İsrail’e karşı yeni cepheler açılacak mı? ‘Direniş güçleri her türlü senaryoya hazır’
Tahran, İsrail’in saldırganlığını engellemek ve Filistinlilerin zaferi için diplomasi mekiğine devam ediyor. Irak, Lübnan ve Suriye’ye giden İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, Filistin dışındaki direniş güçleri için ‘eller tetikte’ değerlendirmesi yaptı.
Gürkan Demir
Aksa Tufanı Operasyonunun en büyük destekçi kuvvetlerinden olan İran, emperyalizm ve siyonizme karşı güçlü cephenin inşası için diplomatik faaliyetlerine hız verdi. Bu kapsamda İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, diplomasi trafiği başlattı. Operasyon ilk başladığında bölge ülkelerinin yetkilileriyle telefonda görüşmeler yapan Abdullahiyan, bu temasların ardından da ülke ziyaretleri başlattı. İlk durağı Irak olan Abdullahiyan’ın turu Suriye’de tamamlandı. Üst düzey temaslarda öne çıkan konular, Filistin direniş güçlerinin desteklenmesi, İsrail’in saldırganlığına son verilmesi ve Gazze’de başlayan sürece bölgedeki diğer aktörlerin katılıp katılmayacağı oldu.
İLK DURAK IRAK
12 Ekim günü Tahran’dan Irak’ın başkenti Bağdat’a giden İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan’ı burada Irak Ulusal Güvenlik Danışmanı Kasım El-Araci karşıladı. Abdullahiyan, El-Araci’nin yanı sıra Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani tarafından da kabul edildi. Görüşmelerde, Aksa Tufanı Operasyonu ve İsrail’in Filistinlilere yönelik ABD ve Avrupa desteğiyle başlattığı saldırganlık ele alındı. Gazze’ye insani desteğin nasıl sağlanabileceği konusunun yanı sıra İsrail’e karşı özellikle de bölge ülkelerinin ortak hareket etme konusu masaya yatırıldı. İran ile Irak arasındaki ikili ilişkilerin de gündeme geldiği görüşmelerde, Irak’ın kuzeyinde faaliyet yürüten terör örgütlerinin silahsızlandırılması sürecine dair de bilgi alışverişi yapıldı. İki ülke arasında yapılan güvenlik anlaşmasının süresi 19 Eylül’de dolmuş, Bağdat ayrılıkçı silahlı Kürt grupların İran sınırından uzaklaştırıldığını duyurmuştu. Tahran ise anlaşmanın tam olarak uygulanıp uygulanmadığı konusunun tespit edilmesi için kurulan ortak komisyonunun çalışmalarını işaret etti. Konuyla ilgili gelinen noktada Iraklı makamlar son durumu İranlı bakan ile paylaştı.
YENİ CEPHELER AÇILACAK MI?
Abdullahiyan, Bağdat’ın ardından Lübnan’ın başkenti Beyrut’a geçti. İranlı bakanı burada Lübnan Dışişleri Bakanlığı yetkilileri ile Hamas yöneticileri karşıladı. Lübnan’daki temaslarına başlamadan önce uçaktan iner inmez kısa bir açıklama yapan Abdullahiyan, “İran, direnişi güçlü bir şekilde desteklemeye devam edecek. Bazı batılı yetkililer bana siyonist rejime karşı yeni cepheler açmanın mümkün olup olmadığını sordu. Siyonistlerin savaş suçlarının devam etmesi durumunda diğer direniş akımlarından bu ihtimalin mümkün olduğunu söyledim." ifadelerini kullandı. Bu açıklamanın ardından temaslarına başlayan Abdullahiyan, Lübnan Başbakanı Necip Mikati ve Dışişleri Bakanı Abdullah Buhabib ile bir araya geldi.
Lübnanlı siyasetçilerin yanı sıra Lübnan Hizbullah’ı Genel Sekreteri Hasan Nasrallah ile de görüşen Abdullahiyan, Hamas ve Filistin İslami Cihat Hareketi liderleriyle de geniş kapsamlı toplantı yaptı.
‘İSRAİL’İN SUÇLARI ÖNLENMELİ’
Lübnan Başbakanı Mikati ile İran Dışişleri Bakanı Abdullahiyan arasında yapılan görüşmenin bazı ayrıntıları basınla paylaşıldı. Görüşmede Mikati, Gazze'deki durumu ‘üzüntü verici’ olarak nitelendirerek, ülkesinin Filistin'i desteklediğini söyledi. Bu durumu kontrol altına almak için diplomatik temasların önemli olduğunu belirten Mikati, bu diplomatik çabada İran'ın rolünün önemli olduğunu kaydetti. Mikati, Gazze’de kan dökülmesine bir an önce son verilmesi gerektiğini belirterek, “Ben de tüm taraflarla yaptığım temaslarda İsrail'in bu yöntemi sürdürmesinin bir an önce durdurulması gerektiğini vurguladım.” ifadesini kullandı. Abdullahiyan da “Bazıları savaşın bölgede yayılmasından, yeni cephelerin açılmasından endişe ediyor. ABD, İsrail dışında herkesi itidalli davranmaya davet ediyor ve bu kabul edilemez. Herkesi itidalli olmaya çağırıyorlar ama İsrail'e silah ve yardım verip suçun devam etmesi için Netanyahu'nun elini serbest bırakıyorlar. ABD Gazze’nin yok edilmesi için yeşil ışık yakıyor. Bu, büyük bir hata. Amerikalılar bölgedeki savaşı durdurmak istiyorsa İsrail'i kontrol etmeleri gerekir. İsrail'in suçları önlenmezse ne olacağı belli değil.” dedi.
İSLAM İŞBİRLİĞİ TEŞKİLATI İÇİN TAHRAN ÇAĞRISI
İranlı bakan, İsrail’in Şam ve Halep havalimanlarını bombaladığı için karayoluyla Beyrut’tan Şam’a geçti. Suriyeli mevkidaşı Faysal Mikdad ile görüşen Abdullahiyan’ı Suriye Cumhurbaşkanı Beşar Esad da kabul etti. Görüşmede Esad, siyonistlerin ve destekçilerinin, Filistin halkının son gelişmelerdeki zaferini örtbas etmek istediğini belirtti. Suriye Cumhurbaşkanı, Batılıların İsrail’in yanında yer almasının nedeninin İsrail'in yıkılma tehlikesinden duydukları endişe olduğunu belirtti. Batının, İsrail’in suçlarını haklı çıkartmak ve meşrulaştırmak için Gazze’deki gerçekleri çarpıttığını kaydeden Abdullahiyan, direniş güçlerinin, İsrail’e karşı mücadeleyi uzun süre devam ettirebilecek kapasitede olduğunu bildirdi. İslam ülkelerinin Filistin davası için ortak çalışması gerektiğini de söyleyen Abdullahiyan İslam İşbirliği Örgütü’nün toplanması için Tahran’ın ev sahipliği yapmaya hazır olduğunu bir kez daha açıkladı. Abdullahiyan, Esad görüşmesi sonrası Suriye Dışişleri Bakanı Mikdad ile de ortak basın toplantısı düzenledi. Basın toplantısında her iki bakan da İsrail’in savaş suçlarına ve Gazze’deki insani krize dikkat çekti. İki bakan açıklamaların ardından gazetecilerden gelen soruları da yanıtladı. Soruya ilk yanıtı veren ev sahibi bakan Mikdad, “Bu, birçok Batılı merkezin cevap aradığı bir soru. Direniş, İsrail'e karşı koyabilecek güce sahiptir ve bu rejimin savaşın kapsamını genişletmemesi gerekir. Herkes uluslararası yasalara ve insan haklarına saygı duymalıdır.” dedi. Abdullahiyan da “Bugün (Cuma) Filistin direnişinin liderleri ve Hizbullah'ın Genel Sekreteri Hasan Nasrallah ile görüştüm. Direniş cephesinin tüm muhtemel senaryolara hazır ve morallerinin yüksek olduğunun bilgisini aldım.” diye konuştu.
‘ELLER TETİKTE’
İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan 3 ülkede yaptığı temaslara dair Beyrut’taki İran Büyükelçiliğinde dün (Cumartesi) basın mensuplarının sorularını yanıtladı. “Önemli olan siyonist rejimin Gazze halkına karşı işlediği suçların durdurulmasıdır. Direniş liderleriyle yaptığım görüşmelerde onların durumlarının çok iyi olduğunu ve siyonist rejime karşı her türlü senaryoya karşı gerekli hazırlıklara sahip olduklarını fark ettim. Herhangi bir direnç olması durumunda karar verilecektir. Ateşkes durumunda ise koşullarını önerecek olan direniştir.” diyen Abdullahiyan, “Direniş tek başına her türlü eylemi gerçekleştirme kapasitesine sahiptir ve bunu yapabilecek imkânlara da sahiptir. İran İslam Cumhuriyeti, Filistin ve Lübnan halkının siyasi, medya ve hükümet alanlarındaki her türlü savaş suçuna karşı direnişini aktif olarak desteklemektedir. Bölgesel düzeyde diplomasi ve siyasi istişare yoluyla suçları önlemeye devam edeceğiz. Bugün siyonistler en kötü durumdalar ve Aksa Tufanı Operasyonu bunu bir kez daha kanıtladı. Amerika'nın Tel Aviv'in yanında tam varlığı, siyonist rejimin güvenlik ve askerî açıdan en kötü durumda olmasının bir başka nedenidir. Yeni cephelerin açılması konusunda her ihtimalin sahadaki gelişmelere bağlı olduğunu söylemeliyim. Bugün direniş gruplarının liderleri bir bütünlük içindedir. Herkes senaryolar tasarladı ve herkesin eli tetikte.” değerlendirmesi yaptı.
