İngiltere’nin Eski Başbakanı Blair: Batı hakimiyeti çöküyor Doğu hızla yükseliyor

İngiltere’nin İşçi Partili eski başbakanı Tony Blair, Ukrayna Savaşı’nın Batı hakimiyetinin sona erdiği ve Çin’in yükseldiği yeni dünya gerçeğini ortaya çıkardığını söyledi. Blair, “Modern tarihte ilk defa Doğu, Batı’yla eşit şartlarda olabilir.” ifadesini kullandı.

İngiltere’nin ABD ile birlikte Irak ve Afganistan işgallerine katılmasını sağlayan 1997-2007 arası dönemin başbakanı Blair, Londra’da “Ukrayna’dan Sonra Batı Liderliği Hangi Dersleri Çıkarmalı?” başlıklı bir konferansta konuştu.

‘BATI ÜSTÜNLÜĞÜ SONA ERDİ DOĞU İLK DEFA EŞİT KONUMDA’

Ukrayna savaşıyla birlikte Batı hakimiyetinin sonunun göründüğünü söyleyen Blair, Çin’in Rusya’ya ile ortaklık içerisinde bir süper güç statüsüne ulaştığını kaydetti. Bunun Batı için ortaya koyduğu tehlikeye işaret ederek “Bu gelişme, yüzyıllardır görülen en önemli kırılmalardan biri.” diyen Blair, dünya tarihinin, İkinci Dünya Savaşı ya da Sovyetler Birliği’nin çöküşüyle kıyaslanacak denli önemli bir dönüm noktasında olduğunu kaydetti. Blair, diğer iki tarihsel dönemden farklı olarak bu sefer Batı’nın üstün gelemediğini vurguladı.

Blair, konuşmasının devamında “Batı’nın ekonomik ve siyasi hakimiyetinin sonuna geliyoruz. Dünya en azından iki kutuplu ya da muhtemelen çok kutuplu olacak. Modern tarihte ilk defa Doğu, Batı’yla eşit şartlarda olabilir.” ifadelerini kullandı.

ÇİN, MODERN TEKNOLOJİNİN LİDERİ

İçinde bulunduğumuz yüzyılın en büyük jeopolitik değişiminin “Rusya’dan değil, Çin’den geldiğini” söyleyen Blair, Pekin’in yükselişindeki sosyo-ekonomik gerçeklere işaret ederek “Çin’in süper güç haline gelmesi doğal ve haklı. Çin’in Sovyetler Birliği olmadığını anlamalıyız.” ifadelerini kullandı.

Çin Halk Cumhuriyeti’nin 1979’da İtalya’dan daha küçük bir ekonomi olduğunu hatırlatan Blair, ülkenin dış yatırıma açılma ve piyasa reformlarıyla dünyanın ikinci en büyük ekonomisi haline geldiğini belirtti. Blair ayrıca Çin ekonomisinin önümüzdeki on yıl içinde ABD’yi geçmesinin beklendiğini ve Çin’in yapay zeka, rejeneratif tıpta ve iletken polimer üretimi gibi 21. yüzyıl teknolojilerinde liderliği eline aldığını vurguladı.

RUSYA’YLA STRATEJİK ORTAKLIK KURDULAR

Ukrayna’dan çıkarılması gereken bir dersin de Batı’nın “Çin’in rasyonel olarak kabul edilecek şekilde davranmasına güvenemeyeceği” olduğunu söyledi. Çin Devlet Başkanı Xi Jinping’in Putin’i desteklemeye ve yaptırımları “Batı’nın suiistimali” olarak tarif etmeye devam ettiğine işaret eden Blair, Putin’in Çin’le bir “stratejik ortaklık” kurduğunun altını çizdi. Bu yüzden, Çin’in Batı tarafından güvenilmez bir müttefik olduğunu belirtti. Çin’in Tayvan adasını ana karaya bağlama niyetinin bir sır olmadığını söyleyen Blair, “Beni yanlış anlamayın. Yakın zamanda Çin’in Tayvan’ı zorla almaya girişeceğini söylemiyorum. Sadece siyasetimizi böyle bir şey yapmayacağı gibi bir kesinlik üzerine kuramayız. Tayvan’ı bir kenara bırakalım, gerçeklik, Xi liderliği altında Çin’in nüfuz için rekabet ettiği ve bunu daha saldırgan bir şekilde yaptığıdır.” şeklinde konuştu.

AVRASYA’DA ‘YUMUŞAK GÜÇ’ MÜCADELESİ

Pekin’in yalnızca güç için değil aynı zamanda Batı ülkelerinin “sistemlerine, yönetim ve yaşam tarzlarına” karşı rekabet edeceğini söyleyen Blair, Batı’nın sistemlerini ve değerlerini savunabilmesi için yeterli güçte olması gerektiğini dile getirdi. Çin’in yanı sıra Rusya, İran ve Türkiye gibi ülkelerin “güçlü bir savunma ve siyaset bağları inşa ederken kaynaklarını gelişen dünyaya yönlendirdiğini” söyleyen Blair, Batı’nın “yumuşak gücün” (soft power) önemini unutmaması gerektiğini kaydetti.

‘SAVAŞMAYA HAZIR OLALIM’

Blair, Batı’nın bir yandan “yumuşak güç” ile gelişen ülkeleri kazanmaya çalışırken diğer yandan askeri gücünü de artırması gerektiğini kaydetti. Olası bir karşılaşma durumunda Çin’in büyük olasılıkla Rusya ve İran’la müttefik olacağını belirten Blair, “Çin’in askeri olarak üstünlüğü ele geçirmesine izin vermemeliyiz.” dedi. “Savunma harcamamızı artırmalı ve askeri üstünlüğümüzü sürdürmeliyiz.” diyen Blair, ABD’nin ve müttefiklerinin herhangi bir duruma ya da her alanda çatışmalara karşı yeterince üstün olması gerektiğini sözlerine ekledi.