Jeffrey'e göre NATO için en kötü senaryo

ABD’nin eski Türkiye Büyükelçisi ve Trump dönemi Suriye Özel Temsilcisi James Jeffrey, Türkiye’nin NATO’dan çıkmasının ABD açısında çok ciddi sonuçları olacağını belirtti. “Türkiye NATO’dan çıkabilir mi” sorusuna yanıt veren Jeffrey, Türkiye’nin Afganistan’daki, Balkanlar’da ve Karadeniz’deki NATO operasyonlarına verdiği destek ile Türkiye’deki NATO üsleri ve ABD üsleri düşünüldüğünde bunun çok kötü olacağını söyledi. Jeffrey, “Daha da kötüsü Türkiye’nin sadece NATO’dan ayrılması değil başka ittifaklar kurması olur bu da NATO’nun kurulmasından bu yana başına gelen en kötü darbelerden olur” yanıtını verdi.

S-400 BİZİM İÇİN EN ÖNEMLİ SORUN

Amerikanın Sesi’nde yer alan habere göre, Jeffrey, İngiltere’de Türkiye Çalışmaları Merkezi tarafından düzenlenen panelde yaptığı konuşmada, Suriye’nin kuzeydoğusunda varılan anlaşmaya rağmen Türkiye’nin ABD’nin buradaki varlığından memnun olmadığını kaydetti. Jeffrey, “Bizim için en büyük sorun S-400” dedi. Türkiye için en büyük sorunun Fethullah Gülen’in iade edilmemesi ve ABD’nin Suriye’deki planları olduğunu kaydeden Jeffrey, ABD ve Türkiye arasındaki ikili ilişkilerin bozulmasının gerekçeleri arasında Türkiye’nin Rusya’dan S-400 hava savunma sistemi satın almasının yanı sıra ABD’nin PKK’nın uzantısı olan YPG’ye ve bu yapıyı da içinde barındıran Suriye Demokratik Güçleri’ne (SDG) destek vermesini gösterdi.

TÜRKİYE, ABD’NİN SURİYE’DEKİ VARLIĞINDAN ŞÜPHE DUYUYOR

Türkiye’nin 2017’den sonra ABD’nin Suriye’nin kuzeyinde bulunma gerekçesinden şüphe duymaya başladığını belirten Jeffrey, Türkiye’nin ABD’nin SDG’yi baskı unsuru olarak kullanmasından ve daha büyük bir planı olmasından endişe ettiğini kaydetti. Bunun doğru olmadığını savunan Jeffrey, ancak Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın ve çevresinin buna inandığını, ilişkilerin de bu nedenle zorlaştığını kaydetti.

'TÜRKİYE NATO İTTİFAKI İÇİN ÇOK ÖNEMLİ'

Türkiye’nin NATO ittifakı içindeki önemini vurgulayan Jeffrey, Balkan Savaşları, Karadeniz civarındaki askıya alınmış sorunlar; Dağlık Karabağ, Abhazya, Kırım, Afganistan, Ortadoğu, Filistin, Suriye ve Irak’ın birer kırılma noktası olduğunu belirtti. Jeffrey, Türkiye’nin ABD ve NATO politikası için Avrasya’da çok merkezi konumda olduğunu belirtti, bunun Türkiye’yle ilişkilerin önemli bir eksenini oluşturduğunu vurguladı. Ortadoğu’ya erişimde Türkiye’nin coğrafi olarak hayati olduğuna dikkat çeken Jeffrey, ancak Türkiye’nin Batı ittifakında sorun teşkil eden bir konuma geldiğini belirtti.

DAVUTOĞLU’NA ÖVGÜ

Jeffrey, Türkiye’nin 21’inci yüzyılın ilk 10 yılında dönemin dışişleri bakanı Davutoğlu’nun deyimiyle komşularla sıfır sorun politikasını başarılı şekilde uyguladığını ileri sürdü.

OBAMA’NIN HAYALİ NEDEN İŞLEMEDİ

Jeffrey, Erdoğan’ın Kürt toplumunu entegre etmek için kültürel haklar dahil birçok girişim başlattığını ve bu dönemde PKK’yla bir dizi ateşkes yapıldığını hatırlattı.

Eski ABD Başkanları’ndan Barack Obama’nın 2009’da ilk yurtdışı ziyaretini Türkiye’ye yapmasının bu anlamda mantıklı olduğunu belirten Jeffrey, Obama’nın Erdoğan’ı İslam’ın toplumda daha fazla rolü olmasını isteyen bir demokrat olarak gördüğünü, ancak gelecek için hayalini kurduğu Ortadoğu modelinin işlemediğini söyledi. Jeffrey, bunun gerekçesi olarak Kıbrıs sorununu, Mavi Marmara’yı ve Brezilya Cumhurbaşkanı Lula da Silva ile dönemin Başbakan’ı Erdoğan’ın İran’la arabuluculuk yaptığı nükleer takas anlaşmasının ABD tarafından reddedilmesini gösterdi.

ABD’de de Türkiye algısında değişiklik olduğunu kaydeden Jeffrey, Demokratlar’ın Türkiye’nin insan hakları sicili konusunda endişelerini hatırlattı. Jeffrey, ayrıca Erdoğan’ın Ortadoğu’da Katar’ın müttefiki olarak Müslüman Kardeşler’in nüfuz elde etme kampanyasını desteklediği görüşünün de hakim olduğunu belirtti.

Ortadoğu’da İsrail’le Arap ülkeleri arasında normalleşme anlaşmalarının ardından ABD’nin Mısır-İsrail ve Türkiye arasında bir anlaşmayı memnunlukla karşılayacağını vurguladı. Jeffrey “Bu konuda özellikle Türkiye tarafında bazı işaretler gördük. Joe Biden yönetimi de bunu destekler” diye konuştu. Biden’ın öncelikli olarak bu konuya odaklanmasının mümkün olduğunu söyleyen Jeffrey, bunun nedenini “Çünkü şu anki durum bizim bölgedeki tüm ittifak sistemimize gölge düşürüyor” dedi.