İslamiyet'in mabedi! Milyonlarca Müslüman'ın tavaf ettiği Kabe hakkında bilinmeyenler

Ramazan ayının başlamasıyla birlikte Hz.Muhammed'in hayatına ve İslamiyet'in çıktığı topraklara olan ilgi de arttı. İslamiyet'in mabedi olan Kabe'yle ilgili pek çok bilinmeyen ayrıntı da merak ediliyor. Peki Kabe neden kutsal? Kabe'nin içinde ne var? Kabe ne anlama geliyor? İşte merak edilen bütün bu soruların cevabı.

KABE NE DEMEK? KABE NE ANLAMA GELİYOR?

Ramazan ayının gelmesiyle birlikte pek çok insan İslamiyet'in çıktığı toprakları ve Medine'de bulunan Kabe'yi merak ediyor. Arapça ka‘b kökünden gelen Kabe, "dört köşeli olan veya küp şeklinde olan" anlamına geliyor. Kur'an-ı Kerim'de Kabe, insanlığın ibadet için inşa ettiği ilk yer olarak geçiyor.

Türk kültüründe ise İslamiyet'in çıktığı topraklar olan ve Kabe'nin bulunduğu Mekke ve Medine için Haremeyn sözcüğü kullanılıyor. Harem sözcüğü ise Türkçede "dokunulmaz, yasaklanmış yer" anlamına geliyor.

HZ.İBRAHİM ZAMANINDA TEMELLERİ YÜKSELTİLDİ

Tarihçi Prof. Dr. Mustafa Küçükaşçı'nın Tarihin Arka Odası programında aktardığına göre, Kabe, Hz. İbrahim'in oğlu İsmail'le birlikte temellerini yükseltmesiyle mabet haline geliyor:

TÜRKÇEDE HAREMEYN İFADESİ KULLANILIYOR

Mimar Sinan'a ait Minber yıkılmadan önce. Kaynak: İslâm Ansiklopedisi

"Bizim kültürümüzde Mekke ve Medine’ye iki harem anlamında Haremeyn anlamı veriliyor. Mekke haremi Hz.İbrahim’den beri harem olarak biliniyor.

KABE NE ZAMANDAN BERİ VAR?

Medine haremi ise Hz. Muhammed tarafından harem ilan edilmiş. Bunun sebebi ise bir iclet yurdu olması. İkinci sebebi Hz. Muhammed’in kabrinin burada bulunmasından kaynaklanıyor."

Kabe'nin tam olarak ne zaman ve kim tarafından inşa edildiği ise bilinmiyor. Bu konuda Prof.Dr. Küçükaşçı Tarihin Arka Odası programında "Kabe’nin ilk defa ne zamandan beri var olduğu konusunda farklı görüşler var. Hac’ın başlangıcı bilindiği gibi Hz. İbrahim’le birlikte ve Kur’an’da Hz. İbrahim’in Kabe’nin temellerini yükselttiğinden bahsediliyor." değerlendirmesini yapmıştı.

Küçükaşçı'nın aktardığına göre Hz. İbrahim'den önce de peygamberlerin Kabe'yi ziyaret ettiği düşünülüyor.

KABE'NİN BÜYÜKLÜĞÜ NE KADAR?

İslâm Ansiklopedisi'nde yer alan bilgilere göre Kabe, Mescid-i Harâm’ın ortasında bulunan Kâbe yaklaşık 1,5 m. genişliğindeki temeller üzerine inşa edilmiştir. Dıştan dışa 10,70 × 12 m. ölçüsünde ve 15 m. yüksekliğinde olan duvarlar 1,25 m. kalınlığındadır.

KUR'AN'DA PEK ÇOK AYETTE KABE GEÇİYOR

Kur'an-ı Kerim'de Kabe'nin ne zaman ve kim tarafından yapıldığıyla ilgili bilgiler pek çok ayette yer almaktadır:

“Şüphesiz âlemlere bereket ve hidayet kaynağı olarak insanlar için kurulan ilk ev -mâbed- Mekke’deki -Kâbe-’dir"

(Âl-i İmrân/3/96)

Hz.İbrahim ve oğlu İsmail'in Kabe'nin temellerini yükselttiğine dair bilgi ise şöyle verilir:

"Bir zamanlar İbrâhim İsmâil ile beraber evin temellerini yükseltirken, ‘Ey rabbimiz, bizden kabul buyur! Şüphesiz sen işitensin, bilensin, demişlerdi"

(el-Bakara 2/125-127)

Kur'an-ı Kerim'de Kabe'deki tavafla ilgili de bilgiler yer almaktadır.

BİR DÖNEM PUTPERESTLERİN ELİNDEYDİ

Kabe bir dönem putperestliğin hakim olduğu dönemde putların varlığına tanıklık eder. Daha sonra ise Müslümanların mabedi olur. Kâbe’nin yapısı 1612 yılına kadar hiçbir değişikliğe uğramaz. İlk defa Kabe'deki duvarların çatlaması ve tehlike arz etmesi nedeniyle I. Ahmed zamanında 80.000 altın harcanarak Kabe tadil edilir.

SEL BASTIKTAN SONRA YENİDEN YAPILDI

Osmanlı döneminde Kabe, Kaynak: İslâm Ansiklopedisi

Daha sonra ise 1630 yılında görülmemiş sel ve fırtına Kabe'ye ciddi bir zarar verir. Bunun üzerine Osmanlı Devleti Kabe'nin yeniden yapılması için İstanbul'dan Mekke'ye malzeme gönderir.

Bu konuda Prof. Dr. Mustafa Küçükaşçı şu bilgileri vermektedir:

"1630 yılında çok ciddi bir sel baskınına uğruyor Kabe. Kabe’nin yeniden yapılmasına karar veriliyor. İstanbul’dan malzeme Mısır’a oradan Mekke’ye gönderiliyor. Bu arada iki tane işlem yapılıyor. 1614 adet taşın olduğundan bahsetmiştik. Taşlar numaralanıyor. Gerek 4.Murat zamanında gerekse Suudiler zamanında taşlar numaralandırılıyor. Kullanılabilecek olanlar yerinde bırakılıyor. 4.murat zamanında taşlar numaralanıyor. 24 saat Kabe tavaf ediliyor. Maket bir kabe yapılıyor. Onun dışından insanlar tavaf etmeye devam ediyorlar.

ARTAN MALZEMELER GÖMÜLDÜ

Mekke uleması her bir taşı kontrol ediyor. Taş hasar görmemişse yerine konuyor. Eğer kullanılamayacak durumda ise değiştiriliyor. Belli dağlardan getirildiği söyleniyor. Kabe’den artan malzeme Mekke’nin dışında kimsenin bilmediği yere gömülüyor."

KABE'DEKİ GİZLİ HAZİNE! ZAMAN ZAMAN SOYULMAYA ÇALIŞILDI

İslâm Ansiklopedisi'nde yer alan bilgilere göre, Hz. İbrahim Kabe'yi inşa ettiği sırada mahzen çukuru hazine yeri olarak kullanır. Burada altın, eşya ve güzel koku gibi malzemelerin bulundurulması ise daha sonra bir geleneğe dönüşür. Bu sebeple Kabe, zaman zaman soyulma teşebbüsleriyle karşı karşıya kalır. Mekke'nin fethinden sonra Hz. Muhammed Kabe'nin hazinesine dokunmamıştır. Buna karşın Hz. Ömer Kabe'nin hazinesini dağıtmak istediyse de yaptığı istişareler sonucunda vazgeçmiştir.