İş dünyasında AT krizi

Serbest bölgelerde üretilen malların yurtiçindeki firmalara satışına yüzde 15’e varan oranlarda gümrük vergisi getirildi. 22 Mayıs 2024’te başlayan uygulamanın gerekçesi “yazılım güncellemesi” olarak açıklandı. Ancak Egeli iş insanları alışık olmadıkları bu tahakkuku tepkiyle karşıladı. Ege Plastik Sanayicileri Derneği Yönetim Kurulu üyesi Şenol Özbey, “20 gündür çözülemeyen sorun yüzünden firmalarımız hiç hesapta olmayan ek maliyetlerle karşı karşıya. Oyun sırasında kural değişikliği anlamına gelen bu uygulamayı izah etmekte zorlanmaktayız” dedi.

BAŞKA BİR VERGİ VAR ZATEN

Özbey, serbest bölgelerde faaliyet gösteren firmaların, serbest dolaşımda olmayan girdileri için ayrı bir kalemde vergilerini ödediklerini hatırlatarak, “Nihai ürünler için ise ilgili kanun ve yönetmelik hükümleri gereğince firmalarımız seçim haklarını kullanarak, GTİP tespiti ve serbest dolaşımda olduğunu beyan edecek başka bir kod olmaması nedeniyle “AT (Avrupa Topluluğu)” kodlarını kullanarak beyanlarını yapıyorlardı. Ancak 22 Mayıs’tan bugüne yapılan tescillerde, serbest dolaşımda olan ve yurt dışına gönderilmesi halinde Gümrük Yönetmeliği’nin 432. Maddesi gereğince A.TR Belgesi düzenlenebilecek statüde olan malların vergilendirilmesinde, gerek ‘AT’ gerekse ‘SBUSDE’ (Serbest Bölgelerde Üretilen Serbest Dolaşımdaki Eşyanın İthali) kodları kullanılamıyor.” dedi.

Türk menşei kazanmış ve A.TR Belgesi düzenlenerek herhangi bir AB ülkesine gönderilip tekrar Türkiye’ye sokulan mallara Gümrük Vergisi alınmamasını da çelişkili bir durum olarak niteleyen Özbey, şu değerlendirmeyi yaptı:

YERLİ ÜRETİME DARBE

“AB ülkelerinin birinde fabrika kuran bir Türk girişimcisi düşünelim. Bu girişimcimiz bulunduğu ülkede istihdam ve katma değer yarattıktan sonra, ürettiği malı Türkiye’deki bir müşterisine sattığında, bahsettiğimiz vergilerin hiçbirini ödememektedir. Sırf Türkiye’de konuşlu serbest bölgeden ithal edilmesi nedeniyle bir mala vergi ödemek, adeta yerli istihdamı cezalandırır niteliktedir. Ödenmek zorunda olunan Gümrük Vergisi, malın cinsine göre yüzde 10 ilâ 15 aralığındadır. Mevcut kur politikası yüzünden kâr marjları iyice daralan ve ayakta kalma mücadelesi veren firmalarımız, oyun sırasında kural değişikliği anlamına gelen bu uygulamayı izah etmekte zorlanmaktadırlar. Ticaret Bakanlığımız ve Gümrük Teşkilatı’mızdan sanayicilerimize ek maliyet yansıtan bu uygulamadan ivedilikle vaz geçilmesini talep etmekteyiz.”