İngiliz'in 'çipli çöp poşeti' haberinin izini sürdük!
RECEP ERÇİN
Türkiye son yıllarda “çöp ithalatı” ile Avrupa kamuoyunun gündemine gelmeye başladı. Daha önce bu konuyu haberleştirmiş, ithal edilenlerin çöp değil plastik sektörü için ham madde olduğunu sektör temsilcilerinin açıklamalarıyla birlikte kamuoyunun bilgisine sunmuştuk. Türkiye'de geri dönüşüm sektörü teşviklerle gelişince içeride yeterli atık toplanmadığı için Avrupa'nın plastik atıklarını ithal eder ve sanayisine uygun ham madde sağlar hale geldi. Ancak bu durum, Avrupa'da bugüne kadar kartel durumunda olan dev geri dönüşüm firmalarının işine pek gelmedi. Çünkü Çin atık ithalatına son verince, tasnif edilen atıkları satın alan yeni bir pazar ortaya çıktığı için onlar için ucuza kapatma fırsatı kalmadı. Bu yüzden Batı medyasında “Türkiye Avrupa'nın çöpçüsü oldu” benzeri haberler yapılmaya başlandı. Durum sektör yetkililerince açıklandığında ise ithal edilen atıkların geri dönüşüme alınmadığı, çevreye atıldığı yönünde haberler yapılmaya başlandı.
POŞETE ÇİP TAKTILAR ARAZİYE ATILDI DEDİLER!
Bu haberlerden “Bloomberg araştırdı: Londra’dan yola çıkan plastik atık Adana’ya nasıl geldi?” başlıklı yazı, son dönemde Türk geri dönüşüm sanayisinin tepkisini çekti. Türk Plastik Sanayicileri Araştırma Geliştirme ve Eğitim Vakfı (PAGEV) haber üzerine yayın kuruluşuna bir mektup göndererek, haber içeriğinde yer alan bilgilerin yalan olduğunu karşı tarafa bildirdi. “Basın etiğine yakışmayan bu haberde ortaya konulan tüm iddialar tamamen hayal ürünü ve yanlış bilgiler içermektedir.” denilen mektuba Aydınlık ulaştı.
Haberde yer alan iddialara göre bir alışveriş poşetine çip takılarak nereye gideceği izlenmiş, poşet Adana'da bir açık araziye çöp olarak atılmış. Peki gerçekten öyle mi? PAGEV'in mektubunda yer alan bilgilere göre, “Ülkemize gelen atık malzemeler başta Türkiye Cumhuriyeti yetkili makamlarından Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın uyguladığı uluslararası standartlar çerçevesinde oluşmuş yasalarla yapılabilmektedir. Bu kapsamda yayınladığınız hayali haber üzerine Türkiye Bakanlık yetkilileri aynı gün olay yerinde yaptığı denetimlerde, geri dönüştürülmek üzere yasal tüm izinleri alınarak ithal edilen plastik malzemelerin; lisanslı, belgeli ve tüm denetimlerinin yapıldığını saptamışlardır.” denildi.
SANAYİ DEDİKLERİ YERDE ALTI DÖNÜŞÜM FİRMASI VAR
Haberde konu edilen “boş arazinin” yapılan inceleme sonucunda, atık malzemeleri ithal eden “uluslararası standartta çalışan” lisanslı geri dönüşüm tesisinin depolama alanı olduğu tespit edildi. Mektupta yayıncı kuruluşa “Bu atık malzemelerin doğaya terk edildiği kanısına hangi bilgi ve belge ile vardığınızı da çok merak ediyoruz?” diye soran PAGEV, şu bilgileri aktardı: “Hatta kurduğunuz hayali bir boyut öteye taşıyarak civarda hiçbir geri dönüşüm şirketi olmadığını da yazmışsınız. Bu da tamamen uydurma bir iddia. Söz ettiğiniz bölge içerisinde 6 adet geri dönüşüm tesisi vardır. 'Tesisin deposunun dışında tonlarca Avrupa’nın atığı vardı' deniyor. Tesiste Bakanlığımızın da yaptığı incelemelerde tespit edildiği üzere, burası geri dönüşüm firmasının deposudur ve depodaki geri dönüşüm için bekleyen plastik atık malzemelerin ekseriyeti Türkiye’den toplanan plastiklerdir.”
Haberde konu edilen tesisin adı İMO Plastik Geri Dönüşüm. Şirket sosyal medya hesaplarından geri dönüşümün önemini vurgulayan paylaşımlar yapıyor. Firma yetkilisi Eyüp bey ile görüştüğümüzde kendilerinin atık ithalatı yapmadıklarını, ülke içinden toplanan atıkları geri dönüştürdüklerini tarafımıza iletti.
SEKTÖRDE İKİ FARKLI GÖRÜŞ ÖNE ÇIKIYOR
PAGEV de yazdığı mektupta bu duruma tepki göstererek Bloomberg'e şunları iletti: “Haberde belirtilen 'Tesis geri dönüşüm tesisi değildi' ibaresi de tamamen yalandır. Tesis lisanslı 'İMO Plastik Geri Dönüşüm' tesisidir. Masa başı muhabiriniz yine uydurma haberinde kötü algı yaratma niyetini en sonda kendi hayali kanaatini belirtmek için 'bu plastikler muhtemelen başka yere terk edilmek için buraya bırakılmıştı' diyerek göstermektedir.”
Türk ambalaj, plastik, geri dönüşüm sektöründe atık ithalatı tartışma konusu. Bir kesim atık ithalatının uygun ham madde temin edilmesi ve geri dönüşüm sektörünün gelişmesi açısından faydalı bulurken, bir başka kesim ise bunun bir dönem daha sürdürülmesinde sakınca olmadığını ancak Türkiye'nin önceliğinin ülke içindeki atıkların toplanması, ayrıştırılması ve geri dönüştürülmesi yönünde olması gerektiğini dile getiriyor. Yabancı basın ise nedense mütemadiyen yaptığı haberlerle Türk geri dönüşüm sektörüne gözüne dikmiş durumda.
