Türkmen Bakan Aydın Maruf Ulusal Kanal’da konuştu: Güvenlik çözülmezse hiçbir şey çözülemez

Irak’taki siyasal figürler arasında kritik bir konuma sahip Türkmen Aydın Maruf, Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler, TİKA, Maruf Vakfı ve Kültür Bakanlığı ile görüşmeler yaptı. Kritik görüşmeler sonrası Ulusal Kanal’a özel açıklamalar yapan Maruf, her zaman Türkiye’nin desteğine ihtiyaç duyduklarını söyledi. Türkiye’nin bölgede önemli bir ülke olduğunu belirten Bakan Maruf, Türkmenlerin de Irak ile olan ilişkilerde yapıcı bir rol oynadığına işaret etti. Bölgede güvenlik sorunları çözülmeden hiçbir anlaşma için ciddi adımlar atılamayacağını ifade eden Maruf, Sincar’daki PKK varlığı için ayrı bir parantez açtı. Türkiye ile Irak arasında artan diyaloğun bölge halkında olumlu karşılandığını kaydeden Bakan Maruf, Kalkınma Yolu Projesini de “100 yılın projesi” olarak tanımladı.

'TÜRKİYE HER ZAMAN YANIMIZDA'

- Bakan Yaşar Güler ile ne görüştünüz? Hangi başlıklar vardı masada?

Değerli Bakanımız Yaşar Güler Bey, daima Iraklı Türkmenlerin yanında olduğunu dile getirmiştir. Erbil’e geldiğinde Irak Türkmen Cephesi'ni (ITC) de ziyaret etmiştir. Bu da bize bir moral kaynağı ve manevi bir destek olmuştur. Her zaman her dönemde zor şartlar altında Irak Türkmenlerinin yanında oldular. Hem Milli Savunma Bakanı hem Türk Silahlı Kuvvetleri hem de Türkiye Cumhuriyeti… Bu görüşmede o kapsamda, manevi bir görüşme olmuştur.

Türkiye ile Irak arasındaki ilişkilerin ilk olarak Irak halkı için faydası var. Ayrıca Türkiye her zaman Irak'ta siyasi ve güvenlik istikrarı olması için çabalamıştır. Son dönemde de Cumhurbaşkanı Sayın Recep Tayyip Erdoğan Bey'in liderliğinde bir heyet Bağdat’ı ziyaret etti. Bu, 12 yıl aradan sonra Cumhurbaşkanı'nın ilk ziyareti oldu. Erbil'i de ziyaret ettiler. Bu ziyaret bütün yönleriyle çok önemlidir. Ziyaret kapsamında yapılan görüşmelerde siyasi, diplomatik, kültürel meselelerin yanı sıra su sorunu ile petrol sorunu da görüşüldü. Ayrıca güvenlik sorunu kapsamında da birçok anlaşma yapıldı. Bağdat ile Ankara arasındaki bu anlaşmalar mühimdir.

'IRAK HÜKÜMETİ ADIM ATMALI'

Bu anlaşmalar içerisinde en önemli olanlardan biri de Kalkınma Yolu projesidir. Onun yanında güvenlik sorunu da var. Terör örgütü PKK'nın Irak’ta barınması, hem Irak halkını hem bölge halklarını hem de Türkiye’yi tehdit etmektedir. O yüzden bu sorunun çözülmesi gerekiyor. Bu sorunun çözülmesi için Irak hükümeti ciddi adımlar atmalı. PKK’nın sonlandırılması için Erbil-Ankara-Bağdat arasındaki ilişkiler çok önemli. Eğer güvenlik sorunu çözülemezse diğer sorunlar da çözülemez. O yüzden Irak hükümetinin ilk önce bu sınır bölgelerinde olan, Süleymaniye çevresindeki, Mahmur'daki Sincar bölgesindeki terör örgütü PKK'nın varlığına son vermesi gerekiyor. O yüzden Türkiye ile Irak arasındaki ilişkiler önemli. Biz Iraklı Türkmenler olarak her zaman bu ilişkilerin iyi olmasından yanayız. Bu ilişkiler ne kadar iyi olursa Türkmenler için de o kadar iyi olur.

- PKK'yı temizleme konusunda Irak ordusuna Türk Silahlı Kuvvetleri de destek olmalı mı? Hangi alanlarda destek olabilir? İstihbarat, lojistik…

Terör örgütü PKK’ya karşı sınırda ve bahsettiğim diğer bölgelerde ortak hareket edilmesi şarttır. Uzun zamandan beri bu sorun devam ediyor. Artık çözülmesinde fayda var. Irak da bir aşamaya geldi. Bağdat - Ankara arasında yapılan görüşme, Irak hükümetinin de PKK’yı yasa dışı olarak tanıması, bunlar iyi birer adım. İleride de ciddi adımlar atılması gerekir. PKK'nın Irak'ta bulunması oradaki halka da zarar verir. İlk sorumluluk Irak hükmetine düşüyor.

BÖLGE HALKI NE DİYOR?

Yapılan bu görüşmeler Irak halkı tarafından güzel ve olumlu karşılandı. Ayrıca Erbil ile Bağdat arasında Sincar anlaşması yapıldı. Yezidi kardeşlerimizle ilgiliydi. 2017’den sonra Sincar bölgesi DEAŞ’tan temizlendi. Şimdi Irak ordusu yerine PKK orada. Bu anlaşmaya göre önce Sincar bölgesinde normalleşme süreci başlamalı. O bölgede kalkınma, hizmet olmalı. 2014’ten bu yana yüz bin Yezidi kardeşimiz kamplarda yaşıyor. Yezidiler DEAŞ’ın baskısıyla o bölgeyi terk etti. Bugünse terör örgütü PKK'nın tehdidinden dolayı kendi bölgelerine dönemiyorlar. Sincar anlaşması uygulanırsa hem normalleşme olur hem oradaki gruplar temizlenir hem de Yezidi kardeşlerimiz kendi yurtlarına döner.

Türkiye Irak'ta her zaman barıştan istikrardan yana olmuştur. Türkiye aktif bir şekilde TİKA, Türk Kızılayı gibi kurumlarla Türkmenler başta olmak üzere Kürt kardeşlerimize, Arap kardeşlerimizle Hristiyan kardeşlerimize de büyük bir destek sağlamıştır.

İKİNCİ KANDİL

- Sayın Bakan Erbil-Bağdat-Sincar anlaşmasına işaret ettiniz, Türkiye'nin de sanırım bu anlaşmanın uygulanmasına yönelik bir beklentisi var.

O da destek verir. Üç yıl oldu anlaşma yapılalı. Bu anlaşma bir an önce uygulanmalı. Irak ordusunun oraya gitmesi gerekir. Orada şimdi PKK'ya bağlı Sincan Direniş Birlikleri (YBŞ) var, sayıları dört beş bin kadar. Bu, bölgedeki yapıya zarar veriyor. O bölgenin kalkınmaya ve hizmete ihtiyacı var.

- Türkiye Sincar'ı ikinci Kandil olarak değerlendiriyordu. O açıdan da Türkiye'nin buna destek vermesi önemli bir konu…

Hem Sincar merkezde hem çevresinde hem de dağlık bölgesinde bulunuyor bu gruplar.

- Bağdat ile Erbil arasında Petrol gelirleri başta olmak üzere yaşanan görüş ayrılıkları vardı. Burada son durum nedir?

Daha evvel de sorunlar vardı. Herkesçe malum, maaş sorunu var. Petrol sorunu vardı. Şu anda ilişkiler iyi bir aşamaya geldi, olumlu yönde ilerlemeye devam ediyor. Biz, Kürdistan hükümeti olarak, Irak Anayasası içinde var olan hakların uygulanması gerektiğinden yanayız.

Mesela maaş konusu Erbil’de, Süleymaniye'de veya Duhok’ta vatandaşların, memurların hakkıdır. Irak hükümetinin sorumluluğundadır. Şimdi maaş konusundaki zorlukları çözmeye yönelik adımlar atıldı. Erbil ile Bağdat arasında olan anlaşmaların uygulanması gerekiyor.

Ne yazık ki son dönemde Irak Federal Mahkemesi'nin verdiği kararların çoğu siyasidir. Erbil’e baskı oluşturulmaktadır. En son parlamentoyu feshetti. Hem petrol hem gaz yasasında olumsuz karar verildi. Bu kararlar Irak Kürdistan bölgesine karşı kullanılmaktadır. Biz Türkmenler, Kürtler, Hristiyanlar, birlikte kardeş ve dostluk içinde yaşıyoruz. Bunu daha fazla güçlendirmemiz gerekir.

‘YAKINDA TEKNİK HEYETLER BÖLGEDE OLACAK’

- Türkiye ile Irak arasında Irak sınır muhafızları konuşlanmaya başladı. Bunu Türk güvenlik kaynakları da açıkladı. Oradaki son durum nedir? Bu gelişme nasıl yorumlanıyor oralarda?

O bölgede sınırların korunması çok önemli. Bölgede terör örgütlerinin barınması orada yaşayan halka da zarar veriyor, ekonomiye zarar veriyor. Irak ordusu, sınır muhafızları ve peşmerge gücü arasında olan işbirliği gerçekten olumlu adamlar ortaya çıkartır.

- Kalkınma yoluna değindik ama buna dair başka söyleyecekleriniz var mı? Bölgede nasıl yankılandı?

Bu son ziyarette yapılan en önemli anlaşmanın birisi de bu proje oldu. Tren projesi, yük taşıma projesi… Bu Basra'dan başlayıp Bağdat-Kerkük-Musul-Şırnak’tan Türkiye’ye, Türkiye'den Avrupa'ya yük taşıyacak. Bin 200 kilometre mesafe. Ayrıca Erbil’de de başka bir ayağı daha oldu. 25 milyar dolar kapsamında bir proje… Projesi hazır, imzası da atıldı. Yakın zamanda teknik heyetler de Türkiye'den o bölgeyi ziyaret eder.

'TÜRKMEN VALİ İSTİYORUZ'

- Irak genelinde Türkmenlerin durumu, siyasal ve sosyal hakları ne durumda ilerleme mi, gerileme mi var?

Irak'ta Türkmenler önemli bir faktör. Biz hak hukukumuzu diyalog yoluyla, barış yoluyla elde etmeye çalışırız. Biz hala Irak'ta varlık mücadelesi veriyoruz. Bugün Irak hükümetinde bakanlık düzeyinde temsiliyetimiz olması gerekiyor. Maalesef kabinede yokuz. Bu Türkmenlere karşı yapılan bir haksızlıktır. Bizim Erbil'de, Kürdistan bölgesinde bakan düzeyinde Türkmen temsiliyetimiz var. Parlamentoda vekiller var, müsteşar var. Türkmenler adına bunlar güzel adımlardır. Ayrıca bölgedeki etnik gruplarla güzel ilişkilerimiz var. Osmanlı İmparatorluğu'ndan sonra hala 18 vilayette bir Türkmen valisi tayin edilmedi. Bugün Kerkük'te zamanlama açısından mühimdir. Bir Türkmen vali istiyoruz Kerkük’te. Biz, her zaman Irak'ta olan önemli bir faktörüz. Ayrıca cumhurbaşkanı yardımcısı ile başbakan yardımcısının Türkmen olması gerekir.

'SİYASİ ÇALIŞMALARA DAHA ÇOK KATILMALIYIZ'

Biz geçmişte Osmanlı döneminde veya daha evvel altı devlet, beylikler kurmuşuz. Bu kurduğumuz devletler, beylikler Irak'ta barış içerisinde adaletle hüküm sürdü. Eğer Bağdat'la mukayese yaparsak Türkmenlerin durumu Erbil'de daha iyi seviyededir.
Ayrıca en önemli olan, bugün biz Iraklı Türkmenler için Türkiye ana vatandır. Her zaman bize sahip çıktı, bizi yalnız bırakmadı, bize her zaman destek oldu.

- Peki bu istediğiniz talepler doğrultusunda hangi mücadeleyi yürütüyorsunuz?

Şu anda bizim birlik olma mücadelemiz önemli. ITC liderliğinde hem Erbil'de hem Kerkük’te hem Bağdat’ta siyasi çalışmalara etkin şekilde katılmalıyız. Bu hem yurt içinde hem yurt dışında önemli bir faktördür.