İran ve Rusya'dan Batı'ya karşı ortak cephe! Yeni dünyaya adım adım: Batı baskısını bertaraf etme anlaşması
Uzmanlar, Rusya ve İran’ın imzaladığı stratejik ortaklık anlaşmasını tarihî olarak nitelendirildi. İki ülkeye de uygulanan yaptırımlara karşı önemli bir adım olarak görülen anlaşmanın, çok kutuplu dünyanın temellerinden biri olduğu belirtildi
GAZETE HABERLERİ
Editor
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve İranlı mevkidaşı Mesut Pezeşkiyan cuma günü stratejik ortaklık anlaşması imzaladı. Anlaşma her iki ülkenin de dış baskılara dayanmasına yardımcı olmayı amaçlayan birkaç kritik işbirliği alanını kapsıyor. Putin, anlaşmanın kardeş ve dost bir ulus ile daha fazla işbirliği için sağlam bir temel oluşturacağını söyledi.
Anlaşmada barışçıl nükleer enerjiye özel bir önem veriliyor. Yakın gelecekte İran'da bu enerjinin geliştirilmesi konusunda ciddi mücadeleler yaşanacak. Buna ek olarak, hem Moskova hem de Tahran Kuzey-Güney ticaret yolunu geliştirmek için somut planların ana hatlarını çizdi. Bazı kaynakların güvenlik alanının anlaşmadan etkilenmeyeceği yönündeki haberlerine rağmen, bu alanda işbirliğinin birkaç noktada öngörüldüğü de ortaya çıktı.
‘HEGEMONYADAN ARINDIRILMIŞ DÜZEN’
Orta Doğu uzmanı Murad Sadigzade RT'ye verdiği demeçte, anlaşmanın, iki ülkenin ikili ilişkileri daha da güçlendirmeye ve adil bir uluslararası dünya düzeni arayışında dış zorlukların üstesinden gelmeye kararlı olduklarına dair açık bir mesaj verdiğini söyledi. Sadigzade, belgenin herhangi bir ülkeye yönelik olmamasına ve çoğunlukla iki ortak arasındaki ticari, ekonomik ve insani bağlara odaklanmasına rağmen, yine de kısmen her iki ülkenin de Batı baskısına maruz kalmasının sonucu olduğunu belirtti. Sadigzade, Batı'nın baskısı karşısında Rusya ve İran'ın yıkıcı Batı hegemonyasından arınmış adil bir uluslararası sistemin kurulması için küresel düzende reform yapılması gerektiği konusunda fikir birliğine vardığını ifade etti.
İranlı uzman ayrıca, "Herhangi bir Amerikan yönetiminin nihai hedefi, İran'da rejim değişikliğidir" uyarısında bulunarak, yeni seçilen Başkan Donald Trump yönetiminin bu anlaşmayı Tahran'a karşı kullanmaya çalışabileceğini de sözlerine ekledi.
‘EN ÖNEMLİ BİLEŞEN JEO-TRANSİT POZİSYON’
Meclis Ulusal Güvenlik ve Dış Politika Komisyonu Üyesi Abolfazl Zohravand da İran’ın Rusya’yı Batı baskısından kurtarabilecek kaynaklara sahip olduğunu vurguladı. İranlı yetkili, "İran'ın Rusya'nın karşılayabileceği ihtiyaçları var ve İran'ın sahip olduğu pozisyon Rusya'yı Batı baskılarından kurtarabilir. Bu nedenle, iki ülkenin ikili işbirliğinde başlattığı yol her iki ülkeye de fayda sağlayabilir. Çünkü İran kendi kendine yeten bir ülke ve iki ülkenin sahip olduğu kaynaklar onları iyi bir konuma getirebilecek nitelikte." ifadelerini kullandı.
Tahran-Moskova işbirliği yaptırımları etkisiz hale getirmede etkili olabileceğini de belirten Zohravand, şunları söyledi: “İki ülkenin kapasiteleri birleştirilirse yaptırımları etkisiz hale getirme yönünde ilerleyebilir. Rusya ile ticaret ilişkilerindeki en önemli bileşen jeo-transit pozisyonudur. Bu pozisyon Rusya'nın sınırlamalarını ortadan kaldırabilir ve NATO'nun Baltık ülkeleri ve Ukrayna'daki düzenlemeleri göz önüne alındığında, kritik bir nokta.”
Anlaşmada öne çıkan maddeler
Putin ve Pezeşkiyan’ın karşılıklı olarak imzaladığı anlaşmada, eğitim, savunma, ticaret, yaptırım gibi birçok alan var. İşe o maddelerin başlıcaları:
- Karşılıklı saldırmazlık garantileri:
Anlaşmanın temel taşlarından biri karşılıklı savunma taahhüdü. Buna göre bir ülke saldırıya uğrarsa diğeri saldırgana hiçbir şekilde yardım etmeyecektir.
- Askeri işbirliği:
Her iki ülke de savunma alanındaki işbirliğini genişletmeyi taahhüt etti: Ortak askeri tatbikatlar, askeri teknolojilerin geliştirilmesi.
- Yaptırımlara karşı direnç:
Rusya ve İran Batılı ülkeler tarafından ağır yaptırımlara maruz kalmakta ve bu durum anlaşmanın doğrudan ele aldığı bir sorun. Temel noktalar: Üçüncü ülkeler tarafından birbirlerine karşı uygulanan yaptırımlara katılmama sözü. Tek taraflı zorlayıcı tedbirler uygulamama garantisi.
- Birbirine bağlı finansal altyapı:
Anlaşma, üçüncü taraf ülkelerden bağımsız bir ödeme sistemi oluşturma planlarını da içeriyor. Bu girişimdeki amaç: SWIFT gibi ABD egemenliğindeki finansal ağlara bağımlılığı ortadan kaldırmak. Rusya ve İran arasında daha sorunsuz ticaret ve yatırımı kolaylaştırmak.
- Silah kontrolü:
Moskova ve Tahran, aşağıdakiler de dâhil olmak üzere küresel güvenlik konusunda işbirliği yapma konusunda mutabık kalmışlardır: Silah kontrolü ve silahsızlanma girişimleri. Uluslararası güvenlik standartlarına uyulmasını sağlamaya yönelik çabaların koordine edilmesi.
- Enerji ve altyapı:
Belgede iki ülkenin petrol ve gaz sektöründeki işbirliğini daha da genişleteceği ve yakıt ve enerji kaynaklarının verimli kullanımı yoluyla enerji güvenliğini arttıracağı belirtiliyor. Buna Rusya ve İran'daki petrol ve gaz sahalarının araştırılması ve geliştirilmesine yönelik ortak girişimler ve nükleer enerji tesislerinin inşası da dâhil olmak üzere atom enerjisinin barışçıl kullanımı da dâhil edildi.
Değerli Aydinlik.com.tr okurları.
Aydinlik.com.tr ekibi olarak Türkiye’de ve dünyada yaşanan ve haber değeri taşıyan her türlü gelişmeyi sizlere en hızlı, en objektif ve en doyurucu şekilde ulaştırmak için çalışıyoruz. Yoğun gündem içerisinde sunduğumuz haberlerimizle ve olaylarla ilgili eleştiri, görüş, yorumlarınız bizler için çok önemli. Fakat karşılıklı saygı ve yasalara uygunluk çerçevesinde oluşturduğumuz yorum platformlarında daha sağlıklı bir tartışma ortamını temin etmek amacıyla ortaya koyduğumuz bazı yorum ve moderasyon kurallarımıza dikkatinizi çekmek istiyoruz.
Sayfamızda Türkiye Cumhuriyeti kanunlarına ve evrensel insan haklarına aykırı yorumlar onaylanmaz ve silinir. Okurlarımız tarafından yapılan yorumların, (yorum yapan diğer okurlarımıza yönelik yorumlar da dahil olmak üzere) kişilere, ülkelere, topluluklara, sosyal sınıflara ırk, cinsiyet, din, dil başta olmak üzere ayrımcılık unsurları taşıması durumunda yorum editörlerimiz yorumları onaylamayacaktır ve yorumlar silinecektir. Onaylanmayacak ve silinecek yorumlar kategorisinde aşağılama, nefret söylemi, küfür, hakaret, kadın ve çocuk istismarı, hayvanlara yönelik şiddet söylemi içeren yorumlar da yer almaktadır. Suçu ve suçluyu övmek, Türkiye Cumhuriyeti yasalarına göre suçtur. Bu nedenle bu tarz okur yorumları da doğal olarak Aydinlik.com.tr yorum sayfalarında yer almayacaktır.
Ayrıca Aydinlik.com.tr yorum sayfalarında Türkiye Cumhuriyeti mahkemelerinde doğruluğu ispat edilemeyecek iddia, itham ve karalama içeren, halkın tamamını veya bir bölümünü kin ve düşmanlığa tahrik eden, provokatif yorumlar da yapılamaz.
Yorumlarda markaların ticari itibarını zedeleyici, karalayıcı ve herhangi bir şekilde ticari zarara yol açabilecek yorumlar onaylanmayacak ve silinecektir. Aynı şekilde bir markaya yönelik promosyon veya reklam amaçlı yorumlar da onaylanmayacak ve silinecek yorumlar kategorisindedir. Başka hiçbir siteden alınan linkler Aydinlik.com.tr yorum sayfalarında paylaşılamaz.
Aydinlik.com.tr yorum sayfalarında paylaşılan tüm yorumların yasal sorumluluğu yorumu yapan okura aittir ve Aydinlik.com.tr bunlardan sorumlu tutulamaz.
Aydinlik.com.tr yorum sayfalarında yorum yapan her okur, yukarıda belirtilen kuralları, sitemizde yayınlanan Kullanım Koşulları’nı ve Gizlilik Sözleşmesi’ni peşinen okumuş ve kabul etmiş sayılır.
Bizlerle ve diğer okurlarımızla yorum kurallarına uygun yorumlarınızı, görüşlerinizi yasalar, saygı, nezaket, birlikte yaşama kuralları ve insan haklarına uygun şekilde paylaştığınız için teşekkür ederiz.