Pezeşkiyan'ın dış politikası

İran'ın yeni Cumhurbaşkanı Mesut Pezeşkiyan'dan Direniş'e destek mesajı geldi. Hizbullah Genel Sekreteri Hasan Nasrallah'a bir mektup gönderen Pezeşkiyan, Tahran'ın "hiçbir meşruiyeti olmayan İsrail işgaline karşı bölge halklarının direnişini desteklemeye devam ettiğini" teyit etti.

14. Dönem Cumhurbaşkanı, bu desteğin köklerinin "rejimin temel politikalarında, Devrim'in gerekliliklerinde yattığını" ve "güçlü bir şekilde devam edeceğini" vurguladı. Pezeşkiyan, Nasrallah'a İsrail'e karşı sürdürdüğü direniş için teşekkür ederek, "Lübnan halkına daha fazla başarı, onur, mutluluk, ilerleme ve direniş savaşçılarına da ilahi zafer diliyorum." ifadeleriyle mektubunu noktalandırdı.

Hizbullah Genel Sekreteri birkaç gün önce Pezeşkiyan'ı seçilmesinden dolayı tebrik etmişti. Tüm direniş hareketlerinin, İran'ın “her zamanki güçlü, sürekli ve kalıcı desteğine” ihtiyaç duduğunu belirtmiş, “ana direği İran olan bu yolda ilerlemeye devam edeceğiz.” diye eklemişti.

'NE TAHRAN NE DE ABD İSTEKLİ'

Çin Komünist Partisi'nin yayını Global Times (GT) gazetesi, Pezeşkiyan'ın zaferinin ardından kesin bir sonuca varıyor: “Tahran'ın jeopolitik yönelimini değiştirmek için ne arzusu ne de fırsatı var.” GT, İslam Cumhuriyeti Lideri Ayetullah Ali Hamaney'in 25 Haziran'da bir televizyon konuşmasında sarf ettiği "Amerika'nın desteği olmadan hiçbir şey yapılamayacağını düşünenler İran'ı iyi yönetemez." sözlerini aktardı.

Çinli uzmanlar, Tahran ile Washington arasındaki mevcut husumeti değiştirmenin imkansız olduğunu belirtti. Başta Devrim Muhafızları'nın üst düzey yetkilileri olmak üzere İranlı yöneticilerin bunu istemediğini yazdı. Ancak Pekin'e göre Washington'un da Tahran'la ilişkileri geliştirmek için bir motivasyonu yok. Dahası GT, "ABD başkanlık seçimleri bu konuya daha da fazla belirsizlik getiriyor." diye yazdı.

Bu nedenle Çinli gazetecilere göre Pezeşkiyan, hem Pekin hem de Moskova ile bağlarını güçlendirmeye devam edecek. Gazete, İran'ın Şangay İşbirliği Örgütü'ne (ŞİÖ) 2023'te ve BRICS'e 2024'te katılımıyla pekiştirilen ve en üst düzey İranlı siyasetçilerin üzerinde uzlaşmaya vardığı diplomatik hamlelerin bu yönde olduğunun altını çiziyor. Çin gazetesi, yeni İran yönetiminin yüzünü Batı'ya dönmeyeceği sonucuna varıyor.

PEKİN'İN ÜSTÜ KAPALI MESAJLARI

Ünlü Brezilyalı gazeteci ve çok kutuplu dünyanın önde gelen savunucularından Pepe Escobar'a göre GT'deki makale, açıkça belirtmeden Tahran'a izlemesi gereken yolu gösteriyor. Escobar, Pekin'in “üstü kapalı mesajlarını” şu şekilde sıralıyor: “İran, zorlu bir bölgesel ve uluslararası ortamda yaşam standartlarını gerçekten yükseltmek istiyorsa bu öncelikle Çin aracılığıyla yapılabilir. Batı'dan kimse bu konuda yardımcı olmayacaktır. İran ekonomisini canlandırmak umuduyla yaptırımların kaldırılmasını istemek anlamsızdır. Sadece Çin ile ekonomik ortaklık ülkeyi refaha götürebilir. Xi Jinping de Pezeşkiyan'ı zaferinden dolayı kutlarken aslında aynı şeyleri ima etti.”

Pepe Escobar, İran yönetiminin Amerikan parası karşılığında Rusya ve Çin'le ittifaktan çekilmeyeceğini, bunun dışarda itibar kaybına ve içerdeyse siyasi karışıklara neden olacağını belirtti. İran'ın ithalatının yüzde 45'inin ve ihracatının yüzde 55'inin Çin'den geldiğine dikkat çeken Brezilyalı duayen gazeteci, “Pekin, Tahran'ın her konuda kendi isteklerini kabul edeceğini de beklememelidir.” diye ekliyor. İran'ın yaptırımlara alışık olduğunu kaydeden Escobar analizini şu cümleyle noktalıyor: “Tahran şimdi acele etmeden her adımını dikkatle tartacak ve her iki taraftan da taviz isteyecektir.”