İSG’de kamulaştırma adımı

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin, Bartın'da meydana gelen maden kazasıyla ilgili "Patlama olmadan önce 11.00 civarında bir fan bozulmuş. İşletme hemen işi durdurmalıydı." dedi. Bilgin, işçi sağlığı ve iş güvenliği (İSG) alanında denetimlerin “patronların ücretlerini ödediği özel bir kuruluş” tarafından yapıldığına dikkat çekerek, bunun değişmesi için kanun teklifi hazırladığını söyledi.

TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile Mesleki Yeterlilik Kurumunun 2023 yılı bütçeleri görüşüldü. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin burada yaptığı bütçe sunumunda şunları kaydetti:

“Büyümeden vazgeçerek bunları aşmak doğru olmayacak. Türkiye küçülerek bunlara cevap vermeye kalktığında karşılaşacağımız sorunları biliyoruz. İşsizlik artacaktır, üretimdeki durgunluğun yol açacağı birçok yeni sorunla karşı karşıya kalacağız. Üretime dayanarak bu sorunu aşma gayretindeyiz. Büyüyerek. Talepteki artışın üzerinde bir büyümeyi hedefliyoruz. Enflasyonu değer transfer ederek, enflasyona karşı büyümeyi ekonomik silah olarak kullanabiliriz. Başaracağız.

'SERMAYENİN EMEKÇİ DÜŞMANLIĞINA MÜSAADE YOK'

“Çalışma bizim için emek, alın teri demek. Sendikalaşma oranının artırılmasına önem veriyoruz. Başta sendika üyelik işlemlerinde gerçekleştirilen yeniliklerle, son yıllarda işçi ve işveren kuruluşlarının örgütlenmesini kolaylaştırdık. Bu iyileşmeyi sendikalaşma oranlarında görmek mümkündür. Emeği tahrip edecek düzenlemelerin önüne geçilecek. İşveren ya da sermaye düşmanı değiliz. Ama sermayenin emekçi düşmanlığı yapmasına da müsaade etmeyiz. Türkiye'nin hukuki sosyal devlet kimliği vardır.

MADENİ KAPATAN MÜFETTİŞE TAZMİNAT DAVASI

"Müfettişler 3 şarttan bu madenleri kapatma yetkisine sahipler. 2015'te bu madeni kapatmışız. Her yıl da bu madene ceza kesmişiz. 'Kim yeniden açtı?' sorusu basit. Bunu yargıya götürmüş maden işletmesi. Yargı kararıyla açılmış. Daha farklı bir şey yapılmış. Sadece madeni işletmeye açmamışlar, madeni kapatan müfettişlere de tazminat davası açmışlar. Dava devam ediyor. Biz bu madenin sorunlu olduğunu bütün raporlarımızla ortaya koymuşuz ama o gün için bütün değerler, sürekli olarak madende şu saatte patlamıyor da bu saatte patlıyorsa orada bir değer değişmesi var. O değer değişmesiyle ilgili de bizim müfettişlerimizin tespitleri var. Ama her şeyden önce de MAPEG denilen Enerji Bakanlığı bünyesindeki yapının da bu işletmelerin ruhsatlandırılması ve işletilmesine onay verdiğinin de bilinmesini isterim.

'UYGULAMADA SORUN VAR'

"Uygulamada kurumsal bir sorun var. Kurumsal bir örgütlenme sorunu var. Nedir o; bizdeki İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğünün madenlerde denetim yapma yetkisi yok. Denetim yapma yetkisi kimde? Kamu işletmelerinde doğrudan doğruya idareye bağlı bir mekanizmada. İşletmenin bizzat kendi içinde iş güvenliği ve sağlığı müdürlüğü var, onda. Buradaki sorun şu, işletme müdürüne bağlı iş sağlığı ve güvenliği olmaz. Onun otoritesi altında düzenleme yapamaz. Çok önemli bir şeyden bahsediyorum.

'KANUN TEKLİFİ HAZIRLAYACAĞIM'

Bir başka sorun daha var. Bütün işletmeler, sadece madenler değil, özel bir kuruluştan iş sağlığı ve güvenliği hizmeti satın alıyorlar. Satın aldıkları hizmetin parasını kim ödüyor? Patron ödüyor. Patronların ya da işletmelerin ödediği iş sağlığı ve güvenliği müessesesi işleyebilir mi? Bu geçtiğimiz yıllarda uygulanmış. Bunun uygulanabilirliği, pratik faydasının olmadığı açıkça ortadadır. Ben bir kanun teklifi hazırlayacağım. Bunun değiştirilmesini öneriyorum."

SÖZLEŞMELİLERİN DURUMU

“Kamu personeli ile de yüzde 70’in üzerinde sendikalaşma var. TİS mekanizması onun dışında diyaloglarla kamu çalışanlarının sosyal ekonomik haklarını düzenleyecek çalışmalar yapıyoruz. Sözleşmeliler. Oldukça sorunlu iş ilişkisi ile çalışıyorlar. Çalışma şartlarını değiştirmeyi düşünüyoruz. Tahmin ediyorum önümüzdeki hafta veya bu ay içinde uygulamaya getireceğiz. Onlara kadrolu hale getireceğiz."

SGK'NIN BORCU 88 MİLYAR

Sağlık ve sosyal güvenlik giderlerinin bakanlık bütçesinin en önemli giderlerinden olduğunu belirten Bilgin, şu bilgileri verdi:

"SGK'nin 2022'de 952 milyar lira geliri var. 1 trilyon 40 milyar lira da gideri var. 88 milyar açığımız var. Rakamsal olarak bakıldığında büyük bir açık görünüyor. Öncelikle şunu hatırlatayım, bizim gelirin gideri karşılama oranı yüzde 91'dir. Bir de milli gelire oranına bakmak lazım. Burada çok ciddi sorun yok. Birkaç yıldır uygulanan ve önümüzdeki yıl çıkmayı düşündüğümüz götürü bütçe uygulamasında Sağlık Bakanlığının da giderleri var. Dolayısıyla aslında sistemin çok kötü olmadığını, özellikle emeklilik sigortası sistemimizin gayet dengeli bir şekilde yürüdüğünün altını çizmek isterim."