ŞİÖ Hindistan’da toplandı: Liderler yeni dünya düzeni mesajı verdi
İran’ın SİÖ’ye üyeliği yapılan zirvede resmileşti. ŞİÖ’nün dünyadaki önemine vurgu yapılan zirvede, örgütün yeni dünya düzeninde önemli bir faktör haline gelebileceği belirtildi. Konuşmalarda terörle mücadele için kararlı tedbirler alınmasında iş birliğini güçlendirmesi öne çıktı.
Şanghay İşbirliği Örgütü (ŞİÖ)’nün 23.Zirvesi, bu yıl Hindistan’ın ev sahipliğinde çevrim içi toplandı.
Zirveye ev sahipliği yapan Hindistan Başbakanı Narendra Modi, ŞİÖ’yü bir “aile” olarak nitelendirdi ve örgütün vizyonunun “güvenlik, ekonomik kalkınma, birlik, egemenliğe saygı, bölgesel bütünlük, çevrenin korunması” olduğunu ifade etti. Modi, “Geçtiğimiz yirmi yıl içerisinde ŞİÖ, tüm Avrasya bölgesinde barış, refah ve kalkınma için önemli bir platform olmuştur. Hindistan’ın Avrasya’yla olan binlerce yıllık kültürel ve insanlar arası bağları, ortak mirasımızın canlı bir kanıtıdır.” dedi. Terörle mücadelenin önemine de değinen Modi, bazı ülkelerin “sınır ötesi terörizmi kendi politikaları için kullandığını ve teröristlere sığınak sağladığını” belirtti. Modi, ŞİÖ üyelerine söz konusu durumu “kınama” çağrısında bulundu.
RENKLİ DEVRİM UYARISI
Çin Devlet Başkanı Xi Jinping zirvede yaptığı açıklamada, örgütün üyelerinin dayanışma ve karşılıklı güveni güçlendirmesine işaret etti. Üyelerin dayanışması ve karşılıklı güveniyle bölgesel barış ortamı oluşturulmasının gerekliliğinden bahseden Xi, ekonomik iyileşmenin hızlanması için üye ülkeler arasında “pragmatik işbirliğinin” önemine değindi. Xi barış, kalkınma ve işbirliği havasının geçmişten bu yana sürdüğünü ve devam edeceğini belirtti.
Renkli devrimlere dikkat çeken Xi, “diğer ülkelerin iç işlerine dışardan müdahaleye karşı olduklarını” vurguladı. Çinli lider, ŞİÖ üyelerinden, bölgede yeni bir soğuk savaşı kışkırtma girişimlerine karşı koyma çağrısında bulunarak, “Bölgesel barışı korumak ve ortak güvenliği sağlamak için çaba gösterilmeli.” ifadelerini kullandı.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ise görüşmede ŞİÖ’nün BM’nin merkezi rolüyle adil ve eşitlikçi bir dünya düzeni kurmaya kararlı olduğunu ve işbirliğine dayalı çok kutuplu bir küresel sistem oluşturmak için çalıştığını vurguladı. Putin, “Örgütümüz, BM’nin merkezi koordinasyon rolünü korurken, uluslararası hukuka ve egemen devletler arasında evrensel olarak kabul edilen karşılıklı saygıya dayalı işbirliğine dayalı adil ve çok kutuplu bir dünya düzeni kurmaya kararlıdır.” şeklinde konuştu.
AİLENİN DOKUZUNCU ÜYESİ
İran, 23. ŞİÖ Zirvesinde Şanghay İşbirliği Örgütü’nün daimi ve tam üyesi oldu. Üye ülkeler, İran’ın örgüte tam üye devlet olarak kabul edilmesinin tarihi önemi olduğuna vurgu yaptı. Video konferans aracılığıyla ŞİÖ zirvesinde konuşan İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi, “Örgüte üyelik İran’a, güvenliği artırmak, egemenliği ve sürdürülebilir ekonomik kalkınmayı sağlamak için gerekli koşulları sağlayacaktır.” ifadelerini kullandı. ŞİÖ’ye dokuzuncu üye olarak resmen katılmasından dolayı memnuniyetini dile getiren Reisi, “İran, ŞİÖ’nün büyüyen bir örgüt olduğuna ve İran’ın bu resmi üyeliğinin faydalarının tarihte yer bulacağına inanıyor.” dedi.
TİCARRETTE ULUSAL PARA
Reisi, ŞİÖ ülkeleri arasındaki ticaretin ulusal para birimleri ile yapılması gerektiğini vurguladı. İranlı lider, şunları söyledi:
“Militarizmle birlikte Batı tahakküm sisteminin temel taşı haline gelen şeyin doların hakimiyeti olduğu artık oldukça açıktır. Bu nedenle adil bir uluslararası sistem oluşturmaya yönelik herhangi bir girişim, bölge içi ilişkilerde bu tahakküm aracının ortadan kaldırılmasını gerektirmektedir. Bu doğrultuda örgütün üyeleri ile iş ortakları arasındaki uluslararası ticaret ve finansal alışverişlerde ulusal para birimlerinin kullanımının yaygınlaştırılması ciddi şekilde takip edilmelidir.”
ZİRVEDE FİLİSTİN VURGUSU
Konuşmasında İsrail’in Filistin’deki saldırılarına da değinen Reisi, “Bugün 4 Temmuz’da bağımsızlığının yıl dönümünü kutlayan ABD, birçok ülkenin bağımsızlığını ihlal ediyor ve başta büyük Filistin ulusu olmak üzere birçok ulusun kendi kaderini tayin hakkını inkar ediyor. Bugün siyonist rejimin Cenin kampında işlediği suçlar, 1948’de Filistin’in işgalinde yaşanan acı suçları hatırlatıyor. Siyonist rejim, ulusların egemenliğine saldırının nesnel bir simgesidir.” değerlendirmesinde bulundu. Reisi, “büyük medeniyetler ailesinin bir simgesi” olarak nitelediği ŞİÖ’nün artık “bölgesel yakınlaşma ve güvenlik inşası işbirliğinde yeni ufuklar açabilecek bir konumda durduğunu” da ifade etti.