İzmir’in limanları paket satışta mı?

Bir ay önce Alsancak, bugün de Çandarlı Limanı’nın satışı gündeme geldi. İddiaya göre Körfez ülkelerine söz verildi ama dünya devi MSC ve Türk ortağı Asyaport da talip. Alsancak’ın devri için Körfez ülkeleriyle görüşüldüğü iddia edildi, İpek Yolu’nun Batı’ya açılan kapısı Çandarlı da tartışmaların odağında

İzmir yerel basını Çandarlı limanı satışı haberleriyle haftaya başladı. Çin öncülüğündeki ‘Bir Kuşak Bir Yol’ projesinde Ege’deki aktarma limanı oyunculuğunu Pire’ye kaptıran Çandarlı, düne kadar atıl kalmışken tekrar ünlendi, cazibe merkezi olarak hatırlandı. Maliye Bakanımız Mehmet Şimşek, Temmuz ayındaki ziyarete ilişkin her ne kadar “Körfez ülkelerine hiçbir satış taahhüdünde bulunmadık” şeklinde açıklaması yapsa da, İzmir limanlarının Alsancak ve Çandarlı’dan oluşan paket satış için masaya konduğu ileri sürülüyor. Satış ile kastedilen, iki limanın tapusunun elden teslim edilmesi değil elbette. Limanların işletmesi, yatırım karşılığında süreli olarak yabancı bir firmaya verilecek.

Çandarlı ya da namı diğer Kuzey Ege Limanının stratejik önemi nedir? Bir Kuşak Bir Yol Girişimi’nde Pire’yi tercih eden Çin, Çandarlı ile artık ilgilenmiyor mu? Sorularımızı uzmanlara sorduk. Ortaya, 1-1,5 milyar dolar karşılığında boynunu uzatmış, satışını bekleyen bir Çandarlı limanı vakası çıktı.

NATO LİMANI OLARAK PLANLANDI

Çin İş Geliştirme Dostluk Derneği Ege Bölge Temsilcisi Salih Ertan, süreci yakından bilen, İzmir Büyükşehir Belediyesi bünyesinde ve özel sektörde yer almış elektrik mühendisi bir üstat. “Çandarlı, Alsancak limanını ikame etmek üzere düşünülmedi” diyen Ertan sorularımızı yanıtladı:

Çandarlı 80’lerde planlandı, iki kez yatırım yapıldı ama yarım kaldı… Bu girişimler nelerdi?

Öncesi var. İlk tasarısı 70’li yıllara kadar gider. Bir NATO projesi olarak ele alındı, ama tavsadı. Alsancak limanından farklı olarak Çandarlı, bir ‘hub’, yani transfer merkezi. Büyük konteyner gemileri buraya gelecekler, yüklerini boşaltacak veya nakledecekler. Daha küçük konteyner gemileriyle mallar buradan sevk edilecek.

Çandarlı limanı stratejik olarak neden önemli? Hâlâ bu önemini koruyor mu?

Hâlâ son derece önemli. Çandarlı bir aktarma limanı! Bir Kuşak Bir Yol projesinin anons edilmesinden sonra daha da önem kazandı. Çünkü Pasifik’ten Akdeniz’e uzanan Orta Koridorun çıkış noktası, batı kapısı. Stratejik önemi buradan geliyor. Bize göre, Çandarlı’nın stratejik önemi, arka sahasında müstakbel bir üretim alanının İpek Yolu projesi olarak bir çıkış kapısı olması cihetiyle çok önemli. Rakipsiz ve benzersiz.

Pire limanı?

Bu özelliğe sahip değildir. Onun arkasında üretim sahası yok. Ancak 5 küsur milyon TEU’ya ulaştı ve durdu. Dahası yok! Ayrıca AB'nin Çin’le arası daha da bozulursa Yunanistan oraya tahdit getirir. Çin açısından çok da güvenli değil.

CAZİBESİ KONUMUNA BAĞLI

Dr. Ersel Zafer Oral, Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Enstitüsü’nden yüksek lisans derecesini almış bir uzman. Akademik çalışmalarının beraberinde Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, Ulaştırma Bakanlığı’nda çeşitli görevlerde bulunmuş, halen kıyı ve liman mühendisliği ve işletmeciliği konusunda danışmanlık hizmeti veriyor. Oral, projenin mimarlarından biri olarak Çandarlı’nın sadece Çin ve diğer Uzak Doğu ülkelerinden gelen mallar için bir transfer limanı olmanın ötesinde, Ege Bölgesi ve Türkiye’nin diğer bölgelerinde üretilecek malların sevk edileceği bir liman olma özelliğine dikkat çekti. İkinci ihalenin açıldığı 2016 yılından bu yana Çandarlı’nın Karadeniz, Akdeniz ve Ege Bölgelerine en hakim nokta olduğunu vurgulayan Oral, Çandarlı’nın cazibesini kaybetmediğini vurguladı.