaslamalarda birinci sırada yer aldığını belirtmek önemlidir. 2010'dan itibaren kemer sıkma politikalarının uygulanmaya başlanmasından bu yana, NHS için yıllık finansman artırımları azaltılmıştır.

Bizi Fransa, Almanya ve Hollanda gibi ülkelerle aynı seviyeye getirecek daha fazla finansman taahhüdü verilmedikçe sağlık hizmetlerindeki krizin çözüleceğini düşünmüyoruz.

Diğer gerekli unsurlar arasında genel vergilerden finanse edilen bir Ulusal Bakım, Destek ve Bağımsız Yaşam Hizmeti ile sosyal bakımın iyileştirilmesi ve sağlıktaki eşitsizliklerin azaltılmasına ağırlık verilmesi yer almaktadır.