Galaksiyi "sömüren" süper kütleli kara delik keşfedildi!
James Webb Uzay Teleskobu tarafından yapılan keşiflerin ardı arkası kesilmiyor. Son yapılan çalışmada beklenmedik şekilde büyüklük olan süper kütleli kara delik keşfedildi.
Aslı Erişen
Editor
James Web Uzay Teleskobu (JWST) bir kez daha dünyanın dört bir yanındaki bilim insanlarına evrenin nasıl işlediğine dair daha önce hiç görülmemiş keşifler sunuyor. Edinburgh Üniversitesi'nden bir grup araştırmacı, Dünya'dan 25 milyar ışık yılı uzaklıkta bulunan ve şimdiye kadar keşfedilmiş en uzak galaksilerden biri olan GS-9209'u incelemek için uzay gözlemevini kullandı.
GALAKSİYİ SÖMÜREN KARA DELİK
Nature dergisinde yayınlanan çalışmaya göre GS-9209, büyük bir sakin galaksi olma özelliğini taşıyor. Bilim insanları, GS-9209'un Büyük Patlama'dan sadece 800 milyon yıl sonra Samanyolu kadar çok yıldız oluşturduğunu söyledi. Ancak yapılan gözlemler sonucunda Edinburgh ekibi GS-9209'un yeni yıldızlar oluşturmayı bıraktığını tespit etti. Zira galaksi şu anda 40 milyar Güneşlik bir birleşik kütleye ev sahipliği yapıyor - bu da kabaca Samanyolu'nda bulunan tahmini kütlenin onda birine eşit.
Yıldız oluşumunun durmasının başlıca sorumlusu, GS-9209'un merkezinde bulunan ve ev sahibi galaksideki yıldız sayısına göre beklenenden beş kat daha büyük olan süper kütleli kara delik. Bilim insanları GS-9209'un merkezindeki "çok büyük" kara deliğin "büyük bir sürpriz" olduğunu söylüyor. Bu senaryoda olduğu gibi süper kütleli kara deliklerin, yığılma süreçleri sırasında devasa miktarlarda yüksek enerjili radyasyon saldıkları için yeni yıldız kütlelerinin oluşumunu etkilediği düşünülüyor. Enerji radyasyonun gazı ısıtarak galaksinin dışına doğru ittiği ve bu nedenle galaktik bulutsular içinde yeni yıldızların doğması için gerekli olan yakıtın bulunmadığı belirtiliyor.
İngiliz araştırmacılar GS-9209 kara deliğinin bu kadar büyük olmasının "geçmişte çok aktif olması gerektiği" anlamına geldiğini belirtiyorlar. Karadelik, galaksisini adeta sömürürken birikme süreci sırasında yayılan tüm enerji "galaksiyi" ciddi şekilde bozmuş ve gazın yeni yıldızlar oluşturmak üzere çökmesini engellemiş olmalı.Çalışmayı yöneten Adam Carnall ise yaptığı açıklamada "Süper kütleli kara delik için gördüğümüz kanıtlar gerçekten beklenmedikti. Bu, JWST olmadan asla göremeyeceğimiz türden bir ayrıntı." dedi.
Kaynak:
