İstiklal Caddesinin ismi neden İstiklal Caddesi? İstiklal Caddesinin adını kim verdi? İşte yanıtı

Osmanlı döneminde Cadde-i Kebir olarak adlandırılan ve Fransızca Grande Rue de Péra denilen, İstanbul'un kalbinin attığı yerlerden biri olan caddeye İstiklal Caddesi ismi 1927 yılında verildi. Peki İstiklal Caddesi'nin adı neden İstiklal Caddesi? İşte yanıtı.

İSTİKLAL CADDESİNİN KISA TARİHİ

Bugün İstanbul'un kalbinin attığı yerlerden biri olan ve tarihe tanıklık eden mekânların başında gelen İstiklal Caddesi, Beyoğlu'nda Tünel Meydanı ile Taksim Meydanı arasında bulunmaktadır. İdari olarak 9 ayrı mahalleyi kapsayan İstiklal Caddesinin uzunluğu 1,4 kilometredir.

Osmanlı döneminde Cadde-i Kebir olarak adlandırılan ve Fransızca Grande Rue de Péra diye de nitelendirilen caddenin ismi Cumhuriyet Devriminin ardından 1927 yılında değiştirilir. Peki İstiklal Caddesine neden İstiklal adı verildi?

CADDE-İ KEBİR YA DA FETHEDİLMEYEN İSTANBUL

İstiklal Caddesinin bulunduğu yer olan Beyoğlu yani eski adıyla Pera, kozmopolit bir yapıya sahipti. Levantenlerin yoğunlukla yaşadığı bir yer olan Beyoğlu'nda bulunan bu uzun caddeye Grande Rue de Péra adı veriliyordu. Osmanlı döneminde ise Büyük Cadde anlamına gelen Cadde-i Kebir ismi kullanılıyordu. 19.yüzyıldan günümüze kadar İstiklal Caddesi Türkiye'nin ve dünyanın en popüler caddeleri arasında yer almaktadır. Peki Beyoğlu'nun kalbinde bulunan bu caddeye neden İstiklal adı verildi? İstiklal Caddesinin adını kim verdi? İşte yanıtı.

FALİH RIFKI BATIŞ YILLARI ESERİNDE ANLATIYOR: TÜRK YERLİLİĞİNİ KOLAYCA HİSSEDER

İstiklal Caddesi'nin kozmopolit bir yer olduğundan ve daha çok yabancıların yaşadığından bahsetmiştik. Bu durum esasında Türk aydınlarının eserlerinde de yer etmiştir. Örneğin; Mithat Cemal Kuntay'ın Üç İstanbul eserinin baş karakteri Adnan Bey, yazdığı Yıkılan Vatan romanında Beyoğlu için "Fethedilmeyen İstanbul" ifadesini kullanır. Yine Tarihçi Tolga Gerger'in paylaşımına göre; Cumhuriyet Devriminin önde gelen yazarlarından Falih Rıfkı Atay, "Batış Yılları" adlı eserinde Beyoğlu'yla ilgili şu cümleleri kurar:

"Beyoğlu'nda bir İstanbullu Türk “yerli”liğini kolayca hisseder. Dükkânlardan çoğu Türkçeden başka dil konuşmayana cevap vermeye ancak "tenezzül" eder. Yan sokaklardan bazılarının adları Fransızcadır ve Fransızca yazılmıştır. "Büyük Kulüp”ün adı "Cercled'Orient"tır. Dili Fransızcadır."

Türkiye'deki medeniyet tartışmalarında önemli bir yer edinen bu konu bugün de konuşulmaktadır. Tolga Gerger konuyla ilgili, "Beyoğlu fethedilmeyen İstanbul'dur!" Ulus bilinci ve milli burjuva yaratılırken bu ve benzeri ifadeler, Türkler için yazılı olmayan bir inat hatta hedefti! Beyoğlu kendi ülkesinde sömürge muamelesi görenlerin travmasıdır." yorumunu yapmaktadır.

CUMHURİYET DEVRİMİ VE ULUSLAŞMA SÜRECİ

Nitekim, Milli Mücadelenin ardından Cumhuriyet Devrimi gelmiş ve ulus bilinci yayılmaya çalışılmıştır. Bugün pek çok şehir, Cumhuriyet Devriminin sembolleriyle doludur. Örneğin; Başkent Ankara'da Mithat Paşa Caddesi, iki paralel cadde olan Meşrutiyet ve Ziya Gökalp caddelerini kesmektedir. Anıtkabir'in etrafında ise Atatürk'ün "Ordular İlk Hedefiniz Akdeniz'dir, İleri" emrindeki sözcükler sokaklara verilmiştir.

Osman Nuri Ergin 1927 yılında Cadde-i Kebir'in adını İstiklal Caddesi olarak değiştiriyor

Osmanlı döneminde Cadde-i Kebir olarak adlandırılan ve bugün megakent İstanbul'un kalbinin attığı yer olan İstiklal Caddesinin ismi de 1927 yılında yani Cumhuriyet Devrimlerinin uygulanmaya başladığı dönemde değiştirilmiştir. Bu değişikliği yapan ise İstanbul'da Belediye'de vilayette de görevler yapan pek çok sokağa isim babası olan Osman Nuri Ergin'dir. Tarihçi Osman Nuri Ergin, İstiklal Caddesi yazılı tabelayı 1927 yılında taksim su makseminin köşesine mıhlar. Bu değişikliğin sebebinin ise Cumhuriyet Devrimiyle birlikte hızlanan uluslaşma süreci ve İstanbul'un en popüler caddelerinden biri olan Cadde-i Kebir'in milli bağımsızlığın sembolü haline getirme isteği olduğu düşünülmektedir.